Przejdź do zawartości

Kamienista

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienista
Veľká Kamenistá
Ilustracja
Widok z Ornaku
Państwo

 Polska
 Słowacja

Położenie

Przybylina, Kościelisko

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2127 m n.p.m.

Wybitność

340 m

Pierwsze wejście zimowe

1909
Mariusz Zaruski i towarzysze

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum po lewej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kamienista”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kamienista”
Ziemia49°11′43,4″N 19°52′14,2″E/49,195389 19,870611

Kamienista (słow. Veľká Kamenistá) – dwuwierzchołkowy szczyt (2127 m oraz 2122 m[1][2]) w głównej grani Tatr Zachodnich. Od sąsiadującego na zachód Błyszcza (2159 m) oddzielony jest Pyszniańską Przełęczą (1787 m), od sąsiadującego na wschód Smreczyńskiego Wierchu (2070 m) – Hlińską Przełęczą (1906 m). Po szczytach tych i przełęczach przebiega granica polsko-słowacka, wyższy wierzchołek leży jednak po stronie słowackiej. Niższy wierzchołek leży w grani głównej i na granicy. Jest zwornikiem, od którego na południową, słowacką stronę odchodzi długi grzbiet Hlina[3].

Szczyt wznosi się nad 3 dolinami: Doliną Pyszniańską, Doliną Kamienistą i doliną Hliną. Z grani pomiędzy wierzchołkiem Kamienistej a Hlińską Przełęczą odchodzi w północno-zachodnim kierunku drugi grzbiet zwany Dolinczańskim Grzbietem. Z przeciwnej strony, z grani pomiędzy wierzchołkami Kamienistej a Pyszniańską Przełęczą opada jeszcze jeden, niski i krótki Babi Grzbiet. Na północną, polską stronę Kamienista opada 500-metrowej wysokości bardzo stromym stokiem do Doliny Pyszniańskiej (odgałęzienie górnej części Doliny Kościeliskiej). W ścianę tę wcięty jest długi żleb Babie Nogi (na który przeszła dawna nazwa szczytu), z którego wypływają źródła Babiego Potoku[4].

Kamienista zbudowana jest ze skał metamorficznych i alaskitów. Według Maksymiliana Nowickiego (1876 r.) występujące na Kamienistej spękania to przykład rozsadzającego działania wody. W północno-wschodnią grań, biegnącą w kierunku Smreczyńskiego Wierchu, wcina się potężny Hliński Rów – największy rów grzbietowy w Tatrach. Dawniej Kamienista aż po wierzchołek była wypasana (tereny pasterskie Hali Pysznej)[5]. Z rzadkich roślin rośnie tu ukwap karpacki i przymiotno węgierskie, w Polsce występujące tylko w Tatrach[6].

Pierwsze wejście zimowe – Mariusz Zaruski z innymi w 1909 r. Odnotowali, że na szczycie zobaczyli stadko 11 kozic[5]. Obecnie szczyt jest niedostępny turystycznie (obszar ochrony ścisłej „Pyszna, Tomanowa, Pisana”). Na pobliską Pyszniańską Przełęcz prowadzi po słowackiej stronie niebieski szlak turystyczny z Podbańskiej (słow. Podbanské)[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
  2. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego.
  3. Grzegorz Barczyk, Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Ryszard Jakubowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5.
  4. a b Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, październik 2009, ISBN 83-87873-36-5.
  5. a b Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
  6. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
Tomanowy Wierch Polski, Kamienista i Smreczyński Wierch – widok ze Starorobociańskiego Wierchu
Kamienista – widok z Błyszcza
Kamienista, widok z Ornaku

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]