Kamienista
| ||
 Widok z Ornaku | ||
| Państwo |  Polska Słowacja
| |
| Położenie | Powiat Liptowski Mikułasz, powiat tatrzański | |
| Pasmo | Tatry, Karpaty | |
| Wysokość | 2127 m n.p.m. | |
| Wybitność | 340 m | |
| Pierwsze wejście zimowe | 1909 Mariusz Zaruski i towarzysze | |
Położenie na mapie Tatr   Kamienista | ||
 49°11′43,4″N 19°52′14,2″E/49,195389 19,870611
| ||
Kamienista (słow. Veľká Kamenistá) – dwuwierzchołkowy szczyt (2127 m oraz 2122 m[1][2]) w głównej grani Tatr Zachodnich. Od sąsiadującego na zachód Błyszcza (2159 m) oddzielony jest Pyszniańską Przełęczą (1787 m), od sąsiadującego na wschód Smreczyńskiego Wierchu (2070 m) – Hlińską Przełęczą (1906 m). Po szczytach tych i przełęczach przebiega granica polsko-słowacka, wyższy wierzchołek leży jednak po stronie słowackiej. Niższy wierzchołek leży w grani głównej i na granicy. Jest zwornikiem, od którego na południową, słowacką stronę odchodzi długi grzbiet Hlina[3].
Szczyt wznosi się nad 3 dolinami: Doliną Pyszniańską, Doliną Kamienistą i doliną Hliną. Z grani pomiędzy wierzchołkiem Kamienistej a Hlińską Przełęczą odchodzi w północno-zachodnim kierunku drugi grzbiet zwany Dolinczańskim Grzbietem. Z przeciwnej strony, z grani pomiędzy wierzchołkami Kamienistej a Pyszniańską Przełęczą opada jeszcze jeden, niski i krótki Babi Grzbiet. Na północną, polską stronę Kamienista opada 500-metrowej wysokości bardzo stromym stokiem do Doliny Pyszniańskiej (odgałęzienie górnej części Doliny Kościeliskiej). W ścianę tę wcięty jest długi żleb Babie Nogi (na który przeszła dawna nazwa szczytu), z którego wypływają źródła Babiego Potoku[4].
Kamienista zbudowana jest ze skał metamorficznych i alaskitów. Według Maksymiliana Nowickiego (1876 r.) występujące na Kamienistej spękania to przykład rozsadzającego działania wody. W północno-wschodnią grań, biegnącą w kierunku Smreczyńskiego Wierchu, wcina się potężny Hliński Rów – największy rów grzbietowy w Tatrach. Dawniej Kamienista aż po wierzchołek była wypasana (tereny pasterskie Hali Pysznej)[5]. Z rzadkich roślin rośnie tu ukwap karpacki i przymiotno węgierskie, w Polsce występujące tylko w Tatrach[6].
Pierwsze wejście zimowe – Mariusz Zaruski z innymi w 1909 r. Odnotowali, że na szczycie zobaczyli stadko 11 kozic[5]. Obecnie szczyt jest niedostępny turystycznie (obszar ochrony ścisłej „Pyszna, Tomanowa, Pisana”). Na pobliską Pyszniańską Przełęcz prowadzi po słowackiej stronie niebieski szlak turystyczny z Podbańskiej (słow. Podbanské)[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego.
- ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 54. ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-36-5.
- ↑ a b Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
 Tomanowy Wierch Polski, Kamienista i Smreczyński Wierch – widok ze Starorobociańskiego Wierchu |
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kamienista w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa 1882.
|