Lista polskich filmów fabularnych nagrodzonych przez Międzynarodową Federację Krytyków Filmowych (1959–1989)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lista polskich filmów fabularnych nagrodzonych przez Międzynarodową Federację Krytyków Filmowych (1959–1989). Międzynarodowa Federacja Krytyków Filmowych (FIPRESCI), utworzona w 1925 w Paryżu, nagradza najlepsze filmy (także wyświetlane poza konkursami głównymi, niezależnie od festiwalowego jury) na różnych międzynarodowych festiwalach filmowych[1]. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej w składzie Federacji znajdowali się polscy krytycy filmowi[1], ale dopiero od 1946 FIPRESCI regularnie organizuje własne jury złożone z krytyków filmowych, które typuje najlepsze filmy na prestiżowych wydarzeniach filmowych[1]. Jury FIPRESCI przy danym festiwalu składa się zwykle z trzech do dziewięciu osób, a nagrodą dla filmowca jest dyplom Federacji[2].

Do 1959 żaden polski film fabularny (definiowany w tej liście jako dzieło filmowe dłuższe niż 60 minut, niebędące filmem dokumentalnym, animowanym ani oświatowym) nie otrzymał nagrody FIPRESCI. Precedens ustanowiły: nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji film Popiół i diament (1958) Andrzeja Wajdy, wyróżnione na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno Pożegnania (1958) Wojciecha Jerzego Hasa oraz uhonorowany na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian Zamach (1959) Jerzego Passendorfera, wszystkie zaliczane do polskiej szkoły filmowej[3]. Począwszy od 1959 (roku ustanawiającego precedens), a kończąc na roku 1989 (faktycznej zmianie ustroju dotychczasowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej), zaszczytu otrzymania nagrody Federacji dostąpiło 31 polskich filmów fabularnych, przy czym w omawianym okresie najczęściej – czterokrotnie – nagrodę otrzymali Wajda oraz Krzysztof Kieślowski. Więcej niż jednokrotnie w kategorii filmów fabularnych zostali nagrodzeni również Wojciech Jerzy Has oraz Janusz Zaorski (patrz tabela poniżej).

Lista filmów[edytuj | edytuj kod]

Uwaga: Lista filmów jest posortowana wedle roku produkcji.

Rok Film Reżyser Festiwal
1958 Popiół i diament Andrzej Wajda Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1959)[3][4]
1958 Pożegnania Wojciech Jerzy Has Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1959)[3][5]
1959 Zamach Jerzy Passendorfer Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1959)[3][6]
1961 Nóż w wodzie Roman Polański Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1962)[7][8]
1961 Jak być kochaną Wojciech Jerzy Has Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Francisco (1963)[9][10]
1963 Naganiacz Czesław Petelski, Ewa Petelska Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1964)[11][12]
1963 Pasażerka Andrzej Munk Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1964)[11][13]
1965 Sublokator Janusz Majewski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1966)[14][15]
1970 Brzezina Andrzej Wajda Międzynarodowe Targi Filmowe i Telewizyjne w Mediolanie (1970)[16][17]
1973 Iluminacja Krzysztof Zanussi Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1973)[18][19]
1973 Na wylot Grzegorz Królikiewicz Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1973)[18][20]
1974 Zapis zbrodni Andrzej Trzos-Rastawiecki Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1974)[21][22]
1976 Człowiek z marmuru Andrzej Wajda Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1978)[23][24]
1977 Pani Bovary to ja Zbigniew Kamiński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1977)[23][25]
1977 Pokój z widokiem na morze Janusz Zaorski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1978)[26][27]
1978 Aktorzy prowincjonalni Agnieszka Holland Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1980)[28][29]
1979 Amator Krzysztof Kieślowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1979)[30][31]
1979 Dyrygent Andrzej Wajda Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1980)[32][33]
1979 Kung-fu Janusz Kijowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1980)[32][34]
1980 Bez miłości Barbara Sass Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1980)[32][35]
1981 Dreszcze Wojciech Marczewski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1982)[36][37]
1981 Wielki bieg Jerzy Domaradzki Festiwal Filmowy w Montrealu (1987)[38][39]
1982 Matka Królów Janusz Zaorski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1988)[40][41]
1983 Nadzór Wiesław Saniewski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1985)[42][43]
1984 Kobieta w kapeluszu Stanisław Różewicz Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1985)[42][44]
1984 Yesterday Radosław Piwowarski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1985)[42][45]
1986 Siekierezada Witold Leszczyński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1987)[38][46]
1986 Bohater roku Feliks Falk Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1987)[38][47]
1987 Krótki film o zabijaniu Krzysztof Kieślowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1987)[40][48]
1988 Krótki film o miłości Krzysztof Kieślowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1988)[40][49]
1988 Dekalog[a] Krzysztof Kieślowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1989)[50][51]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Cykl filmów, uwzględniony tu jako pełnometrażowy film fabularny.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c History [online], FIPRESCI [dostęp 2020-02-22] (ang.).
  2. FIPRESCI Prize [online], FIPRESCI [dostęp 2020-02-22] (ang.).
  3. a b c d Hendrykowska 2012 ↓, s. 235.
  4. Ashes And Diamonds – Andrzej Wajda [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  5. Farewell [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  6. 7th San Sebastian International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  7. Hendrykowska 2012 ↓, s. 255.
  8. Knife in the Water – Roman Polański [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  9. Hendrykowska 2012 ↓, s. 261.
  10. How To Be Loved – Films – Studio Filmowe Kadr [online], sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  11. a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 267.
  12. Naganiacz [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  13. The Passenger – Andrzej Munk [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  14. Hendrykowska 2012 ↓, s. 282.
  15. Joanna Boros, Janusz Majewski [online], dzieje.pl, 31 grudnia 2013 [dostęp 2022-09-10] (pol.).
  16. Hendrykowska 2012 ↓, s. 307.
  17. Birchwood [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  18. a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 328.
  19. The Illumination – Krzysztof Zanussi [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  20. Na wylot [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  21. Hendrykowska 2012 ↓, s. 337.
  22. Andrzej Trzos-Rastawiecki [online], Akademia Polskiego FIlmu [dostęp 2022-09-10].
  23. a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 359.
  24. Man of Marble – Andrzej Wajda [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  25. Madame Bovary, That’s Me – Films – Studio Filmowe Kadr [online], sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  26. Hendrykowska 2012 ↓, s. 367.
  27. 31st Locarno International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  28. Aktorzy prowincjonalni [online], FilmPolski [dostęp 2020-02-22].
  29. Provincial Actors – Films – Studio Filmowe Kadr [online], sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  30. Hendrykowska 2012 ↓, s. 374.
  31. Camera Buff [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  32. a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 382.
  33. The Orchestra Director | Polish Film Festival in Los Angeles [online] [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  34. 33rd Locarno International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  35. 29th International Filmfestival Mannheim-Heidelberg [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  36. Hendrykowska 2012 ↓, s. 401.
  37. Shivers – Wojciech Marczewski [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  38. a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 438.
  39. 11st Montreal World Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  40. a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 447.
  41. Matka Królów [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (pol.).
  42. a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 423.
  43. 34th International Filmfestival Mannheim-Heidelberg [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  44. 14th Moscow International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  45. 42nd Venice Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  46. 37th Berlinale – Berlin International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  47. 15th Moscow International Film Festival [online] [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  48. A Short Film About Killing (Decalogue V) – Krzysztof Kieślowski [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  49. A Short Film About Love [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  50. Hendrykowska 2012 ↓, s. 455.
  51. Nellie Andreeva, Entertainment One To Produce NBC Limited Series ‘The Decalogue’ [online], Deadline, 17 lutego 2015 [dostęp 2022-09-10] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Małgorzata Hendrykowska, Kronika kinematografii polskiej 1895–2011, Poznań: Ars Nova, 2012, ISBN 978-83-87433-83-3.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]