Komisariat Straży Celnej „Praszka”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Komisariat Straży Celnej „Praszka” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1927.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[1]. W 1921 roku w Praszce stacjonował sztab 2 kompanii 5 batalionu celnego. Kompania wystawiała między innymi placówkę w Kiku[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3]. Komisariat Straży Celnej „Praszka”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Praszka”[4].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[5]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku w jej miejsce powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[6]. Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Praszka”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[7].
Służba graniczna
[edytuj | edytuj kod]- Sąsiednie komisariaty
Funkcjonariusze komisariatu
[edytuj | edytuj kod]- kierownicy komisariatu
- komisarz Wacław Brzozowski (był w 1926)
- komisarz Jan Koszykiewicz (był w VIII 1927)[8]
- komisarz Wacław Michałowski (– V 1828) → kierownik komisariatu Lubliniec[9]
Obsada personalna w 1926[10]:
- kierownik komisariatu – komisarz Wacław Brzozowski
- pomocnik kierownika komisariatu – starszy przodownik Władysław Swornawski
Oddział konny przy komisariacie[10]
- strażnik Stanisław Kolewiński (340)
- strażnik Ksawery Radomski (850)
- strażnik Aleksander Grabowski (780)
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Organizacja komisariatu w 1926 roku[11]:
- komenda komisariatu – Praszka
- oddział konny „Praszka”
- placówka Straży Celnej „Szyszkowo”[a]
- placówka Straży Celnej „Praszka”
- placówka Straży Celnej „Przedmoście”[b]
- placówka Straży Celnej „Kik”
- placówka Straży Celnej „Grześlaki”
- placówka Straży Celnej II linii „Ożarów”[c]
- placówka Straży Celnej II linii „Skomlin”
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Autorzy Kalendarza z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927 i Piotr Kozłowski w: Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku używają nazwy „Szyszkowo”[10][4]. Na miejscowość Szyszków wskazuje mapa WIG z 1936 roku. Zobacz: szkic rozmieszczenia placówek
- ↑ Autorzy Kalendarza z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927 i Piotr Kozłowski w: Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku używają nazwy „Przedmoście”[12][4]. Według mapy topograficznej WIG z 1936 nazwa brzmiała "Przedmoście". Obecnie miejscowość nosi nazwę Przedmość.
- ↑ Autorzy Kalendarza z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927 używają nazwy „Ozarów”, a Piotr Kozłowski w: Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku nazwy „Ozorów”[12][4]. Według mapy WIG z 1936, właściwą nazwą miejscowości jest „Ożarów” → patrz: szkic rozmieszczenia placówek.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ OdeB batalionów celnych ↓, s. 17bc.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ a b c d Kozłowski 2012 ↓, s. 25.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 23.
- ↑ Czaty ↓, s. 10/17 z 1927.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1928/54.
- ↑ a b c Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 165.
- ↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 24.
- ↑ a b Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 166.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 110/350 i 110/351)
- Rozkazy Komendy Głównej Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.187/30 do 187/41.)
- „Czaty” − czasopismo Straży Celnej i Straży Granicznej w latach 1925−1939.