Przejdź do zawartości

Kawasaki Ki-10

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kawasaki Ki-10
Ilustracja
Kawasaki Ki-10-I
Dane podstawowe
Państwo

 Japonia

Producent

Kawasaki Heavy Industries

Typ

samolot myśliwski

Konstrukcja

dwupłat o konstrukcji metalowej, kabina odkryta, podwozie klasyczne – stałe

Załoga

1

Historia
Data oblotu

marzec 1935

Lata produkcji

1935–1938

Wycofanie ze służby

1942

Dane techniczne
Napęd

1 silnik rzędowy, 12-cylindrowy Kawasaki Ha 9-IIa

Moc

850 KM (626 kW)

Wymiary
Rozpiętość

9,55 m

Długość

7,20 m

Wysokość

3,00 m

Powierzchnia nośna

20,00 m²

Masa
Własna

1300 kg

Startowa

1650 kg

Osiągi
Prędkość maks.

400 km/h

Pułap

10 000 m

Zasięg

1100 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
dwa karabiny maszynowe Typ 92 kal. 7,7 mm
Użytkownicy
Cesarska Armia Japonii
Rzuty
Rzuty samolotu

Kawasaki Ki-10 (oznaczenie amerykańskie – Perry) – japoński samolot myśliwski używany bojowo w początkowym okresie wojny japońsko-chińskiej, w czasie wojny na Pacyfiku używany był jako samolot szkolny i pomocniczy. Ki-10 był najlepszym dwupłatowym japońskim myśliwcem, już nawet po jego wycofaniu ze służby wielu pilotów uważało, że jego jednopłatowi następcy powinni być tak samo zwrotni jak Ki-10.

Tło historyczne

[edytuj | edytuj kod]

Na początku lat 30. XX standardowymi myśliwcami Cesarskiej Armii Japonii były samoloty Nakajima Typ 91 i Kawasaki Typ 92, obydwie te konstrukcje były wolniejsze od standardowych wówczas myśliwców RAF-u i USAAF (odpowiednio Hawker Fury i Boeing P-26A)[1]. W zakładach Kawasaki zaprojektowano wówczas jednopłatowy Ki-5, który miał dorównać prędkością myśliwcom zagranicznym, ale w 1934 został on odrzucony przez Siły Lotnicze Cesarskiej Armii Japonii jako zbyt mało zwrotny[1]. We wrześniu 1934, już po odrzuceniu Ki-5, Kaigun Koku Hombu (biuro ds. awiacji Cesarskiej Armii Japonii) rozkazało zakładom Kawasaki zaprojektowanie dwupłatowego myśliwca, który mógłby stanąć w szranki z samolotami zagranicznymi, a w tym samym czasie firma Nakajima otrzymała rozkaz zaprojektowania podobnego myśliwca, ale w konfiguracji jednopłatowej[1].

Głównym projektantem samolotu był Takeo Doi, współpracowali z nim inżynierowie Imachi i Tojo[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Samolot w wersji Ki-10-II KAI

Pierwszy prototyp został ukończony w marcu 1935, drugi identyczny samolot został zbudowany miesiąc później[1]. Już pierwsze loty pokazały, że był on znacznie szybszy i bardziej zwrotny od nieudanego Ki-5, ale konkurencyjny jednopłat Nakijama Ki-11 był jeszcze szybszy i w Kawasaki obawiano się, że kontrakt na produkcję seryjną zostanie wygrany przez Nakajimę[2]. Aby zwiększyć prędkość maksymalną samolotu w trzecim i czwartym prototypie użyto metalowego, trójpłatowego śmigła zamiast wcześniejszego dwupłatowego, drewnianego oraz zmieniono szczegóły konstrukcyjne aby poprawić własności aerodynamiczne samolotu, między innymi użyto nitowania płaskiego do łączenia metalowej konstrukcji[2]. Dodatkowo w czwartym prototypie zwiększono wznios górnego skrzydła w celu poprawienia stabilności samolotu[2]. Tak zmodyfikowane samoloty były nadal wolniejsze od Ki-11, ale różnica nie była już taka znaczna i kontrakt na produkcję seryjną został przyznany na samoloty Ki-10 przede wszystkim z powodu znakomitej zwrotności tej maszyny[2].

Pierwsza wersja produkcyjna samolotu, Ki-10-I, była identyczna z trzecim prototypem; łącznie w latach 1935–1937 zbudowano 300 sztuk tej maszyny. Jej oficjalne oznaczenie wojskowe brzmiało „Myśliwiec Armii Typu 95 Model 1”[a][2].

Podpisując z Kawasaki kontrakt na produkcję seryjną samolotu Armia zażyczyła sobie wprowadzenia programu rozwojowego mającego na celu polepszenie stabilności samolotu, z tego powodu 185 samolot zbudowany w pierwszej serii otrzymał dłuższe skrzydła i przedłużono jego kadłub[2]. Tak zmodyfikowana maszyna miała znacznie lepsze własności pilotażowe i stanowiła prototyp do drugiej serii konstrukcyjnej, Ki-10-II („Myśliwiec Armii Typu 95 Model 2”), która weszła do produkcji w czerwcu 1937[2].

Wcześniej, w kwietniu 1936, rozpoczęto prace nad jeszcze czystszą aerodynamicznie wersją samolotu i dwusetny egzemplarz z pierwszej serii otrzymał oznaczenie Ki-10-I KAI[b][2]. W tej wersji duża chłodnica samolotu została przeniesiona spod osłony silnika pomiędzy podwozie samolotu, samo podwozie miało poprawioną charakterystykę aerodynamiczną, a koła zostały przykryte dużymi owiewkami, zaprojektowano także znacznie „czystszą” osłonę silnika[2]. W tej wersji samolot był o 40 km/h szybszy niż wcześniej, po konstrukcji prototypu Ki-10-I KAI zbudowano jeszcze dwa prototypy Ki-10-II KAI z takimi samymi zmianami i z silkiem Ha-9-IIb o mocy 950 KM co dało tym samolotom prędkość maksymalną 445 km/h[4]. Pomimo że tak zmodyfikowane Ki-10-II KAI były prawie tak samo szybkie jak jednopłatowy Nakajima Ki-27, nie weszły one do produkcji seryjnej – było już wówczas oczywiste, że era samolotów dwupłatowych dobiegła końca[4].

Opis konstrukcji

[edytuj | edytuj kod]

Samolot Kawasaki Ki-10 był jednosilnikowym, jednomiejscowym, dwupłatowym samolotem myśliwskim o konstrukcji metalowej ze skrzydłami krytymi płótnem[5]. Załogę samolotu stanowił pilot siedzący w otwartym kokpicie[5]. Napęd samolotu stanowił 12-cylindrowy silnik rzędowy typu Kawasaki Ha-9 chłodzony cieczą[5],. Samolot miał klasyczne, stałe podwozie z płozą ogonową[4].

Pierwsze prototypy miały dwupłatowe, drewniane śmigła, późniejsze prototypy i wersje seryjne samolotu otrzymały śmigła trójpłatowe, metalowe[5].

Lotki umieszczone były tylko na górnym skrzydle[1].

Uzbrojenie samolotu stanowiły dwa karabiny maszynowe kalibru 7,7 mm umieszczone w górnej części owiewki silnika[5].

Wersje

[edytuj | edytuj kod]
Ki-10-I Ki-10-II Ki-10-I KAI Ki-10-II Kai
Liczba egzemplarzy 300+4 280+1 1 2
Rozpiętość 9,55 m 10,02 m 9,55 m 10,02 m
Długość 7,20 m 7,55 m 7,20 m 7,55 m
Wysokość 3,00 m 3,00 m 3,00 m 3,00 m
Powierzchnia skrzydeł 20 m² 23 m² 20 m² 23 m²
Masa własna 1300 kg 1360 kg 1300 kg 1400 kg
Masa startowa 1650 kg 1740 kg 1650 kg 1780 kg
Silnik Kawasaki Ha-9-11a Kawasaki Ha-9-11b Kawasaki Ha-9-11a Kawasaki Ha-9-11b
Moc silnika (startowa/0 m/3500 m) 850/720/800 KM 850/700/950 KM 850/720/800 KM 850/700/950 KM
Prędkość maksymalna 400 km/h na 3000 m 400 km/h na 3000 m 420 km/h na 3000 m 445 km/h na 3800 m
Pułap maksymalny 10 000 m 11 500 m 10 000 m 11 500 m

Użycie bojowe

[edytuj | edytuj kod]

W samoloty Ki-10-I i Ki-10-II były wyposażone jednostki bojowe Cesarskiej Armia Japonii stacjonujące w Japonii, Korei, Mandżukuo i na Formozie[4]. Samoloty brały udział w operacjach wojskowych w Chinach i w Mandżuria w początkowym okresie wojny japońsko-chińskiej i w czasie walk nad Chałchin-Goł[5]. W czasie wojny na Pacyfiku samoloty tego typu używane już były zazwyczaj tylko jako samoloty treningowe czy pomocnicze[5]. W początkowym okresie wojny służby wywiadowcze aliantów omyłkowo uważały, że samolot ten stanowił jeszcze wyposażenie jednostek frontowych i otrzymał on oznaczenie kodowe Perry, ale był on spotykany tylko sporadycznie w Chinach[5].

  1. Określenie „Typ 95” użyte w nazwie odnosi się do roku zaprojektowania samolotu. Według kalendarza japońskiego samolot powstał w roku 2595 i number „95” pochodzi z dwóch ostatnich cyfr roku jego powstania[3].
  2. Oznaczenie „KAI” pochodzi od japońskiego słowa kaizō oznaczającego „zmianę”, „modyfikację”.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 86.
  2. a b c d e f g h i René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 87.
  3. René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 48.
  4. a b c d René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 88.
  5. a b c d e f g h René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 89.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. Londyn: Putnam, 1979. ISBN 0-370-30251-6.
  • Sławomir Grzesiak, Stanisław Łada: Lotnictwo myśliwskie Japonii 1930-45 cz. I Historia i barwa. Kraków: HUSU, 1993.
  • Basil Collier: Japanese aircraft of World War II. Londyn: Sidgwick & Jackson, 1979. ISBN 0-283-98399-X. (ang.).
  • Авиация Японии во второй мировой войне. T. 1. 1996. (ros.).