Socznik czarnogłowy

Socznik czarnogłowy
	Epuraea melanocephala
	(Marsham, 1802)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	łyszczynkowate
Podrodzina	Epuraeinae
Rodzaj	socznik
Gatunek	socznik czarnogłowy
Synonimy
	Nitidula melanocephala Marsham, 1802;
	Nitidula melanocephala Marsham, 1802;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Socznik czarnogłowy^[1] (Epuraea melanocephala) – gatunek chrząszcza z rodziny łyszczynkowatych i podrodziny Nitidulinae.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1802 roku przez Thomasa Marshama pod nazwą Nitidula melanocephala^[2].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o owalnym w zarysie, z wierzchu dość mocno sklepionym ciele długości od 2 do 3 mm. Głowa i przedplecze są brunatne do czarniawobrązowych, porośnięte wyraźnym, złocistożółtym owłosieniem. Pokrywy u form ciemnych również są brunatne do czarniawobrązowych, u form jaśniejszych natomiast jasnobrunatne^[3]^[4], często z ciemniejszymi smugami. U form ciemnych barwa czułków i odnóży jest jaśniejsza niż pokryw. Przedplecze i pokrywy mają wąskie, rynienkowate obrzeżenie krawędzi bocznych. Przednia krawędź przedplecza odznacza się płytkim, łukowatym wycięciem^[3]. Wierzchołki pokryw wyglądają na prawie ścięte. Odnóża mają stopy o pazurkach zaopatrzonych w słabe ząbki u podstawy^[4]. Genitalia samca charakteryzuje prącie z sześcioma parami płytek w nasadowej połowie^[3].

Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Owad ten zasiedla lasy, zarośla, polany, łąki i ogrody^[1]. Jest saproksyliczny. Rozwija się w fermentującym soku wyciekającym z uszkodzonych drzew. Postacie dorosłe wiosną i latem poza wyciekami soku chętnie odwiedzają kwiaty niektórych drzew liściastych (w tym klonów jaworów), krzewów i roślin zielnych (są antofilne). Jesień i zimę spędzają w ściółce i próchniejących pniakach^[5]^[3].

Gatunek palearktyczny o rozsiedleniu europejsko-syberyjskim^[5]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Andory, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Litwy, Polski, Czech, San Marino, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Monako, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji^[2]. Poza tym występuje w Afryce Północnej, Azji Zachodniej i na Syberii^[5]^[3]^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Epuraea melanocephala – Socznik czarnogłowy. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-08-31].
↑ ^a ^b ^c Epuraea melanocephala (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-08-26].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate — Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976, s. 59.
↑ ^a ^b Mike Hackston: Keys for the identification of British Nitidulidae (the pollen beetles). Genus Epuraea. [dostęp 2021-08-26].
↑ ^a ^b ^c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.

[insektarium-1] Epuraea melanocephala – Socznik czarnogłowy. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-08-31].

[fe-2] Epuraea melanocephala (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-08-26].

[Nunberg-3] Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate — Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976, s. 59.

[Hackston-4] Mike Hackston: Keys for the identification of British Nitidulidae (the pollen beetles). Genus Epuraea. [dostęp 2021-08-26].

[Burakowskietal-5] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]