Bradley Cooper

Bradley Cooper
	; Bradley Cooper (2017)
Imię i nazwisko	Bradley Charles Cooper
Data i miejsce urodzenia	5 stycznia 1975 ; Filadelfia
Zawód	aktor, reżyser, producent filmowy
Współmałżonek	Jennifer Esposito; (2006–2007; rozwód)
Lata aktywności	od 1999
	; Podpis aktora
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Bradley Charles Cooper^[1]^[2]^[3] (ur. 5 stycznia 1975^[4] w Filadelfii^[5]) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, także scenarzysta i kaskader, trzykrotnie nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Filadelfii, w stanie Pensylwania jako syn Glorii (z domu Campano), która pracowała w lokalnej filii NBC^[6], i Charlesa Johna Coopera (1939-2011)^[7], maklera w Merrill Lynch Wealth Management^[8]. Dorastał w pobliskich wspólnotach w stanie Pensylwania – Jenkintown i Rydal^[9]. W 1997 ukończył z wyróżnieniem anglistykę na Uniwersytecie Georgetown^[10]. Po przeprowadzce do Nowego Jorku, w 2000 roku otrzymał tytuł magistra sztuk pięknych w szkole aktorskiej Actors Studio Drama School uniwersytetu New School University^[11].

Pracował jako kelner, odźwierny w butikowym Morgans Hotel i pomocnik grabarza^[12].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

W 1999 pojawił się w jednym z odcinków serialu HBO Seks w wielkim mieście (Sex and the City, 1998-2004) jako Jake. Po występie w telefilmie Warner Bros. Ściany do ściany rekordów (Wall to Wall Records, 2000) u boku Jordana Bridgesa i serialu Fox Ulica (The $treet, 2000–2001), zagrał w komedii satyrycznej Wet Hot American Summer (2001) z Davidem Hyde Pierce, Molly Shannon i Paulem Ruddem.

W 2006 zadebiutował na Broadwayu w podwójnej roli Theo i Pipa w sztuce Joego Montello Three Days of Rain z Julią Roberts i Paulem Ruddem. Sceniczna kreacja człowieka tragicznie doświadczonego przez los – Johna R. Merricka w przedstawieniu Człowiek słoń w roku 2015 przyniosła mu nominację do Tony Award i Drama Desk Award^[13].

W serialu stacji FOX Kill grill (Kitchen Confidential, 2005−2006) zagrał kucharza Jacka Bourdaina. W docenionym przez krytyków serialu stacji F/X Bez skazy (Nip/Tuck, 2007–2009)^[14] wystąpił jako Aidan Stone. W jego telewizyjnym dorobku znalazły się też takie seriale jak: Agentka o stu twarzach (2001-2006), Dotyk zła (Touching Evil, 2004), Jack & Bobby (2004–2005), Prawo i porządek: sekcja specjalna (2005), Prawo i bezprawie (2005) czy Saturday Night Live (2013).

Przełomem była dla niego rola Phila Wennecka w najbardziej dochodowej komedii Kac Vegas (2009)^[15]. Potem można go było zobaczyć w filmach: Kobiety pragną bardziej (2008), Wszystko o Stevenie (2009), Drużyna A (2010), Jestem Bogiem (2011), Drugie oblicze (2012).

W kolejnych latach był wielokrotnie nominowany do Oscarów, nagród BAFTA i Złotych Globów, zarówno jako aktor jak i producent, reżyser oraz scenarzysta. Wyróżniane były zwłaszcza filmy: Poradnik pozytywnego myślenia (2012), American Hustle (2013), Snajper (2014) i Narodziny gwiazdy (2018).

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

21 grudnia 2006 poślubił aktorkę i tancerkę Jennifer Esposito, z którą rozwiódł się 10 listopada 2007. W latach 2015–2019 był związany z rosyjską modelką Iriną Shayk, z którą ma córkę, Leę De Seine (ur. 21 marca 2017)^[16].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]

2001: Morderstwo w sieci (My Little Eye) jako Travis Patterson
2002: Zmiana pasa (Changing Lanes) jako Gordon Pinella
2003: Ostatnia szansa (The Last Cowboy) jako Morgan Murphy
2004: Klucz do serca (I Want To Merry Ryan Banks) jako Todd
2005: Polowanie na druhny (Wedding Crashers) jako Zachary „Sack” Lodge
2006: Miłość na zamówienie (Failure to Launch) jako Demo
2007: Sportowy film (The Comebacks) jako kowboj
2008: Nocny pociąg z mięsem (The Midnight Meat Train) jako Leon
2008: Jestem na tak (Yes Man) jako Peter
2008: Kobiety pragną bardziej (He's Just Not That Into You) jako Ben Gunders
2009: Zakochany Nowy Jork (New York, I Love You) jako Gus
2009: Przypadek 39 (Case 39) jako Douglas J. Ames
2009: Kac Vegas (The Hangover) jako Phil Wenneck
2009: Wszystko o Stevenie (All about Steven) jako Steve
2010: Drużyna A (The A-Team) jako porucznik Templeton 'Buźka' Peck
2010: Walentynki (Valentine's day) jako Holden
2011: Kac Vegas w Bangkoku (The Hangover 2) jako Phil Wenneck
2011: Jestem Bogiem (Limitless) jako Eddie Morra
2012: Między wierszami jako Rory Jansen
2012: Poradnik pozytywnego myślenia (Silver Linings Playbook) jako Pat Solitano jr
2013: Kac Vegas 3 (The Hangover 3) jako Phil Wenneck
2013: Drugie oblicze (The Place Beyond the Pines) jako Avery Cross
2013: American Hustle: Jak się skubie w Ameryce (American Hustle) jako Richie DiMaso
2014: Strażnicy Galaktyki (Guardians of the Galaxy) jako Rocket (głos)
2014: Snajper (American Sniper) jako Chris Kyle
2014: Serena jako George Pemberton
2015: Witamy na Hawajach jako Brian Gilcrest
2015: Ugotowany jako Adam Jones
2015: Joy jako Neil Walker
2016: Rekiny wojny (War Dogs) jako Henry Girard
2017: Strażnicy Galaktyki vol. 2 (Guardians of the Galaxy vol. 2) jako Rocket (głos)
2018: Narodziny gwiazdy (A Star Is Born) jako Jackson Maine
2018: Avengers: Wojna bez granic (Avengers: Infinity War) jako Rocket (głos)
2018: Przemytnik (The Mule) jako Colin Bates
2019: Avengers: Koniec gry (Avengers: Endgame) jako Rocket (głos)
2021: Zaułek koszmarów (Nightmare Alley) jako Stanton Carlisle
2021: Licorice Pizza jako Jon Peters
2022: Thor: Miłość i grom jako Rocket (głos)
2022: Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta (The Guardians of the Galaxy Holiday Special) jako Rocket (głos)
2023: Strażnicy Galaktyki vol. 3 jako Rocket (głos)

Seriale i programy telewizyjne[edytuj | edytuj kod]

1999: Seks w wielkim mieście (Sex and the City) jako Jake
2001-2006: Agentka o stu twarzach (Alias) jako Will Tippin
2003: Mów mi swatka (Miss Match) jako Gary
2005−2006: Kill grill (Kitchen Confidential) jako Jack Bourdain
2007–2009: Bez skazy (Nip / Tuck) jako Aidan Stone
2015: Wet Hot American Summer: First Day of Camp jako Ben
2015–2016: Limitless jako Eddie Morra, senator

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Aktor był trzykrotnie nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego:

za rolę cierpiącego na chorobę dwubiegunową Patricka „Pata” Solitano Juniora w filmie Poradnik pozytywnego myślenia (2012)^[17]^[18]
za rolę agenta FBI - Richiego DiMaso w American Hustle: Jak się skubie w Ameryce (2013)^[19]
za rolę snajpera Chrisa Kyle’a w Snajperze (2014)^[20]^[21].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Personalidade: Bradley Cooper (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2016-11-05]. (port.).
↑ Jason Scott Wills: Bradley Charles Cooper - Genealogy. Geni. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Bradley Cooper. AdoroCinema. [dostęp 2016-11-05]. (port.).
↑ Bradley Cooper Biography (1975-). Film Reference. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Bradley Cooper. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Zach Baron (2013-12-17): The GQ Cover Story: Bradley Cooper Is A-List Now, Bro. GQ. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Jason Scott Wills: Charles John Cooper - Genealogy. Geni. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Carrie Rickey (2011-03-18): Bradley Cooper's the lead; his idol's the co-star. Pittsburgh Post-Gazette. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Jonah Weiner(2011-03-10): Don't Take This Hunk at Face Value. The New York Times. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Bradley Cooper. TV.com. [dostęp 2016-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-05)]. (ang.).
↑ Bradley Cooper. AllMovie. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Paul Sheehan. Komedia to ciężka harówka. „To & Owo”, s. 4, 2014-04-22. ISSN 1230-8331. (pol.).
↑ Bradley Cooper. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Bradley Cooper. MYmovies. [dostęp 2016-11-05]. (wł.).
↑ Bradley Cooper. TCM.com. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Milena Majek (2019-06-07): To już oficjalne! Bradley Cooper i Irina Shayk rozstali się po czterech latach związku. Plejada.pl. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
↑ Chris Beachum (2015-12-04): Bradley Cooper (‘Joy’): 4th straight Oscar nomination would put him in elite group. Goldderby. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Brent Lang (2013-01-10): Oscars: ‘Silver Linings Playbook’ First Film in 31 Years Nominated in All 4 Acting Categories. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ James Leyfield: Daylight robbery! Crime caper American Hustle is snubbed at the Oscars, despite 10 nominations. Daily Mail. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Austin Siegemund-Broka (2015-01-15): Oscars: Bradley Cooper Becomes 10th Actor Ever To Score Three-Peat Nomination. hollywoodreporter.com. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
↑ Daniel D’Addario (2015-02-19): This One Statistic Shows Why Bradley Cooper Could Win Best Actor at the Oscars. Time. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Bradley Cooper w bazie IMDb (ang.)
Bradley Cooper w bazie Filmweb
Bradley Cooper w bazie Notable Names Database (ang.)
Bradley Cooper w Internetowej Bazie Filmowej (fdb.pl)

[1] Personalidade: Bradley Cooper (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2016-11-05]. (port.).

[2] Jason Scott Wills: Bradley Charles Cooper - Genealogy. Geni. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[3] Bradley Cooper. AdoroCinema. [dostęp 2016-11-05]. (port.).

[4] Bradley Cooper Biography (1975-). Film Reference. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[5] Bradley Cooper. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[6] Zach Baron (2013-12-17): The GQ Cover Story: Bradley Cooper Is A-List Now, Bro. GQ. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[7] Jason Scott Wills: Charles John Cooper - Genealogy. Geni. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[8] Carrie Rickey (2011-03-18): Bradley Cooper's the lead; his idol's the co-star. Pittsburgh Post-Gazette. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[9] Jonah Weiner(2011-03-10): Don't Take This Hunk at Face Value. The New York Times. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[10] Bradley Cooper. TV.com. [dostęp 2016-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-05)]. (ang.).

[11] Bradley Cooper. AllMovie. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[12] Paul Sheehan. Komedia to ciężka harówka. „To & Owo”, s. 4, 2014-04-22. ISSN 1230-8331. (pol.).

[13] Bradley Cooper. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[14] Bradley Cooper. MYmovies. [dostęp 2016-11-05]. (wł.).

[15] Bradley Cooper. TCM.com. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[16] Milena Majek (2019-06-07): To już oficjalne! Bradley Cooper i Irina Shayk rozstali się po czterech latach związku. Plejada.pl. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).

[17] Chris Beachum (2015-12-04): Bradley Cooper (‘Joy’): 4th straight Oscar nomination would put him in elite group. Goldderby. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[18] Brent Lang (2013-01-10): Oscars: ‘Silver Linings Playbook’ First Film in 31 Years Nominated in All 4 Acting Categories. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[19] James Leyfield: Daylight robbery! Crime caper American Hustle is snubbed at the Oscars, despite 10 nominations. Daily Mail. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[20] Austin Siegemund-Broka (2015-01-15): Oscars: Bradley Cooper Becomes 10th Actor Ever To Score Three-Peat Nomination. hollywoodreporter.com. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[21] Daniel D’Addario (2015-02-19): This One Statistic Shows Why Bradley Cooper Could Win Best Actor at the Oscars. Time. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Najlepszy aktor (1992–2005, 2008–2016)	Arnold Schwarzenegger (1992) Denzel Washington (1993) Tom Hanks (1994) Brad Pitt (1995) Jim Carrey (1996) Tom Cruise (1997) Leonardo DiCaprio (1998) Jim Carrey (1999) Keanu Reeves (2000) Tom Cruise (2001) Will Smith (2002) Eminem (2003) Johnny Depp (2004) Leonardo DiCaprio (2005) Will Smith (2008) Zac Efron (2009) Robert Pattinson (2010) Robert Pattinson (2011) Josh Hutcherson (2012) Bradley Cooper (2013) Josh Hutcherson (2014) Bradley Cooper (2015) Leonardo DiCaprio (2016)
Najlepsza aktorka (1992–2005, 2008–2016)	Linda Hamilton (1992) Sharon Stone (1993) Janet Jackson (1994) Sandra Bullock (1995) Alicia Silverstone (1996) Claire Danes (1997) Neve Campbell (1998) Cameron Diaz (1999) Sarah Michelle Gellar (2000) Julia Roberts (2001) Nicole Kidman (2002) Kirsten Dunst (2003) Uma Thurman (2004) Lindsay Lohan (2005) Ellen Page (2008) Kristen Stewart (2009) Kristen Stewart (2010) Kristen Stewart (2011) Jennifer Lawrence (2012) Jennifer Lawrence (2013) Jennifer Lawrence (2014) Shailene Woodley (2015) Charlize Theron (2016)
Najlepsza aktor lub aktorka (2006–2007, od 2017)	Jake Gyllenhaal (2006) Johnny Depp (2007) Emma Watson (2017) Chadwick Boseman (2018) Lady Gaga (2019) nie przyznano (2020) Chadwick Boseman (2021) Tom Holland (2022) Tom Cruise (2023)

1990–1999	Anna Chlumsky i Macaulay Culkin w Moja dziewczyna (1992) Christian Slater i Marisa Tomei w Skryta namiętność (1993) Demi Moore i Woody Harrelson w Niemoralna propozycja (1994) Jim Carrey i Lauren Holly w Głupi i głupszy (1995) Natasha Henstridge i Anthony Guidera w Gatunek (1996) Will Smith i Vivica A. Fox w Dzień Niepodległości (1997) Adam Sandler i Drew Barrymore w Od wesela do wesela (1998) Gwyneth Paltrow i Joseph Fiennes w Zakochany Szekspir (1999)
2000–2009	Sarah Michelle Gellar i Selma Blair w Szkoła uwodzenia (2000) Julia Stiles i Sean Patrick Thomas w W rytmie hip-hopu (2001) Jason Biggs i Seann William Scott w American Pie 2 (2002) Tobey Maguire i Kirsten Dunst w Spider-Man (2003) Owen Wilson, Carmen Electra i Amy Smart w Starsky i Hutch (2004) Ryan Gosling i Rachel McAdams w Pamiętnik (2005) Heath Ledger i Jake Gyllenhaal w Tajemnica Brokeback Mountain (2006) Will Ferrell i Sacha Baron Cohen w Ricky Bobby – Demon prędkości (2007) Briana Evigan i Robert Hoffman w Step Up 2 (2008) Robert Pattinson i Kristen Stewart w Twilight (2009)
2010–2019	Robert Pattinson i Kristen Stewart w Saga „Zmierzch”: Księżyc w nowiu (2010) Robert Pattinson i Kristen Stewart w Saga „Zmierzch”: Zaćmienie (2011) Robert Pattinson i Kristen Stewart w Saga „Zmierzch”: Przed świtem – część 1 (2012) Jennifer Lawrence i Bradley Cooper w Poradnik pozytywnego myślenia (2013) Emma Roberts, Jennifer Aniston i Will Poulter w Millerowie (2014) Ansel Elgort i Shailene Woodley w Gwiazd naszych wina (2015) Rebel Wilson i Adam DeVine w Pitch Perfect 2 (2016) Ashton Sanders i Jharrel Jerome w Moonlight (2017) Nick Robinson i Keiynan Lonsdale w Twój Simon (2018) Noah Centineo i Lana Condor w Do wszystkich chłopców, których kochałam (2019)
od 2020	Nie przyznano (2020) Chase Stokes i Madelyn Cline w Outer Banks (2021) Poopies i Snake w Jackass Forever (2022) Madison Bailey i Rudy Pankow w Outer Banks (2023)

Najlepsza piosenka z filmu (1992–1999, 2009, 2012)	Bryan Adams (1992) Whitney Houston (1993) Michael Jackson (1994) Stone Temple Pilots (1995) Brandy (1996) Bush (1997) Will Smith (1998) Aerosmith (1999) Miley Cyrus (2009) LMFAO (2012)
Najlepsza sekwencja muzyczna (2000–2002, 2005, 2014)	Terrence i Philip (2000) Piper Perabo (2001) Nicole Kidman i Ewan McGregor (2002) Jon Heder (2005) Backstreet Boys, Jay Baruchel, Seth Rogen i Craig Robinson (2014)
Najlepszy moment muzyczny (2013, od 2017)	Anna Kendrick, Rebel Wilson, Anna Camp, Brittany Snow, Alexis Knapp, Ester Dean i Hana Mae Lee (2013) Ensemble of Grease Live! (2017) Finn Wolfhard i Millie Bobby Brown (2018) Lady Gaga i Bradley Cooper (2019) Nie przyznano (2020) Madison Reyes, Charlie Gillespie, Owen Joyner i Jeremy Shada (2021) Beabadoobee (2022) Sofia Carson (2023)