Przejdź do zawartości

Maciej Maciejewski (1914–2018)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maciej Maciejewski
Data i miejsce urodzenia

1 października 1914
Augustów

Data i miejsce śmierci

17 maja 2018
Warszawa

Zawód

aktor

Lata aktywności

1938–2008

Zespół artystyczny
Teatr Polski w Warszawie
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej

Maciej Maciejewski (ur. 1 października 1914 w Augustowie, zm. 17 maja 2018 w Warszawie[1]) – polski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1936–1938 kształcił się w Studiu Operowym przy Operze Warszawskiej. W 1938 debiutował na scenie partią Janusza w Halce według Stanisława Moniuszki. Brał udział w kampanii wrześniowej, w trakcie której został ranny. W latach 1940–1941 przebywał w Grodnie, gdzie występował w polskim Teatrze Lalki i Aktora. W 1941 wrócił do Warszawy, podejmując pracę w Banku Cukrowniczym.

Grób aktora na Powązkach Wojskowych w Warszawie

W 1946 ukończył studia aktorskie w studiu Iwo Galla w Krakowie, a w 1947 zdał egzamin eksternistyczny. Już wcześniej w latach 1944–1946 grał w Krakowie w: Teatrze Rapsodycznym i Teatrze Groteska. W latach 1946–1948 przebywał w Gdyni występując w Teatrze Wybrzeże, a w latach 1948–1949 był aktorem Teatru Wojska Polskiego w Łodzi. Od 1949 był związany ze scenami Warszawy: w latach 1956–1959 grał w Teatrze Dramatycznym, a w latach 1949–1956 i ponownie od 1959 był aktorem Teatru Polskiego. W 1978 przeszedł na emeryturę.

W filmie zadebiutował w 1951 roku rolą skrzypka Slavika w Młodości Chopina. Następnym filmem, w którym wystąpił był produkcyjniak Żołnierz zwycięstwa, gdzie pojawił się w epizodycznej roli oficera sztabowego. Najbardziej znany z roli porucznika „Gustawa” w filmie wojennym Kanał. Tą rolą zapisał się na stałe w kartach polskiej kinematografii. Zagrał jeszcze kilkadziesiąt drugoplanowych ról filmowych i telewizyjnych.

Wielokrotnie pojawiał się także w spektaklach Teatru Telewizji. Od 1958 do 2008 wziął udział w ponad 40 spektaklach.

Od 1951 do 2003 był związany z Teatrem Polskiego Radia.

Udzielał się także w dubbingu. Jego głosem mówił przysięgły nr 6 w polskiej wersji językowej filmu Dwunastu gniewnych ludzi z 1959 roku.

1 października 2014 świętował 100. urodziny. Uroczystości z tej okazji zorganizowano m.in. w siedzibie ZASP[2][3].

Zmarł 17 maja 2018 w wieku 103 lat. Był najdłużej żyjącym polskim aktorem w historii[4]. 25 maja został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie[5] (kwatera E-20-15)[6].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Filmy fabularne
Rok Tytuł Reżyser Rola
1951 Młodość Chopina Aleksander Ford skrzypek Slavik
1953 Żołnierz zwycięstwa Wanda Jakubowska oficer sztabowy
1954 Pod gwiazdą frygijską Jerzy Kawalerowicz Władysław Tomczewski
1955 Podhale w ogniu Jan Batory,
Henryk Hechtkopf
Czepiec
1956 Kanał Andrzej Wajda porucznik „Gustaw”
1957 Prawdziwy koniec wielkiej wojny Jerzy Kawalerowicz kierownik budowy
1957 Wyspa wielkiej nadziei Bohdan Poręba narrator (głos)
1959 Dwunastu gniewnych ludzi Seweryn Nowicki przysięgły nr 6 (polski dubbing)
1959 Lunatycy Bohdan Poręba Kurowski
1960 Rzeczywistość Antoni Bohdziewicz prokurator Wolski
1964 Przerwany lot Leonard Buczkowski nauczyciel
1967 Wenus z Ille Janusz Majewski archeolog (głos)
1967 Zbrodnia lorda Artura Savile’a Witold Lesiewicz Mansfred
1967 Przeraźliwe łoże Witold Lesiewicz barman w kasynie
1967 Klub szachistów Witold Lesiewicz burmistrz
1970 Epilog norymberski Jerzy Antczak mecenas Horn
1972 Waterloo Jerzy Twardowski marszałek Michel Ney (polski dubbing)
1976 Ptaki, ptakom... Paweł Komorowski Rafał
1976 Ja, Klaudiusz Izabella Falewiczowa Pallas
1979 ...Cóżeś ty za pani... Tadeusz Kijański emisariusz
1979 Racławice. 1794 Lucyna Smolińska,
Mieczysław Sroka
Hugo Kołłątaj
1980 Polonia Restituta Bohdan Poręba
1984 Cień już niedaleko Kazimierz Karabasz Zygmunt
1986 Maskarada Janusz Kijowski
1987 Krótki film o zabijaniu Krzysztof Kieślowski prokurator
1988 Pożegnanie cesarzy Roman Załuski Wawrzek
1997 Brat naszego Boga Krzysztof Zanussi starzec
2000 Egoiści Mariusz Treliński starszy pan
Seriale telewizyjne
1971 Królowa Elżbieta Zofia Dybowska-Aleksandrowicz Gardiner (polski dubbing)
1973 Wielka miłość Balzaka Wojciech Solarz Gosselin (odc.1)
1977 Lalka Ryszard Ber policjant (odc. 8)
1978 Życie na gorąco Andrzej Konic Stanisław Majewski (odc. 4-5, 7)
1986 Piotr Wielki Zofia Dybowska-Aleksandrowicz Adrian (polski dubbing)
1994 Zespół adwokacki Andrzej Kotkowski Piotr Zieliński (odc. 11–12)
1998 Klan Paweł Karpiński mężczyzna, którego żona umiera na raka w hospicjum rozmawiający z Józkiem po śmierci Ewy (odc. 92, 100)
2001 Adam i Ewa różni profesor Walewski
2002 Samo życie różni profesor Pawlicki, wykładowca w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, nauczyciel pianistki Zofii Poniemirskiej

Spektakle telewizyjne

[edytuj | edytuj kod]

Od 1958 zagrał w ponad 40 spektaklach Teatru Telewizji. Ostatni, w którym wystąpił, nosił tytuł „Przygody Sindbada Żeglarza” (2008).

  • 1938: Halka
  • 1945: Konrad Wallenrod
  • 1945: Pan Tadeusz
  • 1945: Beniowski
  • 1946: Mickiewiczowskie ballady
  • 1946: Homer i Orchideja
  • 1946: W małym dworku
  • 1946: Z piosenką przez wieś
  • 1947: Żeglarz jako stary marynarz
  • 1947: Trasa
  • 1947: Balladyna jako Fon Kostryn
  • 1948: Ocalenie Jakuba jako Jakub
  • 1948: Trzech synów jako ojciec
  • 1948: Wesele jako gospodarz
  • 1948: Krwawe gody jako drugi młodzieniec, pierwszy drwal
  • 1948: Igraszki z diabłem jako Lucjusz, Marcin Kabat
  • 1949: Bankiet jako Stefan
  • 1949: Wrogowie jako Grekow
  • 1949: Wesołe kumoszki z Windsoru jako Fenton
  • 1949: Na dnie jako Andrzej Kleszcz
  • 1949: Ostatnie dni jako Bieniediktow
  • 1950: Bóg, cesarz i chłop jako Jan z Chlumu
  • 1950: Don Juan, czyli Kamienny gość jako Don Alonzo
  • 1950: Tai Yang budzi się jako Thsin
  • 1951: Próba sił jako dr Kownacki
  • 1951: Trzeba było iskry jako Edward Wanat
  • 1952: Król i aktor jako Stanisław Staszic
  • 1952: Pułkownik Foster przyznaje jako Ma San
  • 1953: Polacy nie gęsi jako Mikołaj Rej, pan Otwinowski
  • 1953: Horsztyński jako Poeta
  • 1954: Lubow Jarowaja jako Roman Koszkin
  • 1954: Cyd jako Don Ariaz
  • 1955: Lorenzaccio jako Tebaldeo Freccia
  • 1955: Odwiedziny jako Wrona
  • 1956: Święta Joanna jako Robert de Baurdicourt
  • 1957: Don Juan jako Don Alonzo
  • 1957: Imiona władzy jako Klaudiusz
  • 1957: Iwona, księżniczka Burgunda jako Inocenty
  • 1958: Antygona jako chór
  • 1958: Szkoda tej czarownicy na stos jako Rene Ludwik
  • 1959: Wesele pana Balzaka jako Aleksander Weryha-Darowski
  • 1960: Don Carlos jako ojciec Domingo
  • 1960: Noc listopadowa jako Ksawery Bronikowski
  • 1960: Kniaź Mścisław Udały jako Dierżawin
  • 1960: Wielki kram jako Proteusz
  • 1961: Śmierć Gubernatora jako narrator
  • 1961: Wesele jako dziennikarz
  • 1961: Jaskółka jako Semko, książę Mazowiecki
  • 1962: Wieczór poezji Władysława Broniewskiego
  • 1962: Pierścień wielkiej damy jako sędzia Klemens Durejko
  • 1962: Zielone rękawice jako Symoen
  • 1963: Borys Godunow jako Gawriła Puszkin
  • 1963: Droga przez świat jako autor
  • 1963: Sen srebrny Salomei jako Pafnucy
  • 1963: Wit Stwosz i Niobe
  • 1963: Romeo i Julia jako Escalus
  • 1963: Bracia Karamazow jako sędzia śledczy
  • 1964: Dziady jako ksiądz Piotr
  • 1964: Makbet jako Banko
  • 1964: Pies ogrodnika jako Markiz Ricardo
  • 1965: Samochwał albo amant wilkołak jako Zawierucha
  • 1965: Sławna historia o Troilusie i Kresydzie jako Eneasz
  • 1965: Balladyna jako Kirkor
  • 1966: Przesłuchanie Juliusza jako Herber S. Marks
  • 1966: Irydion jako Werres
  • 1967: Jakiej mnie pragniesz jako Sylwiusz Masperi
  • 1967: Nam nie drewno potrzebne jako strażnik
  • 1968: Kobieta bez skazy jako człowiek bogaty i muzykalny
  • 1968: Sułkowski jako Mordwinow
  • 1968: Lilla Weneda jako Lech
  • 1969: Klątwa jako sołtys
  • 1969: Martwe dusze
  • 1969: Jezioro jako Giewont
  • 1969: Szkoła kobiet jako Rozsądnicki
  • 1969: Intryga i miłość jako Miller
  • 1970: Ballada o tamtych dniach jako minister
  • 1970: Nocna eskorta jako baron Maks Stellwag
  • 1970: Na szkle malowane jako Opowiadacz
  • 1971: Wesołe kumoszki z Windsoru jako Ford
  • 1971: Faust jako Altmayer
  • 1971: Niewinni winowajcy jako Murow
  • 1972: Lęki poranne jako Opas
  • 1972: Jak wam się podoba jako Fryderyk
  • 1973: Tragedia optymistyczna jako bosman
  • 1973: Życie jawą jako chłop
  • 1973: Akcja V jako generał Lust
  • 1974: Rumcajs jako Starosta
  • 1974: Po tamtej stronie świata jako Czako, Druh
  • 1975: Mazepa jako Chmara
  • 1975: Otello jako Brabancjo
  • 1975: Cyd jako Don Arias, Don Ferdynand, Król Jan Kazimierz
  • 1976: Maskarada jako wydawca
  • 1976: Antoniusz i Kleopatra jako Emiliusz Lepidus
  • 1976: Maria Stuart jako Amias Paulet
  • 1977: Maskarada jako wydawca
  • 1977: Przy pełni księżyca jako Timofiej
  • 1978: Ballada łomżyńska jako ksiądz
  • 1978: Dla miłego grosza jako szlachcic
  • 1979: Wielka przygoda w małym miasteczku
  • 1979: Cyrano de Berberac jako mieszczanin
  • 1979: Henryk VI na łowach jako Robert
  • 1981: Pan Tadeusz jako Jankiel
  • 1982: Sto rąk, sto sztyletów jako ogrodnik
  • 1982: Vatzlav jako Edypus
  • 1982: Wyzwolenie jako starzec
  • 1982: Gra o Narodzeniu i Męce
  • 1983: Maestro jako Walerian
  • 1984: Wesele jako Dziad
  • 1985: Romulus Wielki jako Odoaker
  • 1985: Żywot Józefa jako Jakub
  • 1986: Fantazy jako ksiądz Loga
  • 1987: Kordian jako papież, prymas
  • 1987: Krótka noc jako kolejarz
  • 1988: Drzewo jako Duda, Kołodziej
  • 1989: Cyklop jako lekarz
  • 1991: Ubu Królem jako król Wacław
  • 1991: Wesele jako Wernyhora
  • 1993: Powrót Odysa jako Femios
  • 1993: Damy i huzary jako Rembo
  • 1994: Chłopcy jako Jan Nepomucen Pożarski
  • 1998: Sędziowie jako ksiądz

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nie żyje Maciej Maciejewski, najstarszy polski aktor [online], filmpolski.pl, 21 maja 2018 [dostęp 2018-05-21].
  2. 100 urodziny Macieja Maciejewskiego [online], teatrpolski.waw.pl, 2 października 2014 [dostęp 2014-10-02].
  3. Setne urodziny Macieja Maciejewskiego [online], zasp.pl, 2 października 2014 [dostęp 2014-10-02].
  4. Odszedł Maciej Maciejewski, najdłużej żyjący aktor polski (01.10.1914–17.05.2018). Pożegnanie [online], e-teatr.pl, 23 maja 2018 [dostęp 2018-05-23].
  5. Nie żyje Maciej Maciejewski [online], zasp.pl, 22 maja 2018 [dostęp 2018-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-26].
  6. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]