Komisariat Straży Celnej „Komańcza”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Komisariat Straży Celnej „Komańcza” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1921–1928.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. W 1922 roku w Komańczy stacjonował sztab 3 kompanii 6 batalionu celnego[3]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[4]. Komisariat Straży Celnej „Komańcza”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Dukla”[5].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[6]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku w jej miejsce powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[7]. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Baligród”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[8].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
- Sąsiednie komisariaty
Funkcjonariusze komisariatu[edytuj | edytuj kod]
Obsada personalna w 1926[9]:
- kierownik komisariatu – komisarz Karol Kuraś[a]
- pomocnik kierownika komisariatu – przodownik Franciszek Fikus (98)
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Organizacja komisariatu w 1926 roku[5]:
- komenda – Komańcza
- placówka Straży Celnej „Ostawica” (Osławica)[b]
- placówka Straży Celnej „Radoszyce”
- placówka Straży Celnej „Dołżyce” (Dołżyca)[c]
- placówka Straży Celnej „Czystohorb”
- placówka Straży Celnej „Wisłok”
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Karol Kuraś – 13 grudnia 1921 wstąpił do Straży Celnej. Po ukończeniu kursu dla Oficerów w Szkole SC w Zambrowie objął stanowisko zastępcy kierownika komisariatu „Wieluń” na granicy j z Niemcami, w którym służy przez kolejny rok. W kwietniu 1923 został skierowany do komisariatu SC „Jabłonka” na podobne stanowisko. Zimą 1923 mianowany kierownikiem komisariatu SC „Komańcza”. Od grudnia 1927 wykładowca CS SC w Górze Kalwarii. W marcu 1928 pozytywnie zweryfikowany i przyjęty do Straży Granicznej pełnił nadal funkcję instruktor i wykładowcy w CS SG w Górze Kalwarii. Z dniem 31 sierpnia 1929 wyznaczony na stanowisko referent wyszkolenia w sztabie Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego SG, a od stycznia 1931 adiutant Okręgu. W 1934 wyznaczony został na stanowisko kierownika IG „Przasnysz”, a pod koniec roku powrócił na poprzednie stanowisko adiutanta Mazowieckiego IOSG. Od 1936 oficer wywiadowczy IG „Łomża”. Od czerwca 1937 pełnił obowiązki oficera wywiadowczego Wschodnio-Małopolskiego i Inspektoratu Okręgowego SG we Lwowie, a od maja 1938 oficera informacyjnego. Z dniem 17 lipca 1939 mianowany komendantem Obwodu SG „Sanok”. Podczas kampanii wrześniowej walczył w składzie Brygady Strzelców Górskich. Z chwilą przekroczenia granicy polsko-rumuńskiej, zostaje internowany. Potem przedostaje się do Francji, a następnie do Anglii. Do końca wojny pełni służbę na terenie Wielkiej Brytanii[10].
- ↑ Według analizy map WIG z 1934, 1939 oraz obecnej nazwa brzmi Osławica.
- ↑ Według map WIG z 1934 i 1939, jak również obecnej nazwa powinna brzmieć Dołżyca
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 126.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ OdeB batalionów celnych ↓, s. 6bc.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ a b Kozłowski 2012 ↓, s. 33.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 28.
- ↑ Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 2.
- ↑ Kozłowski 2015 ↓, s. 177.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2018-02-27].
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.