Ministerstwo Zdrowia (Polska)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ministerstwo Zdrowia
Logo
Ilustracja
Pałac Paca, siedziba Ministerstwa Zdrowia
Państwo

 Polska

Data utworzenia

13 grudnia 1918[1]
11 kwietnia 1945

Minister

Adam Niedzielski

Sekretarz Stanu

Waldemar Kraska

Adres
ul. Miodowa 15
00-952 Warszawa
brak współrzędnych
Strona internetowa

Ministerstwo Zdrowia (MZ) – polskie ministerstwo kierowane przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Od 26 sierpnia 2020 ministrem zdrowia jest Adam Niedzielski. Siedzibą ministerstwa od 1947 jest pałac Paca w Warszawie[2].

Kierownictwo[edytuj | edytuj kod]

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Urzędnicy Ministerstwa Zdrowia II Rzeczypospolitej.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Urzędnicy Ministerstwa Zdrowia III Rzeczypospolitej.

W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne[5]:

  • Departament Analiz i Strategii
  • Departament Bezpieczeństwa
  • Departament Budżetu i Finansów
  • Departament Dialogu Społecznego
  • Departament Innowacji
  • Departament Lecznictwa
  • Departament Nadzoru i Kontroli
  • Departament Oceny Inwestycji
  • Departament Polityki Lekowej i Farmacji
  • Departament Prawny
  • Departament Rozwoju Kadr Medycznych
  • Departament Zdrowia Publicznego
  • Wieloosobowe Stanowisko ds. Audytu Wewnętrznego
  • Biuro Administracyjne
  • Biuro Komunikacji
  • Biuro Ministra
  • Biuro Współpracy Międzynarodowej

Organy podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane[6]:

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane[7]:

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki Ministerstwa Zdrowia wiążą się z powołanym przez Tymczasową Radę Stanu (obywatelski organ tworzący zalążki instytucji państwowych w nieistniejącej jeszcze jako państwo Polsce) w 1917 Referatem Zdrowia Publicznego w Departamencie Spraw Wewnętrznych. Jego kierownikiem od 15 lutego był Witold Chodźko. Z Referatu stworzono potem Wydział, Sekcję, a w końcu Dyrekcję Służby Zdrowia Publicznego. 15 maja 1918 powstało Ministerstwo Zdrowia Publicznego, Opieki Społecznej i Ochrony Pracy – ogłoszony został wtedy i wszedł w życie stosowny dekret Rady Regencyjnej z 4 kwietnia 1918[8]. Ministrem został Witold Chodźko, jego miejsce zajął potem Józef Wolczyński (ze zmienionym tytułem ministra opieki społecznej i ochrony pracy, potem ministra ochrony pracy), a jego z kolei zastąpił Władysław Szenajch (jako kierownik Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej). Dekretem z 30 października 1918[9] Rada Regencyjna rozdzieliła Ministerstwo na osobne: Ministerstwo Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej oraz Ministerstwo Ochrony Pracy.

W istniejącym już faktycznie pod względem rzeczywistym i prawnym państwie polskim, w ramach rządu Jędrzeja Moraczewskiego, będącego organizacyjną kontynuacją poprzednich prowizorycznych, nieoficjalnych rządów, 13 grudnia 1918 naczelnik państwa Józef Piłsudski mianował Witolda Chodźkę podsekretarzem stanu w Ministerstwie Zdrowia Publicznego, powierzając mu jednocześnie kierowanie tym resortem[10]. Zmiana zakresu kompetencji Ministerstwa Ochrony Pracy oraz Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej oraz utworzenie w ich miejsce Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej oraz Ministerstwa Zdrowia Publicznego została przeprowadzona bez stosownego uregulowania tej kwestii w obowiązującym dekrecie[11]. Ministerstwo Zdrowia Publicznego zostało zlikwidowane 28 listopada 1923 ze względów oszczędnościowych[12][13]. Jego obowiązki w ramach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przejęła Generalna Dyrekcja Służby Zdrowia, którą w 1926 przekształcono w Departament Służby Zdrowia. 1 lipca 1932, w związku z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z 21 czerwca 1932[14], Departament Służby Zdrowia został przeniesiony do Ministerstwa Opieki Społecznej, gdzie funkcjonował do września 1939.

W 1944 w ramach Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (tymczasowy organ władzy na obszarze wyzwolonym spod okupacji niemieckiej) kierownikiem Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia[15] został Bolesław Drobner. Ostatniego dnia grudnia[16] powołano Rząd Tymczasowy RP, a ministrem pracy, opieki społecznej i zdrowia był w nim Wiktor Trojanowski. 11 kwietnia 1945 r. zastąpił go Franciszek Litwin (odtąd istniało Ministerstwo Zdrowia),[17] który 28 czerwca wszedł w skład Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, wkrótce potem uznanego przez społeczność międzynarodową za pełnoprawny polski rząd.

Ministerstwo Zdrowia 13 czerwca 1960 przekształcono w Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej[18]. Ponownie Ministerstwem Zdrowia stało się 19 września 1999 r.[19] W pierwszym kwartale 2019 roku powstała kampania społeczna „Nie serwuj sobie choroby”.

Ministrowie[edytuj | edytuj kod]

Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna) 		Objęcie
urzędu[a] 		Złożenie
urzędu[b] 		Długość
urzędowania 		Rząd
Minister Zdrowia Publicznego
1. Witold Chodźko.jpg
Witold Chodźko[20]
(ur. 1875, zm. 1954)
 13 XII 1918 16 I 1919 34 dni[21] Rząd Jędrzeja Moraczewskiego
2. Tomasz Janiszewski.jpg
Tomasz Janiszewski
(ur. 1867, zm. 1939)
 16 I 1919 9 XII 1919 327 dni Rząd Ignacego Jana Paderewskiego
(1.) Witold Chodźko.jpg
Witold Chodźko
(ur. 1875, zm. 1954)
 13 XII 1919[20] 9 VI 1920[20] 1192 dni[21] Rząd Leopolda Skulskiego
23 VI 1920 24 VII 1920 Pierwszy rząd Władysława Grabskiego
24 VII 1920 13 XI 1921 Pierwszy rząd Wincentego Witosa
19 XI 1921 5 III 1922 Pierwszy rząd Antoniego Ponikowskiego
10 III 1922 6 VI 1922 Drugi rząd Antoniego Ponikowskiego
28 VI 1922 7 VII 1922 Rząd Artura Śliwińskiego
31 VII 1922 14 XII 1922 Rząd Juliana Nowaka
16 XII 1922 26 V 1923 Pierwszy rząd Władysława Sikorskiego
Minister Zdrowia
3. Franciszek Litwin (SL)
(1899–1965) 		14 IV 1945 / 5 VII 1945[22] 6 II 1947 581 dni Rząd Edwarda Osóbki-Morawskiego
4. Tadeusz Michejda (SD)
(1879–1956) 		6 II 1947 10 I 1951 1434 dni Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza
5. Jerzy Sztachelski (PZPR)
(1911–1975) 		10 I 1951 13 XI 1956 2134 dni[23]
Rząd Bolesława Bieruta i Józefa Cyrankiewicza
6. Noimage.svg Rajmund Barański
(1894–1971) 		13 XI 1956 18 V 1961 1647 dni
Minister zdrowia i opieki społecznej od 25 IV 1960
Drugi rząd Józefa Cyrankiewicza
(5.) Jerzy Sztachelski (PZPR)
(1911–1975) 		18 V 1961 15 VII 1968 2615 dni[23] Trzeci rząd Józefa Cyrankiewicza
Czwarty rząd Józefa Cyrankiewicza
7. Jan Kostrzewski
(1915–2005) 		15 VII 1968 29 III 1972 1353 dni
Rząd Józefa Cyrankiewicza i Piotra Jaroszewicza
8. Noimage.svg Marian Śliwiński (PZPR)
(1932–2009) 		29 III 1972 21 XI 1980 3159 dni Rząd Piotra Jaroszewicza
Rząd Piotra Jaroszewicza i Edwarda Babiucha
Rząd Edwarda Babiucha, Józefa Pińkowskiego i Wojciecha Jaruzelskiego
9. Tadeusz Szelachowski (ZSL)
(1932–2020) 		12 lutego 1981 12 listopada 1985 1734 dni
10. Noimage.svg Mirosław Cybulko (ZSL)
(1932–2015) 		12 XI 1985 24 X 1987 711 dni Rząd Zbigniewa Messnera
11. Noimage.svg Janusz Komender
(ur. 1931) 		24 X 1987 14 X 1988 356 dni
12. Noimage.svg Izabela Płaneta-Małecka
(1930–2016) 		14 X 1988 12 IX 1989 333 dni Rząd Mieczysława Rakowskiego
13. Noimage.svg Andrzej Kosiniak-Kamysz (PSL)
(ur. 1947) 		12 IX 1989 12 I 1991 487 dni Rząd Tadeusza Mazowieckiego
14. Władysław Sidorowicz Kancelaria Senatu 2005.jpg Władysław Sidorowicz
(1945–2014) 		12 I 1991 23 XII 1991 345 dni Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego
15. Noimage.svg Marian Miśkiewicz
(1926–2020) 		23 XII 1991 11 VII 1992 201 dni Rząd Jana Olszewskiego
16. Andrzej Wojtyła Kancelaria Senatu 2015.jpg Andrzej Wojtyła (SLCh)
(ur. 1955) 		11 VII 1992 26 X 1993 472 dni Rząd Hanny Suchockiej
17. Noimage.svg Ryszard Żochowski
(1941–1997) 		26 X 1993 17 IX 1997 1422 dni Rząd Waldemara Pawlaka
Rząd Józefa Oleksego
Rząd Włodzimierza Cimoszewicza
18. Maksymowicz.jpg Wojciech Maksymowicz
(ur. 1955) 		31 X 1997 26 III 1999 511 dni Rząd Jerzego Buzka
19. Szkoła Podstawowa nr 47, Gdynia - 001 (cropped).jpg Franciszka Cegielska (Ruch Stu)
(1946–2000) 		26 III 1999 19 X 1999 207 dni[24]
Minister zdrowia od 19 X 1999
19 X 1999 22 X 2000 369 dni[24]
20. Noimage.svg Grzegorz Opala (RS AWS)
(ur. 1942) 		7 XI 2000 19 X 2001 346 dni
21. Noimage.svg Mariusz Łapiński (SLD)
(ur. 1957) 		19 X 2001 17 I 2003 455 dni Rząd Leszka Millera
22. Marek Balicki.jpg Marek Balicki
(ur. 1953) 		17 I 2003 2 IV 2003 75 dni[25]
23. Noimage.svg Leszek Sikorski (SLD)
(ur. 1955) 		2 IV 2003 2 V 2004 396 dni
24. Noimage.svg Wojciech Rudnicki
(ur. 1939) 		2 V 2004 11 VI 2004 40 dni Pierwszy rząd Marka Belki
25. Noimage.svg Marian Czakański
(ur. 1946) 		11 VI 2004 15 VII 2004 34 dni Drugi rząd Marka Belki
(22.) Marek Balicki.jpg Marek Balicki (SDPL)
(ur. 1953) 		15 VII 2004 31 X 2005 473 dni[25]
26. Zbigniew Religa Kancelaria Senatu Senat Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji.jpg Zbigniew Religa (SKL)
(1938–2009) 		31 X 2005 7 IX 2007 676 dni[26] Rząd Kazimierza Marcinkiewicza
Rząd Jarosława Kaczyńskiego
10 IX 2007 16 XI 2007 67 dni[26]
27. E.Kopacz.jpg Ewa Kopacz (PO)
(ur. 1956) 		16 XI 2007 7 XI 2011 1452 dni Pierwszy rząd Donalda Tuska
28. Bartosz Arłukowicz Sejm 2016.jpg Bartosz Arłukowicz (PO)
(ur. 1971) 		18 XI 2011 15 VI 2015 1305 dni Drugi rząd Donalda Tuska
Rząd Ewy Kopacz
29. Marian Zembala Sejm 2016.JPG Marian Zembala
(1950–2022) 		16 VI 2015 16 XI 2015 153 dni
30. Konstanty Radziwiłł Kancelaria Senatu 2015.jpg Konstanty Radziwiłł (PiS)
(ur. 1958) 		16 XI 2015 9 I 2018 785 dni Rząd Beaty Szydło
Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego
31. Łukasz Szumowski portret.jpg Łukasz Szumowski
(ur. 1972) 		9 I 2018 20 VIII 2020 954 dni
Drugi rząd Mateusza Morawieckiego
32. Adam-niedzielski-ekonomista-manager.jpg Adam Niedzielski
(ur. 1973) 		26 VIII 2020 944 dni

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
  2. ↑ Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zlikwidowane 28 listopada 1923.
  2. ↑ Encyklopedia Warszawy. Stanisław Herbst (red.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 456.
  3. ↑ Maciej Miłkowski nowym wiceministrem zdrowia - Ministerstwo Zdrowia. Ministerstwo Zdrowia. [dostęp 2018-06-20].
  4. ↑ Marcin Martyniak nowym wiceministrem zdrowia. Ministerstwo Zdrowia. [dostęp 2022-04-12].
  5. ↑ M.P. z 2022 r. poz. 924
  6. ↑ Dz.U. z 2021 r. poz. 932
  7. ↑ M.P. z 2022 r. poz. 1010
  8. ↑ Dz.U. z 1918 r. nr 5, poz. 8
  9. ↑ Dz.U. z 1918 r. nr 14, poz. 31
  10. ↑ Monitor Polski z 1918 r. Nr 230, s. 1.
  11. ↑ Bohdan Wasiutyński, Ustrój władz administracyjnych rządowych i samorządowych, Poznań 1937, s. 25
  12. ↑ Dz.U. z 1923 r. nr 131, poz. 1060
  13. ↑ Poczet ministrów zdrowia i opieki społecznej [w:] [[Gazeta Lekarska]], Józef Hornowski, maj 1999.
  14. ↑ Dz.U. z 1932 r. nr 52, poz. 493
  15. ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 1, poz. 1
  16. ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 19, poz. 99
  17. ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 12, poz. 63
  18. ↑ Dz.U. z 1960 r. nr 20, poz. 119
  19. ↑ Dz.U. z 1999 r. nr 91, poz. 1018
  20. ↑ a b c Jako Kierownik Ministerstwa Zdrowia Publicznego.
  21. ↑ a b Witold Chodźko urzędował łącznie jako minister w dziewięciu gabinetach 1226 dni.
  22. ↑ 5 lipca 1945 rząd warszawski zyskał uznanie międzynarodowe.
  23. ↑ a b Jerzy Sztachelski urzędował łącznie jako minister w czterech gabinetach 4749 dni.
  24. ↑ a b Franciszka Cegielska urzędowała łącznie jako minister w jednym gabinecie 576 dni.
  25. ↑ a b Marek Balicki urzędował łącznie jako minister w dwóch gabinetach 548 dni.
  26. ↑ a b Zbigniew Religa urzędował łącznie jako minister w dwóch gabinetach 743 dni.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Ministrowie zdrowia III Rzeczypospolitej
Ministrowie zdrowia
i opieki społecznej
Ministrowie zdrowia

Logo Ministerstwa Zdrowia

Ministerstwa w III Rzeczypospolitej
Obecne
Byłe

Godło Polski

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ministerstwo_Zdrowia_(Polska)&oldid=69778511”