Placówka Straży Celnej „Gola”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Placówka Straży Celnej „Gola” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca w okresie międzywojennym służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. W 1921 roku w Dzietrzkowicach stacjonował sztab 1 kompanii 5 batalionu celnego. 1 kompania celna jedną ze swoich placówek wystawiła w Goli[3]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[4]. Placówka Straży Celnej „Gola” weszła w podporządkowanie komisariatu Straży Celnej „Gola” z Inspektoratu SC „Praszka”[5].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[6]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Ochronę północnej, zachodniej i południowej granicy państwa przejęła powołana z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczna[7]. Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Dzietrzkowice”. Placówka Straży Granicznej I linii „Gola” znalazła się w jego strukturze[8].
Funkcjonariusze placówki[edytuj | edytuj kod]
- Kierownicy placówki
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| starszy strażnik | Stefan Karpiński[a] | V 1925 – V 1926[9] | kierownik placówki „Chróścin” |
| przodownik | Jan Kopczyński (841)[b] | był w 1926[10] |
Obsada personalna placówki w 1926[11]:
- przodownik Jan Kopczyński (841)
- starszy strażnik Bolesław Suchomel (1032)
- strażnik Franciszek Barchewicz (771)
- strażnik Franciszek Zenejkus (769)
- strażnik Franciszek Sołtysiak (845)
- strażnik Jan Kaleta (643)
- strażnik Jan Stachowski (757)
- strażnik Stanisław Jezierski (773)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stefan Karpiński – od 1916 był żołnierzem 2 pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich. W sierpniu 1917 służył w Polskim Korpusie Posiłkowym, a po jego likwidacji wcielony do armii austriackiej. Od 1918 w Wojsku Polskim. W składzie 26 pułku piechoty walczył na Ukrainie z bolszewikami. W 1919 został ranny, a w 1921 zdemobilizowany. W 1922 wstąpił do Straży Celnej. Otrzymał przydział do placówki SC „Szyszków”. W styczniu 1923 przeniesiony do placówki SC „Przedmoście”. Z dniem 16 maja 1925 został kierownikiem placówki SC „Gola”, a w 1926 przeniesiony na stanowisko kierownika placówki SC „Chróścin”. W 1928 wstąpił do Straży Granicznej i do 1 lipca pracował w placówce SG „Gola”. 1 października został mianowany kierownikiem placówki SG I linii „Jelonki”. Funkcję tę pełnił do 1936. Po ukończeniu kursu CS SG w Rawie Ruskiej został wyznaczony na stanowisko kierownika placówki II linii „Worochta”, ale już we wrześniu 1936 został kierownikiem placówki SG I linii „Chaszczowanie”. W 1937 powrócił do służby wywiadowczej w placówce II linii „Ławoczne”. W 1938 przeniesiony w stan spoczynku[9].
- ↑ Przy nazwiskach w nawiasach podano numery służbowe funkcjonariuszy Straży Celnej[10]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ OdeB batalionów celnych ↓, s. 4bc.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 25.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 23.
- ↑ a b Kozłowski 2015 ↓, s. 145.
- ↑ a b Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 167.
- ↑ Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 166.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2017-06-01].
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
- Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.