Placówka Straży Celnej „Niedźwiadna”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Placówka Straży Celnej „Niedźwiadno”[a] – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca w okresie międzywojennym służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
23 września 1920 roku w Niedźwiadnej stacjonowała placówka 3 szwadronu 6 pułku strzelców granicznych[3]. Z końcem roku formację Strzelców Granicznych rozwiązano, a jej miejsce zajęły bataliony wartownicze, przekształcone wiosną 1921 w Bataliony Celne[4]. W 1921 roku w Bęćkowie stacjonował sztab 2 kompanii 2 batalionu celnego. Kompania wystawiała między innymi placówkę w Niedźwiadnej[5].
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[6]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[7]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[8]. Placówka Straży Celnej „Niedźwiadno” weszła w podporządkowanie komisariatu Straży Celnej „Chojnowo” z Inspektoratu SC „Grajewo”[2].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[9]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Ochronę północnej, zachodniej i południowej granicy państwa przejęła powołana z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczna[10]. Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Szczuczyn”. Placówka Straży Granicznej I linii „Czarnowo” znalazła się w jego strukturze[11].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
- Sąsiednie placówki
Funkcjonariusze placówki[edytuj | edytuj kod]
- Kierownicy placówki
| stopień | imię i nazwisko, numer | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| przodownik | Mieczysław Gniewiński[13] (56)[b] | był w 1926[1] |
Obsada personalna placówki w 1926[1]:
- przodownik Mieczysław Gniewiński (56)
- starszy strażnik Jan Lipski (246)
- strażnik Julian Budniak (75)
- strażnik Jan Dmochowski (210)
- strażnik Jan Rosłoń (17)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Autorzy Kalendarza z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927 używają nazwy „Niedźwiadno”[1], a Piotr Kozłowski w: Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku nazwy „Niedźwiado”[2]. Według analizy map WIG (operacyjnej z 1932 i taktycznej z 1931) jak również obecnych chodzi o miejscowość "Niedźwiadna".
- ↑ Przy nazwiskach w nawiasach podano numery służbowe funkcjonariuszy Straży Celnej[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 174.
- ↑ a b Kozłowski 2012 ↓, s. 26.
- ↑ Dyslokacja 6 pStG ↓, s. 22-23.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 122.
- ↑ OdeB batalionów celnych ↓, s. 2bc.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.
- ↑ WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓.
- ↑ Tchórzewski 2012 ↓, s. 73.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Maciej Krzysztof Tchórzewski: Łomżyńskie formacje graniczne. Zarys dziejów. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2012. ISBN 978-83-934271-3-0.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2018-02-27].
- Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Materiały dotyczące dyslokacji 6 pułku Strzelców Granicznych 1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.