Kożuszne
49°25′39″N 22°07′40″E/49,427500 22,127778| część wsi | |
 Linia Płonna-Kożuszne, rok 1933 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Część miejscowości | |
| Kod pocztowy |
38-542[2] |
| SIMC |
0354583 |
Położenie na mapie gminy Komańcza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
| 49°25′39″N 22°07′40″E/49,427500 22,127778[1]
| |
Kożuszne – nieistniejąca wieś w obecnej gminie Komańcza w powiecie sanockim, wólka przy wsi Wysoczany. Wieś leżała na wysokości ok. 450 m n.p.m. na pagórkowatym terenie na pograniczu Beskidu Niskiego i Pogórza Bukowskiego, na lewym brzegu Osławy, u ujścia do niej potoku Płonka.
W miejscu po dawnej wsi znajdują się obecnie liczne zabudowania, w tym ośrodek jeździecki Tarpan, pensjonat Sokolisko, ranczo turystyczne Quadzik oraz domki wczasowe nad Goryłką. Znajduje się tu także kopalnia odkrywkowa Wysoczany[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś lokowana w 1583, następnie była częścią wsi Wysoczany. W 1880 roku wieś liczyła 192 mieszkańców, w większości Rusinów, w 1898 było 167 mieszkańców i 24 domy. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Kożusznem był Stanisław Truskolaski[4]. W latach 70. właścicielem dóbr był Leonard Truskolaski[5].
Wieś należała do parafii greckokatolickiej w Płonnej, przed rokiem 1880 do parafii w Szczawnem. W 1905 Helena Truskolaska posiadała we wsi obszar 53 ha[6]. Do roku 1914 podlegała pod jurysdykcję starostwa powiatowego Sanoku, powiat sądowy w Bukowsku.
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie sanockim województwa lwowskiego. 26 marca 1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zaatakowali pod wsią oddział 175 polskich żołnierzy z 38 Komendy WOP, wzmocniony przez żołnierzy 34 pułku piechoty i 36 Komendy WOP. Zadaniem oddziału, liczącego łącznie 175 żołnierzy, była ewakuacja strażnic WOP w Komańczy, Radoszycach i Łupkowie. W walce zginęło 40 żołnierzy, 10 zostało rannych, a wieś spłonęła[7][8].
Mieszkańcy[edytuj | edytuj kod]
Nazwiska mieszkańców rok 1772 do XIX wieku: Bodnik, Hrycko, Huzela, Królak, Kurciow, Szotka, Jarosz, Hrycyk, Mielnik, Marczynyszyn, Motko, Nonic, Szczerba, Worotyła. Po roku 1944 ludność rusińska została przesiedlona w ramach wymiany ludności na Ukrainę. Metryki greckokatolickie mieszkańców z lat 1784-1889 znajdują się w Szczawnem oraz w Płonnej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 176195
- ↑ Wysoczany, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1573 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Kożuszne
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 99.
- ↑ Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 58, 61, 94.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
- ↑ Karpacka Brygada WOP [online], ZEiRSG, 7 stycznia 2017 [dostęp 2023-06-03] (pol.).
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 966, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kożuszne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 578.
