Wikipedia:Strona główna
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…jaki typ amerykańskich patrolowców (na zdjęciu) zastąpił wysłużone jednostki typu Hamilton w służbie amerykańskiej straży wybrzeża?
…że „Gazeta Krakowska” istniała już w XVIII wieku?
…co łączy złoto, niewysokie wzgórze i 30-metrową wieżę widokową?
…kto podczas prapremiery wcielił się w rolę Lauretty z opery Gianni Schicchi?
…która lektura szkolna dla dzieci, opowiadająca o magicznym koraliku, cieszy się popularnością wśród czytelników od lat 60. XX w.?
Inwazja Rosji na Ukrainę • Wojna Izraela z Hamasem • Powódź w Europie Środkowej
- Lider Hezbollahu, Hasan Nasr Allah, zginął w izraelskim ataku bombowym na podziemną bazę tej organizacji na południu Libanu (27 września)
- Urząd prezydenta Sri Lanki objął zwycięzca drugiej tury wyborów, Anura Kumara Dissanayake (23 września)
- Na Ziemię powróciła 4-osobowa załoga prywatnej misji kosmicznej Polaris Dawn, pierwszej z programu Polaris (15 września)
- Zakończyły się letnie igrzyska paralimpijskie w Paryżu; liderem klasyfikacji medalowej została reprezentacja Chin (8 września)
Zmarli: Jerzy Molga • Farida • Dikembe Mutombo • Kris Kristofferson (na zdjęciu) • Alexandre do Nascimento • Jadwiga Romańska • Hasan Nasr Allah • Maggie Smith • John Ashton • Giancarlo Crosta • Amadou-Mahtar M’Bow • Barbara Horawianka
5 października: imieniny obchodzą m.in.: Apolinary, Faustyna i Placyd
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1864 – urodził się Louis Lumière, francuski wynalazca, jeden z pionierów kinematografii, wraz ze starszym bratem Augustem wynalazca m.in.: kinematografu oraz techniki autochromu pozwalającej wykonywać barwne fotografie na płytach szklanych (na ilustracji Louis Lumière z mikroskopem i probówkami – fotografia wykonana metodą autochromu)
- 1924 – ukazał się pierwszy numer czasopisma „Młody Lotnik” poświęconego tematyce lotniczej, będącego protoplastą późniejszego periodyku „Skrzydlata Polska”
- 1934 – zmarł awangardowy francuski filmowiec Jean Vigo (Atalanta)
- 1939 – najprawdopodobniej około 4 nad ranem rozstrzelano 38 obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku
- 1944 – minął 66. dzień od wybuchu powstania warszawskiego: ostatnie oddziały żołnierzy Armii Krajowej odmaszerowały do niewoli niemieckiej – więcej na temat wydarzeń 5 października w kalendarium; bilans powstania: ok. 18 tys. poległych powstańców z Armii Krajowej, ok. 3,5 tys. poległych „kościuszkowców” z 1 Armii Wojska Polskiego i trudna do określenia liczba (wg niektórych szacunków do ok. 180 tys.) zabitych cywilów, ok. 5 tys. żołnierzy uznano za zaginionych, a ok. 25 tys. powstańców zostało rannych – więcej w osobnym artykule o skutkach powstania warszawskiego
- 1944 – urodził się polski wokalista, pianista i kompozytor Andrzej Zieliński, założyciel zespołu Skaldowie
- 1974 – urodził się polski skoczek narciarski Robert Mateja (na fotografii), pięciokrotny mistrz Polski w skokach narciarskich
Jednojęzyczny słownik dydaktyczny – słownik podający definicje i określenia słów w języku wyrazu definiowanego, przeznaczony dla osób uczących się języka obcego. Definicje są sformułowane tak, aby były zrozumiałe przez osoby będące na danym poziomie znajomości języka. Słowniki dydaktyczne opracowuje się dla osób o różnych kompetencjach językowych: zaawansowanych w nauce języka, średnio zaawansowanych oraz dla początkujących. Dydaktyczne słowniki jednojęzyczne są wydawane w rozmaitych językach, używanych zwłaszcza w sytuacjach ponadnarodowych. Największy rynek dla tego typu wydawnictw rozwinęła Wielka Brytania, gdzie ukazało się pięć słowników wydanych przez liczące się w świecie naukowym koncerny wydawnicze. Od czasu publikacji pierwszego słownika tego typu w 1948 roku, typ książki przeszedł ewolucję – kamieniami milowymi rozwoju były m. in. wprowadzenie metajęzyka do opisu haseł, opartego na najczęściej pojawiających się słowach, a także korzystanie z korpusów językowych. Czytaj więcej…
Danton – francusko-polski dramat historyczny z 1983 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, zrealizowany na podstawie scenariusza napisanego z Jean-Claude’em Carrière’em, Agnieszką Holland, Bolesławem Michałkiem oraz Jackiem Gąsiorowskim. Adaptacja dramatu scenicznego Stanisławy Przybyszewskiej Sprawa Dantona rozgrywa się podczas rewolucji francuskiej i koncentruje się na konflikcie pomiędzy dawnymi sprzymierzeńcami: Maximilienem de Robespierre a Georges’em Dantonem. W rolach głównych wystąpili: Wojciech Pszoniak oraz Gérard Depardieu. W założeniu film miał być realizowany w Polsce na zamówienie wytwórni Gaumont, jednakże wprowadzenie w grudniu 1981 roku stanu wojennego w Polsce zniweczyło zarówno plany realizacji, jak i dystrybucji filmu w kraju. Nie rezygnując z tworzenia, reżyser przeniósł cały projekt do Francji, gdzie zrealizował go przy udziale grupy polskich aktorów. Danton zebrał przeważnie przychylne recenzje zarówno w Polsce, jak i we Francji. Za jego reżyserię Wajda odebrał m.in. nagrodę Cezar, Prix Louis-Delluc oraz statuetkę BAFTA za najlepszy film nieanglojęzyczny. Czytaj więcej…