Jodek sodu

	Jodek sodu
	Jodek sodu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	jodek sodu
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Natrii iodidum,; Natrium iodatum
inne	numer WE: 231-679-3
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	NaI
Masa molowa	149,89 g/mol
Wygląd	białe higroskopijne kryształy, proszek lub granulki o słonawym i lekko gorzkim smaku
	Identyfikacja
Numer CAS	7681-82-5; 13517-06-1 (dihydrat)
PubChem	5238
Właściwości
	Gęstość i stan skupienia
	3,67 g/cm³ g/cm³; ciało stałe; 2,45 g/cm³ (dihydrat); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	1,84 kg/l; 318 g/l (0 °C, dihydrat); 1,787 kg/l (20 °C); 2,94 kg/l (70 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	etanol: łatwo; glicerol: łatwo
Temperatura topnienia	660–662 °C
Temperatura wrzenia	1300–1304 °C
Lepkość	1,0446 cp (690,95 °C)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie Zharmonizowany System; Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zwroty H	H315, H319, H400
Zwroty P	P273, P305+P351+P338
	Europejska klasyfikacja substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Drażniący; (Xi)	Groźny dla; środowiska; (N)
Zwroty R	R36/38, R50
Zwroty S	S26, S61
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 2 0
Numer RTECS	WB6475000
Dawka śmiertelna	LD50 430 mg/kg (mysz, dootrzewnowo)
	Podobne związki
Inne aniony	fluorek sodu, chlorek sodu, bromek sodu
Inne kationy	jodek litu, jodek potasu, jodek rubidu, jodek cezu
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Jodek sodu (łac. Natrii iodidum) – nieorganiczny związek chemiczny z grupy jodków, sól sodowa kwasu jodowodorowego. Jest to białe higroskopijne ciało stałe o słonawym i lekko gorzkim smaku, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Wolno brązowieje w kontakcie z powietrzem w wyniku uwalniania jodu. Stosowany jest jako suplement w żywności i środek mukolityczny oraz do zasiewania chmur, a także do zwiększania rozpuszczalności jodu. Kryształy jodku sodu mają własność scyntylacji i używane są (czyste lub domieszkowane talem) w fizyce jądrowej i fizyce cząstek elementarnych jako detektory, przede wszystkim do pomiaru energii promienowania gamma^[8]. Radioaktywny jodek sodu – Na(¹³¹I) – stosowany jest w badaniach funkcji tarczycy^[2].

Właściwości termochemiczne
^[2]	NaI	Jednostka
ΔHof	−68,79	kcal/mol
ΔGof	−68,38	kcal/mol
So	23,54	cal/mol·K
C_p	12,45	cal/mol·K

Otrzymywanie[edytuj]

Jodek sodu można otrzymać poprzez dodanie kwasu jodowodorowego lub kwaśnego roztworu jodu do roztworu wodorotlenku sodu lub węglanu sodu, a następnie odparowanie i krystalizację:

NaOH + HI → NaI + H₂O

Otrzymany roztwór poddawany jest także filtracji w celu usunięcia zanieczyszczeń^[2].

Zastosowanie w medycynie[edytuj]

Jodek sodu znalazł zastosowanie w lecznictwie jako środek wykrztuśny, źródło jonów jodu oraz w chorobach tarczycy^[9].

Miejscowo w postaci roztworów do zabiegów jonoforezy, w okulistyce – jako krople do oczu, oraz w dermatologii (leczenie zewnętrzne kilaków) – pod postacią 40% maści^[9].

Preparaty[edytuj]

Natrium jodatum subst. do receptury aptecznej 10 g – Pharma Cosmetic Sp. z o.o. Kraków

Przypisy[edytuj]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Physical constants of inorganic compounds. W: CRC Handbook of Chemistry and Physics. David R. Lide (red.). Wyd. 90. Boca Raton: CRC Press, 2009. ISBN 9781420090840.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Sodium iodide. W: Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2003, s. 871−872. ISBN 0-07-049-439-8.
↑ Jodek sodu – podsumowanie (ang.). PubChem Public Chemical Database.
↑ Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne: Farmakopea Polska VIII. Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491. ISBN 978-8388157-53-0.
↑ Komisja Farmakopei Polskiej: Farmakopea Polska IV. Warszawa: Urząd Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1965, s. 1393.
↑ ^a ^b ^c ^d Jodek sodu (ang.). ^{[martwy link]} The Chemical Database. The Department of Chemistry, University of Akron. [dostęp 2013-04-07].
↑ ^a ^b ^c Jodek sodu. Karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) dla Polski.
↑ Reiner Novotny. Inorganic scintillators – a basic material for instrumentation in physcs. „Nuclear Instruments and Methods in Physics Research A”. 537, s. 1–5, 2005. DOI: 10.1016/j.nima.2004.07.221 (ang.).
↑ ^a ^b Informacje na stronie wytwórcy surowca farmaceutycznego: http://www.pharma-cosmetic.com.pl/?strona,doc,pol,glowna,1341,0,219,1,1341,ant.html.

[Lide-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Physical constants of inorganic compounds. W: CRC Handbook of Chemistry and Physics. David R. Lide (red.). Wyd. 90. Boca Raton: CRC Press, 2009. ISBN 9781420090840.

[Patnaik-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Sodium iodide. W: Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2003, s. 871−872. ISBN 0-07-049-439-8.

[PubChem-3] Jodek sodu – podsumowanie (ang.). PubChem Public Chemical Database.

[FP8-4] Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne: Farmakopea Polska VIII. Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491. ISBN 978-8388157-53-0.

[FP4-5] Komisja Farmakopei Polskiej: Farmakopea Polska IV. Warszawa: Urząd Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1965, s. 1393.

[AKRON-6] Jodek sodu (ang.). ^{[martwy link]} The Chemical Database. The Department of Chemistry, University of Akron. [dostęp 2013-04-07].

[SA-7] Jodek sodu. Karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) dla Polski.

[scynt-8] Reiner Novotny. Inorganic scintillators – a basic material for instrumentation in physcs. „Nuclear Instruments and Methods in Physics Research A”. 537, s. 1–5, 2005. DOI: 10.1016/j.nima.2004.07.221 (ang.).

[autonazwa1-9] Informacje na stronie wytwórcy surowca farmaceutycznego: http://www.pharma-cosmetic.com.pl/?strona,doc,pol,glowna,1341,0,219,1,1341,ant.html.

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[4]

[5]

[8]

[9]

Jodek sodu

Spis treści

Otrzymywanie[edytuj]

Zastosowanie w medycynie[edytuj]

Preparaty[edytuj]

Przypisy[edytuj]

Menu nawigacyjne

Narzędzia osobiste

Przestrzenie nazw

Warianty

Widok

Więcej

Szukaj

Nawigacja

Dla czytelników

Dla wikipedystów

Narzędzia

Drukuj lub eksportuj

W innych projektach

W innych językach