Prowokacja (książka)

Prowokacja
Autor	Stanisław Lem
Typ utworu	apokryfy
	Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Polska
Język	polski
Data wydania	1984
Wydawca	Wydawnictwo Literackie

Prowokacja – książka Stanisława Lema po raz pierwszy wydana nakładem Wydawnictwa Literackiego w roku 1984.

Na tom składają się dwie recenzje nieistniejących książek (apokryfów) – z tego powodu można traktować ten zbiór jako kontynuację książki Doskonała próżnia.

Spis recenzji[edytuj | edytuj kod]

Prowokacja (pierwodruk: „Odra”, 1980^[1])
- Horst Aspernicus: Der Völkermord. I. Die Endlösung als Erlösung. II. Fremdkörper Tod, Getynga 1980
Jedna minuta
- J. Johnson and S. Johnson: One human minute, Moon Publishers, London - Mare Imbrium - New York 1985

Opis recenzji[edytuj | edytuj kod]

Der Völkermord[edytuj | edytuj kod]

Recenzja nieistniejącej książki fikcyjnego niemieckiego antropologa, Horsta Aspernicusa. Jest ona przeglądem teorii na temat przyczyn Holokaustu, które jednakże autor odrzuca, by w ich miejsce zaproponować własną^[2]^[3].

One human minute[edytuj | edytuj kod]

Recenzja nieistniejącej książki, opisującej to, co wszyscy ludzie robią naraz w ciągu jednej minuty^[4]. Opisana jest jako tom, który (podobnie jak Księgę rekordów Guinessa) dobrze jest posiadać, ale którego nie trzeba czytać. W związku z tym zacytowane jest tak zwane prawo Lema:

Nikt nie czyta; jeśli czyta, nic nie rozumie; jeśli rozumie, natychmiast zapomina^[3].

W Polsce utwór ukazał się początkowo jako jeden rozdział. Niemieckie i angielskie wydania zawierały dodatkowe dwa rozdziały, napisane w marcu 1983. Po raz pierwszy wersja zawierająca wszystkie trzy rozdziały w języku polskim (w tłumaczeniu Tomasza Lema) ukazała się w 2024 r. nakładem Wydawnictwa Literackiego w tomie Biblioteka XXI wieku^[5].

Ekranizacje[edytuj | edytuj kod]

W 2008 roku węgierski reżyser Pater Sparrow nakręcił film 1, oparty na recenzji One human minute.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Lem S., Prowokacja / Opowiadanie // Odra (Wr.), 1980, Nr. 7/8, s.12-27.
↑ WojciechW. Orliński WojciechW., Co to są sepulki?, Kraków 2007, s. 15-16 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
↑ ^a ^b StanisławS. Lem StanisławS., Biblioteka XXI wieku. Prowokacja, wyd. Agora, Warszawa 2012 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
↑ WojciechW. Orliński WojciechW., Co to są sepulki?, Kraków 2007, s. 14-15 [dostęp 2024-01-25] (pol.).
↑ Biblioteka XXI wieku - Wydawnictwo Literackie [online], www.wydawnictwoliterackie.pl [dostęp 2024-01-25] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[1] Lem S., Prowokacja / Opowiadanie // Odra (Wr.), 1980, Nr. 7/8, s.12-27.

[2] WojciechW. Orliński WojciechW., Co to są sepulki?, Kraków 2007, s. 15-16 [dostęp 2024-01-25] (pol.).

[:0-3] StanisławS. Lem StanisławS., Biblioteka XXI wieku. Prowokacja, wyd. Agora, Warszawa 2012 [dostęp 2024-01-25] (pol.).

[4] WojciechW. Orliński WojciechW., Co to są sepulki?, Kraków 2007, s. 14-15 [dostęp 2024-01-25] (pol.).

[5] Biblioteka XXI wieku - Wydawnictwo Literackie [online], www.wydawnictwoliterackie.pl [dostęp 2024-01-25] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Dzieła fantastyczne i beletrystyka	Astronauci Bajki robotów Bezsenność Biblioteka XXI wieku Cyberiada Czas nieutracony Człowiek z Marsa Doskonała próżnia Dzienniki gwiazdowe Eden Fiasko Głos Pana Golem XIV Inwazja z Aldebarana Katar Kongres futurologiczny Księga robotów Lata czterdzieste Maska Niezwyciężony Noc księżycowa Obłok Magellana Ogród ciemności Opowieści o pilocie Pirxie Pamiętnik znaleziony w wannie Pokój na Ziemi Polowanie Powrót z gwiazd Powtórka Pożytek ze smoka Prowokacja Sezam Sknocony kryminał Solaris Szpital Przemienienia Śledztwo Wielkość urojona Wizja lokalna Zagadka. Opowiadania
Zbiory felietonów i publicystyka	Bomba megabitowa Dylematy Dziury w całym Krótkie zwarcia Lube czasy Mój pogląd na literaturę Okamgnienie Planeta LEMa Rasa drapieżców Rozprawy i szkice Sex Wars Tajemnica chińskiego pokoju Wejście na orbitę
Eseje	Diabeł i arcydzieło Dialogi Fantastyka i futurologia Filozofia przypadku Summa technologiae
Listy	Boli tylko, gdy się śmieję… Lem w PRL-u Listy Listy albo opór materii Sława i Fortuna
Dramaty i scenariusze	Jacht „Paradise” Korzenie. Drrama wieloaktowe Przekładaniec
Różne	Człowiek z Marsa. Opowiadania młodzieńcze. Wiersze Dyktanda czyli… Wysoki Zamek Wysoki Zamek. Wiersze młodzieńcze
Wywiady	Rozmowy ze Stanisławem Lemem Świat na krawędzi Świat według Lema Tako rzecze… Lem
Adaptacje filmowe	Milcząca gwiazda (1960) Ikaria XB 1 (1963) Przekładaniec (1968) Solaris (1968) Solaris (1972) Test pilota Pirxa (1978) Szpital Przemienienia (1979) Victim of the Brain (1988) Solaris (2002) Ijon Tichy – gwiezdny podróżnik (2007) 1 (2009) Kongres (2013)
Pozostałe media	The Invincible
Postacie	Ijon Tichy Profesor Tarantoga