Aleksander Florkowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Florkowski
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

15 czerwca 1907
Łowczów

Data i miejsce śmierci

22 lutego 2000
Argentyna

Przebieg służby
Lata służby

1927–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

2 Pułk Strzelców Podhalańskich
114 Pułk Piechoty
2 Pułk Grenadierów Wielkopolskich
6 Lwowska Brygada Piechoty
18 Lwowski Batalion Strzelców

Stanowiska

dowódca plutonu
instruktor
dowódca kompanii
dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania francuska 1940
kampania włoska 1944–1945
bitwa o Monte Cassino
bitwa o Ankonę
bitwa o Bolonię

Późniejsza praca

geodeta

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941) Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino

Aleksander Florkowski (ur. 15 czerwca 1907 w Łowczowie, zm. 22 lutego 2000 w Argentynie) – oficer piechoty Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, w 1965 roku mianowany pułkownikiem przez prezydenta RP na uchodźstwie, kawaler Krzyża Srebrnego i Krzyża Złotego Orderu Wojennego Virtuti Militari, geodeta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Aleksander Florkowski urodził się 15 czerwca 1907 w Łowczowie[1][2][3]. Był synem Józefa (dróżnik) i Katarzyny z domu Leśniak[3]. Miał czterech braci: Juliana, Jana, Stanisława i Władysława oraz siostrę Wiktorię, żonę majora Józefa Roczniaka. Jego ciotką była Emilia Wojtyła, matka papieża Jana Pawła II[1].

W 1927 roku, po ukończeniu szkoły średniej, został słuchaczem Kursu Szkoły Podchorążych w Oficerskiej Szkole Piechoty w Ostrowi–Komorowie. W następnym roku, po ukończeniu kursu, kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Piechoty. 15 sierpnia 1930 roku prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1930 roku i 118. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 2 pułku strzelców podhalańskich w Sanoku na stanowisko dowódcy plutonu[4][5]. 19 października 1932 uratował się z wypadku podczas wycieczki kajakowej na Sanie pod Kuńkowcami; mimo pomocy Florkowskiego utonął wówczas dowódca pułku, płk Janusz Dłużniakiewicz[6][7][8]. 1 stycznia 1933 został awansowany do stopnia porucznika. Od 10 września 1934 pracował w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi–Komorowie na stanowisku instruktora (od 1938 do 1939 był instruktorem strzelania w tamtejszej 2 kompanii I batalionu szkolnego). 19 marca 1939 został awansowany do stopnia kapitana.

26 września 1935 poślubił w Sanoku Annę Janinę (ur. 1914, córka ppłk. Franciszka Stoka), a świadkami na ich ślubie byli kpt. dr Kazimierz Niedzielski i kpt. Aleksander Kolasiński[3]. Mieli jedno dziecko. Florkowscy przyjaźnili się w Sanoku z rodziną Przystaszów, w tym Zbigniewem, Mieczysław i Danutą[9].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej na stanowisku dowódcy kompanii zwiadowczej 114 pułku piechoty. Brał udział w walkach na szlaku bojowym pułku, od Różana do Aleksandrowa na terenie Lubelszczyzny. W tym czasie jego żona (przed 1939 należąca do Rodziny Wojskowej 2 pspodh.) po wybuchu wojny wraz z synem oraz w grupie innych małżonek polskich oficerów z sanockiego pułku trafiła do Kulczyc, następnie do Drohobycza, po czym powróciła do Sanoka[10][11][12]. Po kapitulacji Florkowski, gdy zmierzał w stronę Sanoka, został aresztowany przez Sowietów. Z niewoli udało mu się zbiec w Medyce i udał się do rodziny w Sanoku. Następnie w listopadzie 1939 przedostał się na Węgry, gdzie trafił do obozu internowania w pobliżu jeziora Balaton. Po kilku tygodniach przez Jugosławię przedostał się do Francji, gdzie dotarł na początku roku 1940.

We Francji wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych i został przydzielony do 1 Dywizji Grenadierów. W jej szeregach brał udział w walkach kampanii francuskiej 1940 na stanowisku dowódcy 3 kompanii ckm i broni towarzyszącej III batalionu 2 pułku grenadierów wielkopolskich. Po klęsce Francji był jednym z ukrywających sztandar 2 pułku grenadierów – od 19 lutego do 3 maja 1941 oraz asystował w jego transporcie (podobnie jak inny pochodzący z Sanoka oficer kpt. Edward Łabno). 5 sierpnia 1941 został przeniesiony ze Stacji Zbornej Oficerów Rothesay do 3 batalionu strzelców 1 Brygady Strzelców[13].

Następnie został przeniesiony na Bliski Wschód do 2 Korpusu Polskiego. Został awansowany do stopnia majora, a następnie w 1944 do stopnia podpułkownika piechoty. W kwietniu 1944 w szeregach 2 Korpusu trafił do Włoch i brał udział w kampanii włoskiej. Od marca do połowy czerwca 1944 pełnił funkcję szefa sztabu 6 Lwowskiej Brygady Piechoty. Uczestniczył w bitwie o Monte Cassino, bitwie o Ankonę i bitwie o Bolonię. Od czerwca do 10 sierpnia 1944 był zastępcą dowódcy, a od 10 sierpnia do 1947 dowódcą 18 Lwowskiego batalionu strzelców[14]. Został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Wojennym Orderu Virtuti Militari (Srebrnym i Złotym)[15].

W 1947 roku został zdemobilizowany. 16 maja 1948 roku wraz z żoną przypłynął na statku „Cordoba” do Argentyny[16] i osiadł w stolicy tego kraju, Buenos Aires (zamieszkiwali w mieście Adrogué, prowincji Buenos Aires[17]). Tam zajął się geodezją i prowadził własną firmę. Na emigracji działał w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów, którego był prezesem, oraz w Kole Oddziałowym 18 Lwowskiego batalionu strzelców. Otrzymywał propozycję służby w siłach zbrojnych: brytyjskich, kanadyjskich i argentyńskich (ofertę składał mu Juan Perón), lecz odmawiał.

W 1965 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej August Zaleski mianował go pułkownikiem w korpusie oficerów piechoty[18][19][20]. Odwiedzał Polskę w latach 1974, 1977 i 1994 (początkowo jako obywatel Argentyny).

W 1994 roku, podczas uroczystości 50. rocznicy bitwy pod Monte Cassino, jako najstarszy stopniem uczestnik tej batalii, składał raport najwyższym władzom Odrodzonego Państwa Polskiego i był głównym celebrantem uroczystości.

Aleksander Florkowski zmarł w Argentynie i tam został pochowany. Jego archiwalia trafiły do tamtejszego klasztoru oo. Bernardynów w Martín Coronado[21].

Jego bratankiem jest prof. dr nauk med. Antoni Florkowski. Teściową Aleksandra Florkowskiego była Maria Stok, z domu Prochaska, siostra oficera i malarza Franciszka Prochaski. Pod koniec 1978 Aleksander i Anna Florkowscy, jako jego spadkobiercy, przekazali dzieła artysty na rzecz Muzeum Historycznego w Sanoku[22][23].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Kowalik 2012 ↓, s. 21.
  2. Cordoba 1948 ↓, s. Tu jako miejsce urodzenia podano „Wierzanice”.
  3. a b c Tutaj także wskazano miejsce urodzenia Wierzawice. Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 729.
  4. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 13 z 15 sierpnia 1930 roku, s. 272.
  5. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 616.
  6. Tragiczny wypadek na Sanie. „Sport Wodny”, s. 270, Nr 14 z 1932. 
  7. Tragiczny zgon dowódcy 2 p. Strzelców Podhal.. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 242 z 19 października 1932. 
  8. Eligiusz Tomkowiak: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. T. II (1914-1921) Cz. 2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej, 1993, s. 45. ISBN 83-900510-0-1.
  9. Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 39. ISBN 83-913281-0-4.
  10. Alojzy Bełza, Edward Zając. 100 lat temu urodził się Alojzy Bełza – ps. „Alfred Burzyński”, „Alik” (IV). Nie było czasu na żale i rozważania. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, Nr 21 (225) z 20 października 2000. 
  11. Alojzy Bełza, Edward Zając. 100 lat temu urodził się Alojzy Bełza – ps. „Alfred Burzyński”, „Alik” (IV). Na wzgórzach wyrosła tyraliera piechoty niemieckiej. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, Nr 22 (226) z 3 listopada 2000. 
  12. Alojzy Bełza, Edward Zając. 100 lat temu urodził się Alojzy Bełza – ps. „Alfred Burzyński”, „Alik” (IV). Są duże aresztowania. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, Nr 23 (227) z 17 listopada 2000. 
  13. Rozkaz dzienny ↓, Nr 179 z 5 sierpnia 1941.
  14. Tadeusz Panecki, 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza załącznik str. 239, 1994.
  15. Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2019-02-13].
  16. Cordoba 1948 ↓.
  17. Zofia Bandurka, Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna, [w:] Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958, Warszawa 1960, s. 124.
  18. Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 2, Nr 4 z 30 czerwca 1969. 
  19. Dembiński 1969 ↓, s. 2.
  20. Kowalik 2012 ↓, s. 23 autor podał, że „w 1957 polski rząd londyński mianował go generałem, ale nie przyjął tej nominacji”.
  21. Polska Misja Katolicka w Argentynie, Polski Ośrodek Katolicki OO. Bernardynów w Martin Coronado (Argentyna, Martin Coronado Pcia. Buenos Aires). archiwa.org. [dostęp 2014-05-29].
  22. Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974–1994, [w:] Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 953.
  23. Cenny dar dla Muzeum Historycznego. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 34 (127) z 1-10 grudnia 1978. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  24. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 369.
  25. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 408.
  26. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 8, Nr 2 z 20 kwietnia 1966.  „za zasługi położone dla wychodźstwa polskiego w Argentynie”.
  27. Kwatera Główna 6 Lwowskiej Brygady Piechoty - krzyz.montecassino.eu [online], krzyz.montecassino.eu [dostęp 2022-01-28].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]