Narodziny gwiazdy (film 2018)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Narodziny gwiazdy
A Star Is Born
Gatunek

film muzyczny, melodramat

Data premiery

31 sierpnia 2018 (Wenecja)
USA: 5 października 2018
POL: 30 listopada 2018

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

135 minut

Reżyseria

Bradley Cooper

Scenariusz

Bradley Cooper
Eric Roth
Will Fetters

Główne role

Lady Gaga
Bradley Cooper

Zdjęcia

Matthew Libatique

Montaż

Jay Cassidy

Produkcja

Bill Gerber
Jon Peters
Bradley Cooper
Todd Phillips
Lynette Howell Taylor

Wytwórnia

Warner Bros.
Live Nation Productions
Metro-Goldwyn-Mayer
Peters Entertainment
Gerber Pictures
Joint Effort
Malpaso Productions

Dystrybucja

Warner Bros.

Budżet

36 mln USD[1]

Przychody brutto

436 mln USD[1]

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Narodziny gwiazdy (ang. A Star Is Born) – amerykański melodramat muzyczny z 2018 roku[2]. Jego reżyserem i jednym z producentów był Bradley Cooper, który napisał scenariusz razem z Erikiem Rothem i Willem Fettersem. W głównej roli obok Coopera zagrała Lady Gaga. Jest to kolejny remake filmu o tym samym tytule z 1937 roku.

Film opowiada o miłości dwojga muzyków – Jacka (Cooper) i Ally (Gaga). Jego ścieżka dźwiękowa została stworzona przez Coopera, Gagę i Lukasa Nelsona. Soundtrack sprzedał się w ponad sześciu milionach egzemplarzy i otrzymał cztery nagrody Grammy (spośród 7 nominacji).

Premiera filmu odbyła się 31 sierpnia 2018 na 75. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Film uzyskał pozytywne recenzje, uznanie w gronie krytyków i zarobił ponad 436 milionów dolarów. Obraz otrzymał liczne wyróżnienia, w tym: 8 nominacji do Oscarów, 5 nominacji do Złotych Globów oraz 7 nominacji do Nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej.

Opis fabuły[edytuj | edytuj kod]

Czterdziestotrzyletni Jackson Maine (Bradley Cooper), znany piosenkarz country, poznaje w nocnym klubie trzydziestojednoletnią Ally (Lady Gaga), która pracuje jako kelnerka i autorka tekstów. Muzyk zauważa talent młodej piosenkarki i para zaczyna bliższą relację. Jack postanawia pomóc swojej przyjaciółce i zaprasza ją na scena podczas swojego koncertu, gdzie wspólnie wykonują „Shallow”. Po tym wydarzeniu Ally staje się rozpoznawalna, a para powoli zaczyna się w sobie zakochiwać[3][4][5][6].

Kariera Ally nabiera rozpędu i zaczyna występować na scenie wspólnie z Jackiem. Podczas koncertu para wykonuje piosenkę „Always Remember Us This Way”, po czym Ally spotyka producenta muzycznego Reza Gavrona (Rafi Gavron), który proponuje jej karierę solową. Piosenkarka zyskuje światową popularność, zaś kariera Jacksona zaczyna zwalniać. Para pobiera się i zamieszkuje razem w wiejskim domu. Za namową producenta, Ally zmienia swój styl artystyczny, przez co kłóci się z mężem. Podczas ceremonii nagród Grammy pijany Jack wchodzi na scenę, gdy jego żona odbiera nagrodę. Zdarzenie wywołuje kontrowersje, a Jackson postanawia udać się na terapię. Podczas odwyku małżeństwo godzi się i postanawia współpracować[3][4][5][6].

Ally proponuje swojemu agentowi, aby Jack był jednym z artystów podczas jej trasy koncertowej, jednak menadżer stwierdza, że lepiej będzie dla niej, jeśli nie będzie pojawiała się medialnie ze swoim mężem. Następnie Gavron udaje się do Jacksona i mówi mu, że powinien trzymać się z dala od Ally, ponieważ jego obecność może zaszkodzić jej karierze. Jack coraz bardziej zaczyna odczuwać, że jest ciężarem dla swojej żony, a gdy ta informuje go, że jest w stanie zawiesić swoją trasę koncertową dla niego, ten stwierdza, że musi odsunąć się od żony, dla jej dobra. Podczas gdy odbywa się koncert Ally, Jackson Maine popełnia samobójstwo we własnym domu[3][4][5][6].

Po otrzymaniu informacji o śmierci męża, Ally pogrąża się w żałobie. Bobby Maine (Sam Elliot), brat Jacka próbuje pocieszyć wdowę. Podczas pożegnania Jacksona, Ally wykonuje piosenkę o nazwie „I’ll Never Love Again”, którą Jack napisał dla niej, ale nigdy nie śpiewał jej w obecności publiczności[3][4][5][6].

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Role epizodyczne zagrali m.in. Ron Rifkin (jako Carl), Alec Baldwin (jako on sam), Rebecca Field (jako Gali) oraz Halsey (jako prezenterka podczas gali)[16]. W niektórych scenach występowali członkowie grupy muzycznej Lukasa Nelsona, którzy zostali ukazani jako zespół Jacka Maina[17]. W filmie pojawia się pies Bradleya Coopera[18].

Lady Gaga
(Ally Maine)
Bradley Cooper
(Jackson Maine)
Sam Elliott
(Bobby Maine)
Rafi Gavron
(Rez Gavron)
Andrew Dice Clay
(Lorenzo)
Anthony Ramos
(Ramon)
Dave Chappelle
(Noodles)
Drena De Niro
(Paulette)
Greg Grunberg
(Phil)

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Rozwój projektu[edytuj | edytuj kod]

Bradley Cooper, reżyser, producent i współscenarzysta filmu

Firma Warner Bros od lat 90. planowała kolejny remake Narodzin gwiazdy[19]. W 2000 roku gazeta The Hollywood Reporter poinformowała, że Lauryn Hill i Mariah Carey są kandydatkami do głównej roli żeńskiej w filmie, zaś męską miał odegrać Will Smith[20]. Później główną rolę miała zagrać Alicia Keys, jednak produkcja nie doszła do skutku[21].

Powrót do pomysłu stworzenia kolejnego remaku filmu pojawił się w 2011 roku[22]. Początkowo film miał zostać wyreżyserowany przez Clinta Eastwooda. Do głównej roli męskiej typowani byli: Christian Bale, Leonardo DiCaprio, Tom Cruise, Johnny Depp, Eminem, Will Smith i Bradley Cooper[22]. Główną pretendentką do głównej roli żeńskiej była Beyoncé, lecz rozważano również obsadzenie: Jennifer Lopez, Rihanny, Shakiry, Janelle Monáe, Seleny Gomez, Demi Lovato lub Keshy[23][24].

Po rezygnacji Eastwooda z reżyserii filmu, prowadzeniem projektu zainteresował się Bradley Cooper, który miał zajmować się produkcją i nie występować jako część obsady. Kandydatem Coopera do roli Jacksona był Jack White jednak, gdy agencja go odrzuciła, Cooper zdecydował sam zagrać Jacksona[25]. W maju 2016 roku Lady Gaga została wymieniona jako potencjalna kandydatka do roli Ally[26]. W sierpniu tego roku oficjalne potwierdzono, że Gaga będzie częścią obsady[27]. 9 listopada 2016 poinformowano, że Ray Liotta prowadził rozmowy, aby dołączyć do obsady filmu, jednak ostatecznie nie pojawił się w projekcie[28]. 17 marca 2017 Sam Elliott dołączył do obsady filmu, a w kwietniu tego roku do projektu dołączyli: Rafi Gavron, Michael Harney i Rebecca Field[29][30]. Dave Chappelle dołączył do grona aktorów, w maju 2017[31].

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Matthew Libatique, operator filmowy

Produkcją filmu zajęli się: Bill Gerber, Jon Peters, Bradley Cooper, Todd Phillips oraz Lynette Howell Taylor[32]. Scenarzystami filmu zostali: Eric Roth, Bradley Cooper, Will Fetters, którzy czerpali ze scenariuszy do filmów z 1937 i 1954 i 1976 roku[33]. Kierownikiem artystycznym projektu został Matthew Horan[34], a do ekipy dołączyli także: Karen Murphy (scenografia)[35] Jay Cassidy (montaż)[36], Matthew Libatique (zdjęcia)[37], Tom Ozanich (dźwięk)[38], oraz Frederic Aspiras wraz z Lori McCoy-Bell i Joy Zapata (charakteryzacja i fryzury)[39]. Do produkcji filmu wykorzystano system PIX[40].

Zdjęcia rozpoczęto 17 kwietnia 2017, początkowo miało to nastąpić dwa miesiące wcześniej, lecz Gaga miała dużo występów[41]. W kwietniu nakręcono pierwsze sceny m.in. podczas festiwalu muzycznego Coachella[42]. Niektóre sceny koncertowe były kręcone w maju 2017 na terenie The Greek Theater w Los Angeles, a podczas nagrywania, na prośbę Gagi, utwory były wykonywane na żywo, aby nadać klimatu[43][44]. Scena pożegnania Jacksona z wykonaniem piosenki „I’ll Never Love Again”, została nagrana 19 maja 2017 w Shrine Auditorium[45][46][47]. Poza Los Angeles zdjęcia kręcono też w Palm Springs, Nowym Jorku oraz na Glastonbury Festival w Pilton w angielskim hrabstwie Somerset[48].

W ramach przygotowania do roli, Cooper spotkał się z Pearl Jam, a podczas kręcenia scen na planie pojawiła się Barbra Streisand[49][50].

Muzyka[edytuj | edytuj kod]

 Zobacz też: Narodziny gwiazdy (ścieżka dźwiękowa).

Głównym twórcami albumu są Lukas Nelson, Lady Gaga i Bradley Cooper[51]. Na ścieżce dźwiękowej zatytułowanej A Star Is Born Soundtrack znalazło się dziewiętnaście różnorodnych stylistycznie utworów oraz piętnaście dialogów z filmu. Album zawiera również wkład Jasona Isbella, Marka Ronsona oraz Diane Warren[52]. Ścieżka dźwiękowa została wydana 5 października 2018 nakładem wytwórni Interscope Records i uzyskała: pierwsze miejsca notowania OLiS, status diamentowej płyty w Polsce oraz nominację do Fryderyka[53][54][55][56].

Wydanie filmu[edytuj | edytuj kod]

Promocja[edytuj | edytuj kod]

W listopadzie 2016 Warner Bros. podał datę premiery filmu na 28 września 2018, jednak we wrześniu 2017 ogłoszono, że premiera filmu zostanie przesunięta do 18 maja 2018, aby uniknąć rywalizacji z letnimi hitami[57]. Ostatecznie premiera została ponownie przesunięta, tym razem na 5 października 2018. W czerwcu 2018 został opublikowany pierwszy zwiastun filmu[58]. 27 września 2018 została wydana pierwsza piosenka z filmu „Shallow”, której teledysk zawierał sceny z produkcji filmowej[59]. Studio Warner Bros. wydało około 110 milionów dolarów na promocję filmu[60].

Premiera i dystrybucja[edytuj | edytuj kod]

31 sierpnia 2018 podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji, odbył się pierwszy pokaz filmu[61]. We wrześniu tego roku odbyły się seansy filmu na festiwalach w Toronto, San Sebastian oraz Zurychu[62][63][64]. Film został udostępniony w amerykańskich kinach 5 października 2018, zaś do polskich trafił 30 listopada tego samego roku[65]. 28 lutego 2019 wydano A Star is Born: Encore, czyli 147 minutową wersję filmu, która zawiera rozszerzenie niektórych scen[66][67]. Film był dystrybuowany na platformie HBO oraz Netflix[68][69].

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Box office[edytuj | edytuj kod]

Lady Gaga była za rolę Ally nominowana do Oscara, BAFTy, Critics’ Choice Award, Złotego Globu i SAG Award

Narodziny gwiazdy zarobiły 215,3 mln dolarów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz 220,9 mln dolarów na innych terytoriach, co daje łącznie 436,2 mln dolarów brutto przy budżecie produkcyjnym wynoszącym 36 mln dolarów. Magazyn Deadline Hollywood, po odjęciu całej ilości kosztów, oszacował, iż produkcja zarobiła około 171,9 mln dolarów; ten wynik wyniósł film na 10 miejsce w rankingu najbardziej dochodowych filmów 2018 roku[70].

Film zadebiutował z 42,9 milionowym przychodem i zajął drugie miejsce w rankingach przychodu za Venomem[71]. Film pozostał na drugim miejscu w drugi, trzeci i czwarty weekend, zarabiając odpowiednio 28 milionów, 19,3 miliona i 14,1 miliona dolarów[72][73][74]. Wzrost przychodu nastąpił po ogłoszeniu: nominacji do Złotych Globów (wzrost o 38%)[75], nominacji do Oscarów (wzrost o 107%)[76] i wygranej Nagrody Akademii (wzrost o 209%)[77].

Poza Ameryką Północną film został wydany jednocześnie w 31 innych krajach i zarobił 14,2 miliona dolarów w premierowy weekend, a jego największymi rynkami były: Wielka Brytania (5,3 mln USD), Francja (2,1 mln USD) i Niemcy (1,9 mln USD)[78]. Magazyn Valery podsumował sukces komercyjny filmu słowami[79]:

„Narodziny gwiazdy nadal prowadzi własną potworną działalność. Uznany dramat muzyczny z udziałem Bradleya Coopera i Lady Gagi wygenerował imponującą sumę 22,8 miliona dolarów na 75 rynkach zagranicznych, co dało wynik 74,7 miliona dolarów za granicą i 201 milionów dolarów na całym świecie. A Star Is Born został otwarty w Australii z 4,7 miliona dolarów w 536 miejscach, a także w Hongkongu z 629 000 dolarów w 58 lokalizacjach. Największe rezerwy to Wielka Brytania (3,9 miliona dolarów na 846 ekranach), Włochy (1,5 miliona dolarów na 614 ekranach) i Francja (1,5 miliona dolarów na 353 ekranach)”.

Reakcja krytyków[edytuj | edytuj kod]

Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 90% z 531 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 8,0/10[80]. Na portalu Metacritic średnia ocen z 60 recenzji wyniosła 88 punktów na 100[81]. Według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę „A” w skali od A+ do F[82].

Największe uznanie otrzymali: Bradley Cooper (za scenariusz, grę aktorską, reżyserię oraz muzykę), Lady Gaga (za grę aktorską oraz muzykę) oraz Sam Elliot (za grę aktorską). Alonso Duralde z TheWrap pochwalił numery muzyczne, opisując je jako „elektryzujące” i dał filmowi pozytywną recenzję, mówiąc[83]:

„Cooper i Lady Gaga są razem dynamitem; jest to historia, która żyje i umiera dzięki centralnemu związkowi i natychmiastowej chemii, która musi rozkwitnąć między nimi, a ci dwoje mają to w sobie pik”.

Justin Chang nazwał film „niezwykłym” i pochwalił Coopera za jego świeże spojrzenie na wysłużoną formułę filmu z 1937 roku, a także reżyserię, kreacje, scenariusze i zdjęcia[84]. Podobną opinie wydał Peter Travers z Rolling Stone, który przyznał filmowi 4,5 na pięć gwiazdek i uznał go za „nowoczesny klasyk”, chwaląc występy Coopera i Gagi oraz reżyserię. Scenariusz filmu i oryginalne piosenki uznał za „bezproblemowe” i „wspaniałe”, a także nazwał film głównym pretendentem do Oscara roku i jednym z najlepszych filmów roku[85]. Łukasz Muszyński z portalu Filmweb przyznał filmowi ocenę 7/10, chwaląc występy Gagi i Coopera oraz pracę operatora wraz z dźwiękowcami[86].

Przemysław Kowalski w recenzji dla Głosu Kultury pochwalił występy Gagi i Coopera, jednocześnie krytykując reżyserie i scenariusz za chaotyczny podział filmu, jednak jak sam ujął[87]:

,,Summa summarum, Narodziny gwiazdy to naprawdę bardzo dobre kino. Nie wymaga od widza wielkiego skupienia, choć jak się okazuje, samo wciąga bez reszty. Nie ustrzega się błędów w postaci nierównego tempa, a także całkiem sporej ilości banałów. Na niedociągnięcia można jednak przymknąć oko, bowiem w zamian dostajemy kapitalną muzykę, niezwykle autentyczny duet aktorski oraz prawdziwe emocje.”

Jakub Izdebski (Interia) chwalił film za „dobre występy aktorskie oraz świetne sceny koncertów”, ale twierdził, że Cooper „chce ująć w swym dziele zbyt wiele tematów”[88]. Stephanie Zacharek z magazynu Time uznała film za lepszy od poprzednich interpretacji i pochwaliła reżyserię Coopera, pisanie, a także występy i chemię Coopera i Gagi[89]. W 2021 roku The Guardian umieścił Narodziny gwiazdy na swojej liście „Remaki, które przyćmią oryginały”[90].

Nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]

 Zobacz też: Lista nagród i nominacji Lady Gagi.
Sam Elliott, Bradley Cooper i Lady Gaga na gali Critics Choice Awards (2019)

Film Narodziny gwiazdy jest jedną z najczęściej nagradzanych produkcji 2018 roku. Wspólnie z filmem Vice był drugim najczęściej nominowanym działem do Nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej (8 nominacji) podczas 91. Ceremonii wręczenia Oscarów[91]. Film był jednym z najczęściej nominowanych filmów do: Nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej (7 nominacji)[92], Złotych Globów (6 nominacji)[93], Critics’ Choice Movie Awards (9 nominacji)[94] i Satellite Awards (11 nominacji)[95].

Najważniejsze nominacje
Rok Nagroda Kategoria Wynik Przypisy
2019 Nagroda Akademii Filmowej (Oscar) Najlepszy film Nominacja [96]
Najlepszy aktor pierwszoplanowy (Bradley Cooper)
Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Lady Gaga)
Najlepszy aktor drugoplanowy (Sam Elliott)
Najlepszy scenariusz adaptowany
Najlepsze zdjęcia
Najlepsza piosenka oryginalna („Shallow”) Wygrana
Najlepszy dźwięk Nominacja
2019 Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy film Nominacja [97]
Najlepszy reżyser (Bradley Cooper)
Najlepszy aktor pierwszoplanowy (Bradley Cooper)
Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Lady Gaga)
Najlepszy scenariusz adaptowany
Najlepsza muzyka filmowa Wygrana
Najlepszy dźwięk Nominacja
2019 Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepsza wydajność obsady Nominacja [98]
Najlepsza kobiecy występ pierwszoplanowy (Lady Gaga)
Najlepszy męski występ pierwszoplanowy (Bradley Cooper)
Najlepszy męski występ drugoplanowy (Sam Elliott)
2019 Grammy Awards Najlepsza piosenka napisana dla mediów wizualnych („Shallow”) Wygrana [99]
2020 Najlepsza piosenka napisana dla mediów wizualnych („I’ll Never Love Again”) [100]
Najlepsza ścieżka dżwiękowa napisana dla Visual Media
Piosenka roku (Always Remember Us This Way) Nominacja
2019 Złote Globy Najlepszy dramat filmowy Nominacja [101]
Najlepszy aktor w dramacie (Bradley Cooper)
Najlepszy reżyser (Bradley Cooper)
Najlepsza aktorka w dramacie (Lady Gaga)
Najlepsza piosenka („Shallow”) Wygrana
Nagrody Krytyków i Festiwalów
Rok Nagroda Kategoria Przypisy
2018 African-American Film Critics Association AAFCA’s Top Ten Films [102]
2019 Capri Hollywood International Film Festival Najlepsza piosenka oryginalna („Shallow”) [103]
Najlepszy montaż dźwięku
Najlepszy dźwięk
2019 Critics’ Choice Movie Awards Najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Lady Gaga) [104]
Najlepsza piosenka („Shallow”)
2018 Dallas–Fort Worth Film Critics Association Najlepszy film [105]
2018 Detroit Film Critics Society Najlepsze użycie muzyki [106]
2018 Dublin Film Critics’ Circle Najlepszy film [107]
Najlepszy aktor (Bradley Cooper)
Najlepsza aktorka (Lady Gaga)
2018 Georgia Film Critics Association Najlepszy aktor drugoplanowy (Sam Elliott) [108]
Najlepsza piosenka oryginalna („Shallow”)
2019 Hollywood Critics Association Najlepsza piosenka oryginalna („Shallow”) [109]
2019 Houston Film Critics Society Najlepsza piosenka oryginalna („Shallow”) [110]
2018 National Board of Review Awards Top Ten Films [111]
Najlepsza aktorka (Lady Gaga)
Najlepszy aktor drugoplanowy (Sam Elliott)
Najlepszy reżyser (Bradley Cooper)
2019 Palm Springs International Film Festival Reżyser roku (Bradley Cooper) [112]
2019 Santa Barbara International Film Festival Specjalna nagroda (Sam Elliott) [113]
2019 St. Louis Film Critics Association Najlepszy film [114]
2018 Washington D.C. Area Film Critics Association Najlepszy aktor (Bradley Cooper) [115]
Najlepsza aktorka (Lady Gaga)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b A Star Is Born (2018). Box Office Mojo. [dostęp 2022-10-29]. (ang.).
  2. ↑ Melodramat dla melomanów. „Narodziny gwiazdy” – recenzja filmu na DVD | Popbookownik, 2 sierpnia 2020 [dostęp 2022-11-06] (pol.).
  3. ↑ a b c d A Star Is Born (2018) Movie Script, subslikescript.com [dostęp 2022-10-28].
  4. ↑ a b c d Narodziny gwiazdy (2018) Wszystko o filmie, Viva.pl [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  5. ↑ a b c d Śmierć autentyczności – recenzja filmu Narodziny gwiazdy, gram.pl, 13 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  6. ↑ a b c d Melodie ulotne. Recenzja filmu "Narodziny gwiazdy", trojmiasto.pl, 1 grudnia 2018 [dostęp 2022-11-05] (pol.).
  7. ↑ Lady Gaga, filmomaniak.pl [dostęp 2022-10-28].
  8. ↑ Here’s The Truth About Bradley Cooper’s ‘A Star Is Born’ Character, Elite Daily [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  9. ↑ Sam Elliott, filmomaniak.pl [dostęp 2022-10-28].
  10. ↑ Christine Rendon, Bradley Cooper catches up with A Star Is Born co-star Rafi Gavron, Mail Online, 23 maja 2019 [dostęp 2022-11-05].
  11. ↑ Anita Busch, Andrew Dice Clay In Negotiations To Join ‘A Star Is Born’ In Key Role, Deadline, 23 marca 2017 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  12. ↑ Condé Nast, It Took a Minute for A Star Is Born’s Anthony Ramos to Realize Lady Gaga Didn’t Need His Help Getting Hamilton Tickets, Vanity Fair, 9 września 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  13. ↑ Sarah El-Mahmoud, Dave Chappelle Agreed To Be In A Star Is Born So Bradley Cooper Would Leave Him Alone, CINEMABLEND, 25 lipca 2019 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  14. ↑ Drena De Niro - Rotten Tomatoes, rottentomatoes.com [dostęp 2022-11-05] (ang.).
  15. ↑ Amanda N'Duka, Greg Grunberg Cast In ‘A Star Is Born’; Sapir Azulay Boards ‘#211’, Deadline, 3 maja 2017 [dostęp 2022-11-05] (ang.).
  16. ↑ A Brief Guide to the Random Celebs in ‘A Star Is Born’, yahoo.com [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  17. ↑ Kaleem Aftab, How Lukas Nelson inspired Bradley Cooper to make 'A Star Is Born’, Screen, 18 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  18. ↑ The internet wants Bradley Cooper’s dog to win an Oscar, Quartz, 11 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  19. ↑ Ramin Setoodeh, Lady Gaga Will Never Be the Same After ‘A Star Is Born’, Variety, 13 listopada 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  20. ↑ Lauryn Hill, web.archive.org, 1 października 2000 [dostęp 2022-10-28].
  21. ↑ Alicia Keys, web.archive.org, 14 stycznia 2003 [dostęp 2022-10-28].
  22. ↑ a b Ciara McVey, ‘A Star Is Born’ Producer on Why Beyonce, Clint Eastwood Remake Never Happened, The Hollywood Reporter, 4 listopada 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  23. ↑ Wirtualna Polska Media S.A, ''Narodziny gwiazdy'': Beyoncé gwiazdą Bradleya Coopera, film.wp.pl, 13 grudnia 2015 [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  24. ↑ Beyoncé, Eminem, Jennifer Lopez…. Ces stars qui ont refusé les rôles de Lady Gaga et Bradley Cooper dans « A star is born » – Elle, elle.fr, 3 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (fr.).
  25. ↑ Ramin Setoodeh, Lady Gaga Will Never Be the Same After ‘A Star Is Born’, Variety, 13 listopada 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  26. ↑ Peter Bart, Mike Fleming jr., Bart & Fleming: Bradley Cooper & Lady Gaga Road Test ‘A Star Is Born’ Team-Up, Deadline, 2 maja 2016 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  27. ↑ Mike Fleming jr., Peter Bart, Bart & Fleming: Bradley Cooper & Lady Gaga Road Test ‘A Star Is Born’ Team-Up, Deadline, 2 maja 2016 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  28. ↑ Mike Fleming jr., Peter Bart, Bart & Fleming: Bradley Cooper & Lady Gaga Road Test ‘A Star Is Born’ Team-Up, Deadline, 2 maja 2016 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  29. ↑ Anita Busch, Sam Elliott Joins Bradley Cooper & Lady Gaga In ‘A Star Is Born’, Deadline, 17 marca 2017 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  30. ↑ Amanda N’Duka, ‘A Star Is Born’ Adds Rafi Gavron & Michael Harney, Deadline, 28 kwietnia 2017 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  31. ↑ Amanda N’Duka, ‘A Star Is Born’ Adds Rafi Gavron & Michael Harney, Deadline, 28 kwietnia 2017 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  32. ↑ Brian D. Renner, Everything You Need to Know About A Star Is Born Movie (2018): Jan. 7, 2019 - added the US Blu-ray release date of February 19, 2019, Movie Insider [dostęp 2022-11-06] (ang.).
  33. ↑ A Star is Born (2018) Film Script, Script Slug [dostęp 2022-11-06] (ang.).
  34. ↑ Justin Kroll, Lady Gaga Joins Bradley Cooper’s ‘A Star Is Born’ Remake, Variety, 16 czerwca 2016 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  35. ↑ a star is born [dostęp 2022-11-06].
  36. ↑ Interview: Jay Cassidy On Cutting A Star Is Born “The Mantra of This Movie Was Always, Stay With The singer.”, Awardsdaily, 7 października 2018 [dostęp 2022-11-25] (ang.).
  37. ↑ ADG - Matthew Horan, adg.org [dostęp 2022-11-06] (ang.).
  38. ↑ The Sound of An Oscar Nominee: A Star Is Born, Enhanced Media [dostęp 2022-11-25] (ang.).
  39. ↑ "Nasce Uma Estrela" termina como o filme mais indicado em Guild Awards da temporada de premiações em 2019 - RDT Lady Gaga, rdtladygaga.com [dostęp 2022-11-25].
  40. ↑ Dachs ’98 Receives Sci-Tech Oscar for PIX System [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  41. ↑ First Look at Lady Gaga in A Star is Born Remake, ComingSoon.net, 17 kwietnia 2017 [dostęp 2022-10-28].
  42. ↑ Gil Kaufman, Lady Gaga Filming ‘A Star is Born’ Scenes at Coachella with Bradley Cooper, Billboard, 17 kwietnia 2017 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  43. ↑ Colin Stutz, Lady Gaga Invites Fans to Be ‘A Star Is Born’ Extras at L.A. Greek Theater Concert, Billboard, 27 kwietnia 2017 [dostęp 2022-11-05] (ang.).
  44. ↑ Lady Gaga is taking tips from La La Land for her new film, The Independent, 20 lutego 2017 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  45. ↑ Meagan Fredette, After A Long Battle, Lady Gaga's Friend & Muse Loses Her Battle With Cancer, refinery29.com [dostęp 2022-11-25] (ang.).
  46. ↑ Joey Nolfi, Lady Gaga drops emotional 'I’ll Never Love Again' music video from 'A Star Is Born', EW.com, 19 października 2018 [dostęp 2022-11-05] (ang.).
  47. ↑ Kathryn Lindsay, Lady Gaga Shares Truly Heartbreaking Story From "A Star Is Born", refinery29.com [dostęp 2022-11-25] (ang.).
  48. ↑ A Star Is Born. Movie Locations. [dostęp 2023-02-11]. (ang.).
  49. ↑ Narodziny gwiazdy – słynny muzyk był inspiracją dla Bradleya Coopera. Poznaj szczegóły, naEKRANIE.pl [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  50. ↑ Barbra Streisand apprezza il lavoro di Bradley Cooper in A Star Is Born, Everyeye Cinema [dostęp 2022-10-28] (wł.).
  51. ↑ BAFTA Awards: ‘The Favourite’ Dominates With 7 Wins, But ‘Roma’ Claims Top Prize, The Hollywood Reporter, 10 lutego 2019 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  52. ↑ A star is Born Soundtrack, lyrics.astarisbornmusic.com [dostęp 2022-10-29].
  53. ↑ Radio Opole, Płyta tygodnia: ścieżka dźwiękowa z filmu "Narodziny gwiazdy", Płyta tygodnia: ścieżka dźwiękowa z filmu "Narodziny gwiazdy", 14 października 2018 [dostęp 2022-11-05] (pol.).
  54. ↑ Fryderyki 2019 - WYNIKI. Kto otrzymał statuetkę Fryderyk 2019? [LAUREACI] | Rozrywka Radio ZET, rozrywka.radiozet.pl, 9 marca 2019 [dostęp 2022-11-05] (pol.).
  55. ↑ Oficjalna lista sprzedaży :: OLIS – Official Retail Sales Chart, olis.onyx.pl [dostęp 2022-10-28].
  56. ↑ ZPAV :: Bestsellery i wyróżnienia – Wyróżnienia – Diamentowe płyty CD – Archiwum, bestsellery.zpav.pl [dostęp 2022-10-28].
  57. ↑ Borys Kit, Lady Gaga’s ‘A Star Is Born’ Moves Release Date to May 2018, Billboard, 22 września 2017 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  58. ↑ Narodziny gwiazdy – pierwszy zwiastun filmu z Lady Gagą i Bradleyem Cooperem – NetFan.pl, NetFan.pl – Informacyjny Serwis Muzyczny [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  59. ↑ Jest singiel z soundtracku do filmu „Narodziny gwiazdy”. Śpiewa Bradley Cooper i Lady Gaga, cojestgrane24.wyborcza.pl [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  60. ↑ Anthony D’Alessandro, Deadline’s 2018 Most Valuable Movie Blockbuster Tournament Gets Underway: No. 10 ‘A Star Is Born’, Deadline, 25 marca 2019 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  61. ↑ „Narodziny gwiazdy”: Lady Gaga zachwyca swoim talentem na Festiwalu Filmowym w Wenecji, Onet Kultura, 31 sierpnia 2018 [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  62. ↑ Etan Vlessing, Toronto: Timothee Chalamet Starrer ‘Beautiful Boy,’ Dan Fogelman’s ‘Life Itself’ Among Festival Lineup, The Hollywood Reporter, 24 lipca 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  63. ↑ Andreas Wiseman, Damien Chazelle’s ‘First Man’, Alfonso Cuaron’s ‘Roma’, Bradley Cooper’s ‘A Star Is Born’ Head To San Sebastian Fest, Deadline, 14 sierpnia 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  64. ↑ A Star Is Born – Zurich Film Festival. [dostęp 2022-10-28].
  65. ↑ Narodziny gwiazdy (2018) – Film – Obsada, zwiastun, recenzje, dlaStudenta.pl [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  66. ↑ A Star is Born: Encore (2019) – Filmy w Google Play, play.google.com [dostęp 2022-11-05] (pol.).
  67. ↑ Pamela McClintock, ‘A Star Is Born’ to Be Rereleased With 12 Minutes of New Footage, Billboard, 27 lutego 2019 [dostęp 2022-11-05] (ang.).
  68. ↑ HBO GO – nowości na sierpień 2021. Pełna lista filmów i seriali, naEKRANIE.pl [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  69. ↑ „Narodziny gwiazdy” w końcu obejrzycie na Netflix! Kiedy premiera?, glamour.pl [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  70. ↑ Anthony D’Alessandro, Deadline’s 2018 Most Valuable Movie Blockbuster Tournament Gets Underway: No. 10 ‘A Star Is Born’, Deadline, 25 marca 2019 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  71. ↑ Anthony D’Alessandro, ‘Venom’ Flies To Near $90M; ‘A Star Is Born’ Has Rhythm With $51M As Monday Fall Holidays Propel Box Office, Deadline, 9 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  72. ↑ Anthony D’Alessandro, Sony Swings Past $1 Billion As ‘Venom’ Bites $35M+; ‘First Man’ Has Soft Launch With $16M+ – Sunday AM, Deadline, 14 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  73. ↑ Anthony D’Alessandro, ‘Halloween’ Scares Up 2nd Best October Debut With $77M+; Record For Blumhouse & Carpenter Canon; Great Miramax Comeback, Deadline, 21 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  74. ↑ Anthony D’Alessandro, ‘Halloween’ Screams $32M Second Weekend As October B.O. Hits $789M+ Record, Deadline, 28 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  75. ↑ Anthony D’Alessandro, ‘Ralph’ Keeps No. 1 Away From Greedy ‘Grinch’ For Third Weekend In A Row With $16M+ – Sunday Update, Deadline, 9 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  76. ↑ Anthony D’Alessandro, ‘Glass’ No. 1 Again At Weekend Box Office, ‘Serenity’ Bombs And Only A Handful Of Oscar Best Picture Noms Sees Boost, Deadline, 27 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  77. ↑ Anthony D’Alessandro, ‘Dragon 3’ Keeps The Fire Burning At No. 1 With $30M Second Weekend; ‘Madea’ Mints $27M, Deadline, 3 marca 2019 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  78. ↑ Nancy Tartaglione, ‘Venom’ Sinks Teeth Into $205M Global Bow; Sets Biggest October Debut WW & Overseas – International Box Office, Deadline, 7 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  79. ↑ Rebecca Rubin, ‘Venom’ Rules International Box Office Again, ‘A Star Is Born’ Crosses $200 Million Worldwide, Variety, 21 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  80. ↑ A Star is Born 2018. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-10-29]. (ang.).
  81. ↑ A Star is Born. Metacritic. [dostęp 2022-10-29]. (ang.).
  82. ↑ Alissa Wilkinson, It was a record-smashing weekend at the box office, thanks to Venom and A Star Is Born, Vox, 8 października 2018 [dostęp 2022-11-05] (ang.).
  83. ↑ 'A Star Is Born’ Film Review: Bradley Cooper and Lady Gaga Reinvigorate a Classic, 3 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  84. ↑ ‘A Star Is Born,’ ‘Beautiful Boy’ bring stories of love and addiction to Toronto, Los Angeles Times, 8 września 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  85. ↑ Peter Travers, 'A Star Is Born’ Review: Cooper, Lady Gaga Hit All the Right Notes, Rolling Stone, 1 października 2018 [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  86. ↑ My Fair Lady Gaga – Recenzja filmu Narodziny gwiazdy (2018), Filmweb [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  87. ↑ Przemek Kowalski, Gra na najczulszych strunach – Bradley Cooper – „Narodziny gwiazdy” [recenzja], Głos Kultury, 23 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  88. ↑ „Narodziny gwiazdy” [recenzja]: Debiuty, film.interia.pl [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  89. ↑ Lady Gaga Delivers a Knockout Performance in 'A Star Is Born’, Time [dostęp 2022-10-28] (ang.).
  90. ↑ From The Fly to Casino Royale: the remakes that outshine the originals, the Guardian, 20 sierpnia 2021 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  91. ↑ Oscary 2019 – NOMINACJE. Kto walczy o statuetkę? [LISTA NOMINOWANYCH] | Rozrywka Radio ZET, rozrywka.radiozet.pl, 25 lutego 2019 [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  92. ↑ BAFTA 2019: „Zimna wojna” z 4 nominacjami, elle.pl [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  93. ↑ Wojciech Gruszczyk, Złote Globy 2019. Nominacje we wszystkich kategoriach, ppe.pl, 6 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-29].
  94. ↑ Kimberly Nordyke, Critics’ Choice Awards: ‘The Favourite’ Leads With 14 Nominations, The Hollywood Reporter, 10 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  95. ↑ 2018 Winners [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  96. ↑ Oscary 2019: Oto zwycięzcy! „Green Book” najlepszym filmem, Onet Kultura, 25 lutego 2019 [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  97. ↑ BAFTA 2019 – lista zwycięzców i nominowanych. Kto zdobył statuetkę?, eska.pl [dostęp 2022-10-29].
  98. ↑ Urszula Korąkiewicz, Nagrody Amerykańskiej Gildii Aktorów rozdane. Oto laureaci, film.wp.pl, 28 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  99. ↑ Grammy 2019 – WYNIKI. Sprawdź, kto wygrał [LISTA LAUREATÓW], glamour.pl [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  100. ↑ Grammy Awards 2020. Billie Eilish zgarnia wszystko, All About Music, 26 stycznia 2020 [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  101. ↑ Złote Globy 2019: znamy laureatów!, Onet Kultura, 7 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  102. ↑ Katie Kilkenny, ‘Black Panther’ Named Best Film by African-American Film Critics Association, The Hollywood Reporter, 11 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  103. ↑ Amanda N’Duka, ‘Vice’ Gets Best Picture Award At Capri, Hollywood Festival; ‘Roma’, ‘First Man’, ‘A Star Is Born’ Among Winners, Deadline, 2 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  104. ↑ Critics’ Choice Awards 2019: lista zwycięzców i najpiękniejsze stylizacje gwiazd, glamour.pl [dostęp 2022-10-29] (pol.).
  105. ↑ DFW FILM CRITICS NAME “A STAR IS BORN” BEST PICTURE OF 2018 – Dallas-Fort Worth Film Critics Association [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  106. ↑ Matt Neglia, The 2018 Detroit Film Critics Society (DFCS) Winners, Next Best Picture, 3 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  107. ↑ Matt Neglia, The 2018 Dublin Film Critics Circle (DFCC) Winners, Next Best Picture, 20 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  108. ↑ 2018 Awards [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  109. ↑ Los Angeles Online Film Critics Society Award Winners Announced! – Hollywood Critics Association [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  110. ↑ Houston Film Critics Society (HFCS) nominations – AwardsWatch, web.archive.org, 18 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-18].
  111. ↑ NATIONAL BOARD OF REVIEW ANNOUNCES 2018 AWARD WINNERS, National Board of Review, 27 listopada 2018 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  112. ↑ Dave McNary, Bradley Cooper to Receive Palm Springs Festival Honor for ‘A Star Is Born’, Variety, 28 listopada 2018 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  113. ↑ Dave McNary, Yalitza Aparicio, Sam Elliott, Elsie Fisher Selected for Santa Barbara Festival Honor, Variety, 11 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  114. ↑ 2018, St. Louis Film Critics Association [dostęp 2022-10-29] (ang.).
  115. ↑ Matt Neglia, The 2018 Washington DC Area Film Critics Association (WAFCA) Winners, Next Best Picture, 3 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-29] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Lady Gaga
Albumy studyjne
Minialbumy
Kompilacje
DVD
Ścieżki dźwiękowe
Single
The Fame
The Fame Monster
Born This Way
Artpop
Cheek to Cheek
Joanne
Narodziny gwiazdy
Chromatica
Love for Sale
Pozostałe i gościnnie
Single promocyjne
Pozostałe utwory
Koncerty
Trasy koncertowe
Rezydentury
Promocyjne
  • artRAVE
  • Dive Bar Tour
Perfumy
  • Fame
  • Eau de Gaga
Bibliografia
  • Lady Gaga x Terry Richardson
Filmografia
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Narodziny_gwiazdy_(film_2018)&oldid=69735967”