Kormoran szorstkodzioby

Kormoran szorstkodzioby
	Leucocarbo carunculatus
	(J.F. Gmelin, 1789)
	; Kormoran szorstkodzioby (po prawej) –; ilustracja z; A History of the Birds of New Zealand (1888)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	głuptakowe
Podrząd	głuptakowce
Rodzina	kormorany
Rodzaj	Leucocarbo
Gatunek	kormoran szorstkodzioby
Synonimy
	Phalacrocorax imperialis King, 1831; Phalacrocorax cirrhatus Sclater & Salvin, 1868; Graculus carunculatus — Finsch, 1870; Phalacrocorax carunculatus — Sclater & Salvin, 1870; Pelecanus carunculatus J.F. Gmelin, 1789; Eulococarbo carunculatus (J.F. Gmelin, 1789); Leucocarbo carunculatus carunculatus (J.F. Gmelin, 1789);
	Phalacrocorax imperialis King, 1831; Phalacrocorax cirrhatus Sclater & Salvin, 1868; Graculus carunculatus — Finsch, 1870; Phalacrocorax carunculatus — Sclater & Salvin, 1870; Pelecanus carunculatus J.F. Gmelin, 1789; Eulococarbo carunculatus (J.F. Gmelin, 1789); Leucocarbo carunculatus carunculatus (J.F. Gmelin, 1789);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kormoran szorstkodzioby^[9] (Leucocarbo carunculatus) – gatunek dużego ptaka z rodziny kormoranów (Phalacrocoracidae). Endemit Nowej Zelandii; jest narażony na wyginięcie.

Systematyka

Jest to gatunek monotypowy^[6]^[10]^[11]. Za jego podgatunki uznawano niekiedy następujące taksony traktowane obecnie jako osobne gatunki: kormoran nowozelandzki (Leucocarbo chalconotus), kormoran plamisty (L. onslowi), kormoran zmienny (L. stewarti)^[6]^[9].

Dla Europejczyków kormoran szorstkodzioby został odkryty w maju 1773, kiedy Johann Reinhold Forster odłowił jeden okaz w Queen Charlotte Sound podczas drugiej wyprawy Jamesa Cooka^[12].

Morfologia

Długość ciała do 76 cm, masa ciała – około 2,5 kg^[6]. Podgardle, pierś i brzuch białe. Głowa, szyja i grzbiet czarne, skóra głowy (maska) pomarańczowoczerwona. Niebieska obwódka pod oczami, na dziobie łata z żółtawych brodawek.

Zasięg występowania

Ptak ten występuje w rejonie Cieśniny Cooka, znajdującej się pomiędzy dwiema głównymi wyspami Nowej Zelandii – Wyspą Północną i Południową. Lęgi odbywa na wyspach w cieśninach Marlborough Sounds u północno-wschodnich wybrzeży Wyspy Południowej^[6]^[8]. Jest to gatunek osiadły, bardzo rzadko widywany jest poza Cieśniną Cooka^[6].

Ekologia

Kormorany szorstkodziobe gnieżdżą się na skałach. Żywią się rybami żyjącymi w okolicy dna; trzon ich diety stanowią flądry Arnoglossus scapha. Prawdopodobnie ptaki tego gatunku nie wyprowadzają lęgów regularnie co roku. U kormorana szorstkodziobego okres lęgowy trwa przeważnie w maju i czerwcu. Gniazdo to platforma z gałęzi i wodorostów spojonych guanem. Zniesienie liczy 1–3 jasnoniebieskie jaja. Brak informacji na temat inkubacji czy czasu do opierzenia się młodych^[12].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) kormoran szorstkodzioby klasyfikowany jest jako gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable). Liczebność populacji szacuje się na 250–999 dorosłych osobników, a jej trend oceniany jest jako stabilny^[8].

Przypisy

↑ Leucocarbo carunculatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ P.P. King. Characters of New Genera and Species of Birds from the Straits of Magellan. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”, s. 30, 1831. (ang.).
↑ Ibis, 1868, p. 189.
↑ J. f. O. 1870, p. 375.
↑ Ibis, 1870, p. 500.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Orta, J., Jutglar, F., Garcia, E.F.J., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Rough-faced Shag (Phalacrocorax carunculatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (13 grudnia 2015)].
↑ ^a ^b D. Lepage: Rough-faced Shag Leucocarbo carunculatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-05-08]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Leucocarbo carunculatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-03-01] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) - kormorany - Cormorants (wersja: 2023-03-28). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-09].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-08]. (ang.).
↑ Handbook of the Birds of the World and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 7 [online], grudzień 2022 [dostęp 2023-05-09] .
↑ ^a ^b New Zealand king shag. [w:] Miskelly, C.M. (red.) New Zealand Birds Online [on-line]. [dostęp 2021-09-13].

Linki zewnętrzne

Zdjęcia okazu muzealnego
Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Leucocarbo carunculatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[zs-2] P.P. King. Characters of New Genera and Species of Birds from the Straits of Magellan. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”, s. 30, 1831. (ang.).

[ibis-3] Ibis, 1868, p. 189.

[jfo-4] J. f. O. 1870, p. 375.

[ibis2-5] Ibis, 1870, p. 500.

[hbwa-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Orta, J., Jutglar, F., Garcia, E.F.J., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Rough-faced Shag (Phalacrocorax carunculatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (13 grudnia 2015)].

[avibase-7] D. Lepage: Rough-faced Shag Leucocarbo carunculatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-05-08]. (ang.).

[iucn-8] BirdLife International, Leucocarbo carunculatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-03-01] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-9] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) - kormorany - Cormorants (wersja: 2023-03-28). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-09].

[ioc-10] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-08]. (ang.).

[hbwcheck7-11] Handbook of the Birds of the World and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 7 [online], grudzień 2022 [dostęp 2023-05-09] .

[nzb-12] New Zealand king shag. [w:] Miskelly, C.M. (red.) New Zealand Birds Online [on-line]. [dostęp 2021-09-13].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]