Wybory samorządowe w Polsce w 2024 roku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wybory samorządowe w Polsce
w 2024 roku
Państwo

 Polska

Rodzaj

wybory samorządowe

Data przeprowadzenia

7 kwietnia 2024 (I tura); 21 kwietnia 2024 (II tura)

Data zarządzenia

29 stycznia 2024
przez: Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska[1]

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy

Głosowanie
poprzednie:
wybory 2018
następne:
wybory 2029
Strona internetowa
Obwodowe Komisje Wyborcze nr 115 i 118 w Szczecinie

Wybory samorządowe w Polsce w 2024wybory samorządowe zarządzone w dniu 29 stycznia 2024 przez Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska na dzień 7 kwietnia[1]. Druga tura odbyła się 21 kwietnia. W wyborach tych wybierani byli wójtowie gmin, burmistrzowie, prezydenci miast oraz radni dzielnicowi m.st. Warszawy, gminni (w tym miejscy), powiatowi i sejmików województw.

Wybory początkowo miały się odbyć jesienią 2023, czyli po upływie pięcioletniej kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego[2]. Jednak dla uniknięcia organizacji w zbliżonym terminie wyborów samorządowych oraz parlamentarnych (odbyły się 15 października 2023), na podstawie ustawy z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego kadencję rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast wydłużono ich kadencje do 30 kwietnia 2024[3].

Zgodnie z Kodeksem wyborczym, Prezes Rady Ministrów miał obowiązek zarządzić wybory do 30 stycznia 2024 – najwcześniej na dzień 31 marca 2024, a najpóźniej na dzień 23 kwietnia 2024[4][5]. 15 stycznia 2024 premier Donald Tusk publicznie zapowiedział zarządzenie tych wyborów na 7 oraz 21 kwietnia 2024. 29 stycznia 2024 ukazało się w Dzienniku Ustaw rozporządzenie w tej sprawie[6][1]. Wcześniej projekt rozporządzenia wraz z kalendarzem wyborczym został przedstawiony do zaopiniowania Państwowej Komisji Wyborczej, która nie zgłosiła uwag[7].

Zgodnie z kalendarzem wyborczym termin zawiadomienia Państwowej Komisji Wyborczej lub właściwego komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego minął 12 lutego 2024. Do 4 marca 2024 do godz. 16:00 należało zgłosić listy kandydatów na radnych w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy, a do 14 marca do godz. 16:00 – kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast[8].

Zmiana prawa wyborczego[edytuj | edytuj kod]

Wybory samorządowe w 2024 odbyły się po nowelizacji kodeksu wyborczego w zakresie zmiany dnia ustalania liczby mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego będącej podstawą określenia liczby radnych wybieranych do danej rady (zamiast ostatniego dnia roku, ostatni dzień kwartału poprzedzającego termin ogłoszenia zarządzenia wojewody ustalającego liczbę radnych), a także wprowadzania początkowego terminu, w którym tak ustalona liczba radnych może zostać przez wojewodę ogłoszona[2][3].

Kalendarz wyborczy[edytuj | edytuj kod]

  • do 12 lutego – podanie jako informację publiczną w formie obwieszczenia liczbę okręgów, ich granicach, numerach i liczbie radnych wybieranych w poszczególnych okręgach wyborczych oraz o wyznaczonej siedzibie komisji wyborczej w wyborach na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, rad gmin, powiatów, rad miasta stołecznego Warszawy oraz sejmików województw. Powiadomienie PKW bądź właściwego komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego
  • do 22 lutego – zgłaszanie na członków terytorialnych komisji wyborczych komisarzom wyborczym
  • do 27 lutego – powołanie przez komisarza wyborczego terytorialne komisje wyborcze
  • do 4 marca do godziny 16:00 – utworzenie obwodów głosowania i ustalenie ich granic, numerów oraz siedzib
  • do 8 marca – przekazanie list kandydatów radnych do rad gmin, rad powiatów, raz sejmików województw oraz miasta stołecznego Warszawy terytorialnym komisjom wyborczym. Zgłaszanie kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych do komisarzom wyborczych
  • do 13 marca – przyznanie jednolitych numerów dla list komitetów wyborczych, które zarejestrowały przynajmniej w co najmniej połowie okręgów we wszystkich sejmikach województw przez PKW
  • do 14 marca do godziny 16:00 – zgłaszanie kandydatów na burmistrzów, prezydentów miast i wójtów gminnym komisjom wyborczym
  • do 15 marca – przyznanie przez komisarza wyborczego numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów w wyborach do sejmiku województwa, o ile nie został im przyznany numer przez Państwową Komisję Wyborczą
  • do 18 marca – przyznanie przez komisarza wyborczego numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów do rady powiatu i nie został im przyznany numer przez Państwową Komisję Wyborczą ani przez komisarza wyborczego. Powołanie obwodowych komisji wyborczych przez komisarzy wyborczych
  • od 23 marca do 5 kwietnia do godziny 24:00 – nieodpłatne rozpowszechnianie przez komitety wyborcze w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze
  • od 25 marca – zgłaszanie chęci głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych, w tym za pomocą nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a, i przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat. Deklaracja zamiaru skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego transportu powrotnego przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, w gminie, w której w dniu wyborów nie funkcjonuje gminny przewóz pasażerski. Podanie do publicznej wiadomości, poprzez rozplakatowanie obwieszczeń:
    • a) terytorialnych komisji wyborczych o rejestracji list kandydatów na radnych,
    • b) gminnych komisji wyborczych o rejestracji kandydatur na prezydentów miast, wójtów oraz burmistrzów
  • do 28 marca – podanie do wiadomości publicznej informacji o organizacji w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich, w dniu wyborów, bezpłatnego gminnego przewozu pasażerskiego
  • do 29 marca – składanie wniosków o sporządzenie pełnomocnictwa do głosowanie przez niepełnosprawnych wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania skończyli 60 lat
  • do 4 kwietnia – powiadomienie wyborców niepełnosprawnych oraz wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, którzy zgłosili zamiar skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego, o godzinie transportu w dniu głosowania
  • 5 kwietnia, godzina 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej
  • 7 kwietnia – głosowanie w godzinach 7:00–21:00.
  • 19 kwietnia, godzina 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej
  • 21 kwietnia – głosowanie w godzinach 7:00–21:00.

Źródło: Kalendarz wyborczy w serwisie PKW

Listy wyborcze[edytuj | edytuj kod]

Kampania wyborcza w Prudniku

12 marca 2024 PKW wylosowała numery list komitetów ogólnopolskich[9]:

Wyniki głosowania i wyniki wyborów[edytuj | edytuj kod]

Frekwencja[edytuj | edytuj kod]

I tura wyborów, frekwencja na poziomie całego kraju:

  • 12:00 – 16,52%[10]
  • 17:00 – 39,43%[11]
  • Ostateczna w poszczególnych wyborach[12]:
    • sejmiki: 51,94%;
    • rady powiatów: 52,8%;
    • rady gmin, miast i miejskie: 52,25%;
    • rady dzielnic Warszawy: 58,89%;
    • wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast: 51,99%.

II tura wyborów, frekwencja na poziomie całego kraju:

  • 12:00 – 12,93%[13]
  • 17:00 – 33,17%[14]
  • Ostateczna – 44,06%[15]

Wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast[edytuj | edytuj kod]

Zwycięskie komitety wyborcze na szczeblu gmin w wyborach samorządowych wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w 2024 w Polsce w I turze
  • Wybrani w I turze:
Liczba wybranych włodarzy według komitetów wyborczych[16][17]
Komitet wyborczy Prezydenci Burmistrzowie Wójtowie Razem
Koalicja Obywatelska 10 (1) 6 (31) 2 (16) 18
Prawo i Sprawiedliwość 1 (1) 21 (30) 60 (57) 82
Trzecia Droga 1 (0) 20 (23) 57 (68) 78
Śląscy Samorządowcy 0 3 9 12
Lewica 0 (1) 0 (1) 0 0
Pozostali 35 509 994 1538

W nawiasie: kandydaci innych komitetów będący członkami partii tworzących dany komitet

  • Zakwalifikowani do II tury:
Liczba według komitetów wyborczych[16][17]
Komitet wyborczy Prezydenci Burmistrzowie Wójtowie Razem
Koalicja Obywatelska 36 (5) 25 (34) 9 (13) 70
Prawo i Sprawiedliwość 16 (2) 38 (30) 32 (33) 86
Trzecia Droga 2 (1) 12 (25) 34 (26) 48
Lewica 2 (2) 0 (3) 0 (3) 2
Pozostali 64 617 605 1286

W nawiasie: kandydaci innych komitetów będący członkami partii tworzących dany komitet

Zwycięskie komitety wyborcze na szczeblu gmin w wyborach samorządowych wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w 2024 w Polsce w II turze
  • Wybrani w II turze:
Liczba według komitetów wyborczych[16][17]
Komitet wyborczy Prezydenci Burmistrzowie Wójtowie Razem
Koalicja Obywatelska 19 (4) 9 (17) 3 (6) 31
Lewica 2 (2) 0 (0) 0 (1) 2
Prawo i Sprawiedliwość 1 (1) 11 (10) 11 (17) 23
Trzecia Droga 1 (0) 4 (11) 11 (14) 16
Pozostali 37 323 316 676

W nawiasie: kandydaci innych komitetów będący członkami partii tworzących dany komitet

  • Wybrani włodarze miast i gmin:
Liczba według komitetów wyborczych
Komitet wyborczy Prezydenci Burmistrzowie Wójtowie Razem
Koalicja Obywatelska 29 (5) 15 (48) 5 (22) 49
Prawo i Sprawiedliwość 2 (2) 32 (40) 71 (74) 105
Trzecia Droga 2 (0) 24 (34) 68 (82) 94
Lewica 2 (3) 0 (1) 0 (1) 2
Śląscy Samorządowcy 0 3 9 12
Pozostali 74 832 1310 2214
Razem 107 906 1463[a] 2476[a]

W nawiasie: kandydaci innych komitetów będący członkami partii tworzących dany komitet

Sejmiki województw[edytuj | edytuj kod]

Wyniki głosowania[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie dane wyrażono w procentach.

Sejmik
PiS KO TD KiBS Lewica BS Regionalne
z mandat.
Inne
dolnośląski[18] 27,48 33,52 11,43 6,19 7,05 10,55 3,78
kujawsko-pomorski[19] 28,15 38,30 17,18 6,54 6,86 1,55 1,42
lubelski[20] 47,17 19,18 15,19 8,66 4,73 2,96 2,11
lubuski[21] 25,04 34,73 18,67 6,24 8,33 2,42 4,57
łódzki[22] 37,57 30,41 14,21 6,62 6,35 2,60 2,24
małopolski[23] 43,90 25,94 12,39 7,95 4,74 2,61 2,47
mazowiecki[24] 33,16 31,52 16,54 6,84 6,94 2,38 2,62
opolski[25] 25,30 36,47 9,34 5,93 3,63 2,02 16,221 1,09
podkarpacki[26] 51,96 16,26 12,35 9,91 3,82 2,75 2,95
podlaski[27] 43,47 22,75 16,45 9,95 3,43 1,38 2,57
pomorski[28] 25,70 43,84 10,32 6,63 6,25 3,05 4,21
śląski[29] 31,09 32,41 10,62 6,86 8,22 2,30 8,50
świętokrzyski[30] 42,00 18,72 21,71 9,15 4,08 1,79 2,55
warmińsko-mazurski[31] 30,73 34,90 16,62 7,47 6,30 2,65 1,33
wielkopolski[32] 26,90 32,01 17,49 6,61 7,64 3,00 6,35
zachodniopomorski[33] 25,05 38,88 10,61 5,65 7,87 1,19 8,412 2,34
Polska[34] 34,27 30,59 14,25 7,23 6,32 3,01 1,52 2,81

Objaśnienia:
1KWW Śląscy Samorządowcy,
2KW Koalicja Samorządowa OK Samorząd.

W tabeli przedstawiono jedynie wyniki komitetów ogólnopolskich. Spośród pozostałych komitetów najlepsze rezultaty w skali kraju uzyskały: Koalicja Samorządowa OK Samorząd (1,15%), Normalny Kraj (0,60%), Śląscy Samorządowcy (0,37%), Polska Liberalna Strajk Przedsiębiorców (0,36%) i Ruch Autonomii Śląska (0,35%).

Podział mandatów[edytuj | edytuj kod]

Sejmik
PiS KO TD Lewica KiBS ŚS BS OKS Razem
dolnośląski[18] 13 15 4 1 3 36
kujawsko-pomorski[19] 11 14 5 30
lubelski[20] 21 6 5 1 33
lubuski[21] 10 14 6 30
łódzki[22] 16 12 4 1 33
małopolski[23] 21 12 6 39
mazowiecki[24] 21 20 8 1 1 51
opolski[25] 10 14 1 5 30
podkarpacki[26] 21 6 4 2 33
podlaski[27] 15 8 6 1 30
pomorski[28] 10 20 3 33
śląski[29] 18 20 5 2 45
świętokrzyski[30] 16 6 7 1 30
warmińsko-mazurski[31] 11 13 6 30
wielkopolski[32] 15 15 7 2 39
zachodniopomorski[33] 10 15 3 1 1 30
Polska[34] 239 210 80 8 6 5 3 1 552
  1. PiS
  2. KO
  3. TD
  4. Lewica
  5. KiBS
  6. ŚS
  7. pozostali

Rady powiatów (w tym miast na prawach powiatu)[edytuj | edytuj kod]

Głosowanie do rad powiatów – wyniki sumaryczne w skali ogólnokrajowej[35]
Komitet wyborczy % głosów Liczba mandatów
Prawo i Sprawiedliwość 29,94 2080
Koalicja Obywatelska 16,21 1056
Trzecia Droga 12,30 716
Lewica 0,96 36
Śląscy Samorządowcy 0,42 36
Koalicja Samorządowa OK Samorząd 0,68 19
Porozumienie Służy Ludziom – Trzecia Droga 0,29 17
Mazowiecka Wspólnota Samorządowa 0,49 14
Bezpartyjni Samorządowcy 0,29 7
Konfederacja i Bezpartyjni Samorządowcy 0,60 5
Pozostałe 37,82 2184

Rady gmin (w tym miast)[edytuj | edytuj kod]

Głosowanie do rad gminnych – wyniki sumaryczne komitetów ogólnopolskich w skali ogólnokrajowej[36]
Komitet wyborczy % głosów Liczba mandatów
Koalicja Obywatelska 15,68 1649
Prawo i Sprawiedliwość 13,56 3069
Trzecia Droga 4,72 1909
Lewica 1,59 86
Konfederacja i Bezpartyjni Samorządowcy 0,99 17
Pozostałe 63,46 32686

Rady dzielnic Warszawy[edytuj | edytuj kod]

W wyborach do rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy zwyciężyły następujące komitety wyborcze[37]:

Głosowanie do rad dzielnic Warszawy – wyniki sumaryczne[37]
Komitet wyborczy % głosów Liczba mandatów
Koalicja Obywatelska 42,96 216
Prawo i Sprawiedliwość 21,99 91
Lewica 9,45 29
Trzecia Droga 4,16 2
Pozostałe 21,44 82

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Jeden wójt do wybrania przez Radę Gminy.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 2024 r. w sprawie zarządzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (Dz.U. z 2024 r. poz. 109).
  2. a b Wybory samorządowe w 2024 r. [online], infor.pl, 22 listopada 2022 [dostęp 2024-01-02].
  3. a b Ustawa z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 2418).
  4. B. Świerkowska-Chromy, W kwietniu wybory samorządowe. Wkrótce poznamy dokładną datę [online], radioolsztyn.pl, 1 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-02].
  5. Kiedy odbędą się wybory samorządowe 2024? Marszałek wskazał datę [online], portalsamorzadowy.pl, 13 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-02].
  6. Premier Donald Tusk ogłosił datę wyborów samorządowych [online], gazeta.pl, 15 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-15].
  7. Wybory samorządowe. PKW zaopiniowała projekt premiera w tej sprawie [online], gazetaprawna.pl, 24 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-28].
  8. Rozporządzenie w sprawie zarządzenia wyborów czeka już tylko na ogłoszenie [online], prawo.pl, 24 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-28].
  9. KOMUNIKAT PAŃSTWOWEJ KOMISJI WYBORCZEJ z dnia 12 marca 2024 r. o wylosowanych jednolitych numerach dla list kandydatów na radnych w wyborach zarządzonych na dzień 7 kwietnia 2024 r. [online], pkw.gov.pl, 12 marca 2024 [dostęp 2024-03-13].
  10. Frekwencja do godziny 12. w wyborach samorządowych w 2024 r. [online], wybory.gov.pl, 7 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-08].
  11. Frekwencja do godziny 17. w wyborach samorządowych w 2024 r. [online], wybory.gov.pl, 7 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-08].
  12. Frekwencja w wyborach samorządowych w 2024 r. [online], wybory.gov.pl, 2024 [dostęp 2024-04-09].
  13. Frekwencja do godziny 12. w ponownym głosowaniu w wyborach Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Miast [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-23].
  14. Frekwencja do godziny 17. w ponownym głosowaniu w wyborach Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Miast [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-23].
  15. Frekwencja w ponownym głosowaniu w wyborach Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Miast [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-23].
  16. a b c Wyniki w wyborach Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Miast [online], pkw.gov.pl [dostęp 2024-04-15].
  17. a b c Dane w arkuszach [online], pkw.gov.pl [dostęp 2024-04-15].
  18. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Dolnośląskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  19. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  20. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Lubelskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  21. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Lubuskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  22. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Łódzkiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  23. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Małopolskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  24. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Mazowieckiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  25. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Opolskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  26. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Podkarpackiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  27. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Podlaskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  28. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Pomorskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  29. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Śląskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  30. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Świętokrzyskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  31. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  32. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Wielkopolskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  33. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw. Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  34. a b Wyniki w wyborach do Sejmików Województw [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  35. Wyniki w wyborach do Rad Powiatów [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-09].
  36. Wyniki w wyborach do Rad Gmin [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-15].
  37. a b Wyniki w wyborach do Rad Dzielnic m. st. Warszawy [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-04-08].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]