Albatros białoczelny

Albatros białoczelny
	Thalassarche bulleri
	(Rothschild, 1893)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	albatrosy
Rodzaj	Thalassarche
Gatunek	albatros białoczelny
Synonimy
	Diomedea bulleri Rothschild, 1893
	Diomedea bulleri Rothschild, 1893
Podgatunki
	T. b. bulleri (Rothschild, 1893); T. b. platei (Reichenow, 1898);
	T. b. bulleri (Rothschild, 1893); T. b. platei (Reichenow, 1898);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Albatros białoczelny (Thalassarche bulleri) – gatunek dużego ptaka z rodziny albatrosów (Diomedeidae). W dwóch podgatunkach zamieszkuje południowy Ocean Spokojny. Bliski zagrożenia wyginięciem.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Walter Rothschild w 1893 na podstawie holotypu z Nowej Zelandii. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Diomedea bulleri^[2]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza albatrosa białoczelnego w rodzaju Thalassarche; wyróżnia dwa podgatunki^[3]. Niektórzy autorzy uznają je za odrębne gatunki^[2].

Podgatunki i zasięg występowania

IOC wyróżnia 2 podgatunki^[3]:

T. b. bulleri (Rothschild, 1893) – gniazdują na Solander Islands i Wyspach Snares; spotykane na południowym Oceanie Spokojnym^[2]
T. b. platei (Reichenow, 1898) – gniazdują na Wyspach Trzech Króli i Wyspach Chatham; spotykane na południowym i południowo-wschodnim Oceanie Spokojnym^[2]

Morfologia

Długość ciała wynosi 76–81 cm, rozpiętość skrzydeł 205–213 cm, masa ciała samca 2500–3800 g, samicy 2150–3200 g^[2]. Czoło szare, srebrzyste. Głowa szara, podobnie jak gardło. Okolice oka i obszar z jego przodu czarne. Za i pod okiem można dostrzec biały pas. Grzbiet, górna część skrzydła i sterówki ciemnoszare. Kuper i spód ciała białe. Spód skrzydła biały z czarną końcówką i szerokim czarnym pasem. Dziób czarny z żółtymi krawędziami u góry i na dole dzioba i końcówką. Osobniki młodociane wyróżnia szarobrązowa głowa i brązowawy dziób^[2].

Ekologia i zachowanie

Albatrosy białoczelne lęgną się w różnorodnych środowiskach, w tym na trawiastych łąkach, trawiastych zboczach, na klifach, w zakrzewieniach i w lasach. Żywią się głównie rybami, kałamarnicami i osłonicami; zjadają również ośmiornice i skorupiaki. Zwykle żerują samotnie, niekiedy przy obfitszych źródłach pokarmu tworzą grupy^[5].

Lęgi

Albatrosy białoczelne lęgi wyprowadzają raz do roku. Na Snares Island większość zniesień przypada na styczeń, młode klują się w marcu–kwietniu, w pełni opierzone są w sierpniu lub wrześniu. Na Wyspach Chatham zniesienia przypadają na październik i listopad, młode wykluwają się w styczniu, a w pełni opierzone są w czerwcu lub lipcu. W przypadku dorosłych albatrosów ze Snares i Solander Islands badano, jak wraz z postępem w lęgach zmienia się zasięg występowania tych albatrosów. Podczas inkubacji (styczeń–marzec) przebywają na szelfie na wschodzie i zachodzie Wyspy Południowej i na Morzu Tasmana. Po okresie, w którym muszą strzec piskląt (maj–kwiecień), spotykane są na szelfach w okolicy całej Wyspy Południowej. Po sezonie lęgowym ptaki dorosłe z młodymi wędrują w okolice Chile i Peru^[5].

Status i zagrożenia

IUCN uznaje albatrosa białoczelnego za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened) nieprzerwanie od 2008 roku (stan w 2021). Wcześniej, od 2000 roku uznawany był za gatunek narażony (VU, Vulnerable). Liczebność populacji szacuje się na około 50–100 tysięcy dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny. W 1985 sztorm niemal całkowicie wymył glebę z Sisters Islands i wysp Forty-Fours. Choć zdawało się to nie wpłynąć na liczebność albatrosów białoczelnych, możliwe że poskutkowało późniejszym uszczupleniem populacji, jak to przewidywano dla albatrosów ciemnoskrzydłych (Diomedea (e.) sanfordi). Na nowozelandzkich wodach albatrosy białoczelne pospolicie łapią się na sznury haczykowe, używane podczas połowów ryb. Na wyspę Big Solander wprowadzono wekę (Gallirallus australis), która może zjadać jaja i pisklęta albatrosów^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Thalassarche bulleri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Carboneras, C., Jutglar, F. & Kirwan, G.M.: Buller's Albatross (Thalassarche bulleri). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-01].
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Petrels, albatrosses. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-14]. (ang.).
↑ Thalassarche bulleri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Buller's Albatross Thalassarche bulleri. BirdLife International. [dostęp 2017-03-01].

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Thalassarche bulleri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Carboneras, C., Jutglar, F. & Kirwan, G.M.: Buller's Albatross (Thalassarche bulleri). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-01].

[ioc-3] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Petrels, albatrosses. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-14]. (ang.).

[iucn-4] Thalassarche bulleri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[birdlife-5] Buller's Albatross Thalassarche bulleri. BirdLife International. [dostęp 2017-03-01].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]