Lista pierwszych wydań dzieł Stanisława Lema drukiem zwartym

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kolekcja pierwszych książkowych wydań tekstów Stanisława Lema (do roku 2010)

Stanisław Lem jest najczęściej tłumaczonym polskim autorem pod względem liczby przekładów całych książek i jednym z najczęściej tłumaczonych pod względem liczby języków[1]. Jego książki zostały przetłumaczone na 41-42 języki, w łącznym nakładzie ponad 30 milionów egzemplarzy[1][2]. Sam autor wspominał o 44 językach (niektóre tłumaczenia są pirackie) i liczbie wydań pojedynczych między 1350 a 1400[3]. Ponad 7,5 milionów egzemplarzy jego dzieł sprzedano w Niemczech, 6 mln w Rosji, a ponad 5 mln w Polsce[4].

Dorobek literacki Stanisława Lema obejmuje m.in. powieści i opowiadania fantastyczno-naukowe, detektywistyczne i powieść autobiograficzną, eseje futurologiczno-filozoficzne, publicystykę literacką, felietony, wiersze, listy, scenariusze słuchowisk radiowych, widowisk telewizyjnych, filmowe, dramaty, a także posłowia i przedmowy do prac innych autorów (m.in. braci Strugackich czy Philipa K. Dicka) oraz recenzje. Wiele z nich nigdy nie ukazało się drukiem zwartym, niektóre pierwotnie drukowane były w czasopismach, by później zostać wydanymi w formie książkowej[5].

Różne wydawnictwa podjęły kilka prób wydania serii obejmującej dzieła zebrane Stanisława Lema. Pierwszą z nich w latach 1965–1976 podjęło Wydawnictwo Literackie, które w 27 tomach wydało 23 różne tytuły w serii „Dzieła wybrane”[6][7]. Z kolei w latach 1982–1989 to samo wydawnictwo rozpoczęło wydawanie nowej serii „Dzieł”, jednak edycję zakończono po wydaniu 14 tytułów[8][9], mimo że niektóre z nich osiągały kilkusettysięczne nakłady[4]. W latach 1994–1996 kolejną próbę wydania dzieł zebranych podjęło wydawnictwo Interart, ale po opublikowaniu 17 tytułów[10] z 30 planowanych[11] wydawnictwo zbankrutowało. W latach 1998–2005 po raz trzeci dzieła zebrane wydało Wydawnictwo Literackie, tym razem publikując całą zaplanowaną, składającą się z 33 tomów, serię pod redakcją i z posłowiem do każdego tomu Jerzego Jarzębskiego[4]. Z kolei w ramach kolekcji „Biblioteki Gazety Wyborczej” w latach 2008–2010 ukazały się 33 tomy zbierające większość dzieł Lema, w tym kilka wcześniej niepublikowanych, z posłowiem Jerzego Jarzębskiego i różnymi dodatkami[12][13]. Żadna z powyższych edycji dzieł zebranych nie była wydaniem krytycznym.

Pierwsze wydania dzieł Lema w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Tabela zawiera listę pozycji wydanych w Polsce drukiem zwartym, zawierających pierwsze wydania tekstów Stanisława Lema.

Spis dzieł (druków zwartych) zawierających pierwsze wydania tekstów Lema w Polsce[5][14][15][16]
Rok Tytuł Zawartość Wydawnictwo[a] Uwagi[b] Nakład[c] Link[d]
1951 Astronauci Powieść fantastyczno-naukowa Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa „Czytelnik” Pierwsza powieść pod względem daty wydania drukiem zwartym
Okładka: Jan Miklaszewski; ilustracje: Bolesław Penciak 		10 370 [1]
Jacht „Paradise”. Sztuka w czterech aktach Sztuka sceniczna Spółdzielnia Oświatowo-Wydawnicza „Czytelnik” Współautor: Roman Hussarski
Okładka: Jan Miklaszewski 		4 370
1954 Sezam i inne opowiadania Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Państwowe Wydawnictwo „Iskry” Okładka: Jan Młodożeniec 20 000+176
1955 Czas nieutracony Powieść realistyczna (trylogia) Wydawnictwo Literackie Pierwsza część trylogii (zamierzona na samodzielną powieść) ukończona we wrześniu 1948 r., co czyni ją pierwszą napisaną powieścią autora, ale wydana (z dopisanymi później pozostałymi częściami i z ingerencjami cenzorskimi) w 1955 r. 10 000+175
Obłok Magellana Powieść fantastyczno-naukowa Państwowe Wydawnictwo „Iskry” Okładka: Jan Młodożeniec 20 000+205 [2]
1957 Dialogi Eseje futurologiczno-filozoficzne Wydawnictwo Literackie Okładka: Kazimierz Mikulski
Wydanie rozszerzone: 1972 r. 		3 000+205 [3]
Dzienniki gwiazdowe Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Państwowe Wydawnictwo „Iskry” Okładka: Marian Stachurski
Wydania zmienione i rozszerzone: Wydawnictwo Literackie 1966 r., „Czytelnik” 1971 r. 		20 000+205 [4]
1959 Eden Powieść fantastyczno-naukowa Państwowe Wydawnictwo „Iskry” Okładka: Maciej Hibner 20 000+250 [5]
Inwazja z Aldebarana Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Literackie Obwoluta: Daniel Mróz 10 000+205
Śledztwo Powieść detektywistyczna Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Okładka: Antoni Boratyński 50 000 [6]
1961 Księga robotów Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Państwowe Wydawnictwo „Iskry” Ilustracje i okładka: Daniel Mróz 10 000+250
Pamiętnik znaleziony w wannie Powieść fantastyczno-naukowa Wydawnictwo Literackie Okładka i obwoluta: Daniel Mróz 10 000+253 [7]
Powrót z gwiazd Powieść fantastyczno-naukowa „Czytelnik” Okładka: Marian Stachurski 20 250 [8]
Solaris Powieść fantastyczno-naukowa Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Okładka i obwoluta: Konstanty Maria Sopoćko 10 000 [9]
1962 Wejście na orbitę Eseje i publicystyka literacka Wydawnictwo Literackie Okładka: Zofia Darowska 2 500+253 [10]
1963 Noc księżycowa Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych i scenariuszy widowisk telewizyjnych Wydawnictwo Literackie Okładka i obwoluta: Daniel Mróz 10 000+251
1964 Bajki robotów Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Literackie Okładka i ilustracje: Szymon Kobyliński 7 000+290
Niezwyciężony i inne opowiadania Minipowieść Niezwyciężony i zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 10 000+290 [11]
Summa technologiae Eseje futurologiczno-filozoficzne Wydawnictwo Literackie Okładka: Daniel Mróz
Wydania rozszerzone: Wydawnictwo Literackie 1967 r., Wydawnictwo Lubelskie 1984 r. 		3 000+251 [12]
1965 Cyberiada Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Literackie Okładka i ilustracje: Daniel Mróz 10 000+290 [13]
Polowanie Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Literackie Okładka: Daniel Mróz 7 000+290
1966 Wysoki Zamek Powieść autobiograficzna Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Okładka: Piotr Borowy 20 000+300 [14]
1968 Filozofia przypadku Eseje filozoficzne, publicystyka literacka Wydawnictwo Literackie Obwoluta według pomysłu Stanisława Lema: Barbara Konarzewska
Wydania zmienione: 1975 r. oraz 1988 r. 		3 000+283 [15]
Głos Pana Powieść fantastyczno-naukowa „Czytelnik” Okładka i obwoluta: Andrzej Heidrich 10 280 [16]
Opowieści o pilocie Pirxie Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Literackie Okładka i obwoluta: Andrzej Heidrich 20 000+283 [17]
1970 Fantastyka i futurologia Eseje futurologiczno-filozoficzne, publicystyka literacka Wydawnictwo Literackie Okładka i obwoluta: Barbara Konarzewska
Wydanie zmienione: 1972 r. 		5 000+283 [18]
1971 Bezsenność Kongres futurologiczny i cztery opowiadania fantastyczno-naukowe Wydawnictwo Literackie Okładka i obwoluta: Daniel Mróz 30 283
Doskonała próżnia Recenzje nieistniejących książek „Czytelnik” Okładka i obwoluta: Andrzej Heidrich 20 290
1973 Wielkość urojona Zbiór wstępów do nieistniejących książek „Czytelnik” Okładka według projektu Stanisława Lema 30 290
1975 Rozprawy i szkice Eseje i publicystyka literacka Wydawnictwo Literackie Okładka i obwoluta: Barbara Konarzewska
Seria „Dzieła wybrane” 		10 000+283
Szpital Przemienienia Powieść realistyczna „Czytelnik” Pierwsza część trylogii Czas nieutracony zamierzona początkowo na samodzielną powieść. W 1975 r. wydana po raz pierwszy osobno i bez ingerencji cenzorskich obecnych we wcześniejszych wydaniach.
Oprawa graficzna: Jan Miklaszewski 		20 290 [19]
Wysoki Zamek. Wiersze młodzieńcze Powieść autobiograficzna Wysoki zamek i wiersze z okresu młodzieńczego Wydawnictwo Literackie Wiersze ukazały się wcześniej w „Tygodniku Powszechnym” w latach 1947-48.
Okładka i obwoluta: Barbara Konarzewska.
Seria „Dzieła wybrane” 		40 000+283
1976 Katar Powieść detektywistyczna Wydawnictwo Literackie 100 000+283 [20]
Maska Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych i scenariuszy widowisk telewizyjnych Wydawnictwo Literackie Okładka i obwoluta: Barbara Paleta 40 000+283
1979 Powtórka Opowiadanie fantastyczno-naukowe i scenariusze słuchowisk radiowych Państwowe Wydawnictwo „Iskry” Oprawa graficzna: Andrzej Hałajkiewicz
Seria „Fantastyka-Przygoda” 		50 000+300
1981 Golem XIV Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Literackie 80 000+350 [21]
1982 Wizja lokalna Powieść fantastyczno-naukowa Wydawnictwo Literackie Okładka i obwoluta: Włodzimierz Targosz 50 000+350 [22]
1984 Prowokacja Recenzje nieistniejących książek Wydawnictwo Literackie 50 000+350
1986 Biblioteka XXI wieku Recenzje nieistniejących książek Wydawnictwo Literackie Posłowie: Jerzy Jarzębski 100 000+350 [23]
1987 Fiasko Powieść fantastyczno-naukowa Wydawnictwo Literackie Ostatnia powieść autora 100 000+283 [24]
Pokój na Ziemi Powieść fantastyczno-naukowa Wydawnictwo Literackie 100 000+283 [25]
1993 Pożytek ze smoka Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek i Wydawnictwo VERBA Okładka: Michał Urbański
1994 Człowiek z Marsa Powieść fantastyczno-naukowa Niezależna Oficyna Wydawnicza „Nowa” Pierwsze oficjalne wydanie drukiem zwartym. Po raz pierwszy ukazała się w 1946 r. w odcinkach w czasopiśmie „Nowy Świat Przygód”, w latach 80. dwukrotnie wydana fanzinowo. Posłowie: Jerzy Jarzębski [26]
1995 Lube czasy Zbiór felietonów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 1994-95 w ramach serii „Świat według Lema” Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” Wybór: Tomasz Fiałkowski; oprawa graficzna: Wojciech Kołyszko
1996 Sex Wars Zbiór felietonów i esejów Niezależna Oficyna Wydawnicza „Nowa” Oprawa graficzna: Małgorzata Śliwińska
Wydanie zmienione i rozszerzone: Wydawnictwo Literackie 2004 r. 		[27]
Tajemnica chińskiego pokoju Zbiór esejów publikowanych w polskiej edycji czasopisma „PC Magazine” Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas” Okładka: Jacek Szczerbiński
Zagadka. Opowiadania Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych Wydawnictwo Interart Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Roman Kirylenko;
Seria „Dzieła” 		[28]
1997 Dziury w całym Zbiór felietonów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 1995-97 w ramach serii „Świat według Lema” Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” Wybór: Tomasz Fiałkowski; oprawa graficzna: Wojciech Kołyszko
1999 Bomba megabitowa Zbiór esejów publikowanych w polskiej edycji czasopisma „PC Magazine” Wydawnictwo Literackie Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec
2000 Okamgnienie Zbiór esejów Wydawnictwo Literackie Okładka: Marek Pawłowski [29]
Przekładaniec Zbiór scenariuszy filmowych, widowisk telewizyjnych i słuchowisk radiowych Wydawnictwo Literackie Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec
Seria „Dzieła zebrane” 		[30]
2001 Dyktanda czyli… Wzory dyktand dla siostrzeńca żony Przedsięwzięcie Galicja [31]
2002 Listy albo opór materii Wybór listów autora do różnych osób i instytucji Wydawnictwo Literackie Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec [32]
2003 Dylematy Zbiór felietonów Wydawnictwo Literackie Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec
Mój pogląd na literaturę Eseje i publicystyka literacka Wydawnictwo Literackie Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec
Seria „Dzieła zebrane” 		[33]
2004 Krótkie zwarcia Wybór felietonów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 1994–2004 Wydawnictwo Literackie Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec
Seria „Dzieła zebrane” 		[34]
2005 Lata czterdzieste. Dyktanda Debiutanckie opowiadania i wiersze z lat 40. oraz Dyktanda Wydawnictwo Literackie Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec
Seria „Dzieła zebrane”
2006 Rasa drapieżców. Teksty ostatnie Zbiór felietonów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 2005–2006 Wydawnictwo Literackie Wybór i posłowie: Tomasz Fiałkowski; okładka: Przemysław Dębowski [35]
2009 Człowiek z Marsa. Opowiadania młodzieńcze. Wiersze Powieść Człowiek z Marsa, opowiadania i wiersze ze zbioru Lata czterdzieste. Dyktanda oraz opowiadanie Siostra Barbara Agora SA Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Krystian Rosiński;
Kolekcja „Biblioteka Gazety Wyborczej”
Sknocony kryminał Niedokończona powieść kryminalna Sknocony kryminał, dramat Korzenie. Drrama wieloaktowe oraz Dyktanda Agora SA Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Krystian Rosiński;
Kolekcja „Biblioteka Gazety Wyborczej” 		[36]
2011 Listy Korespondencja Lema ze Sławomirem Mrożkiem z lat 1956–1978 Wydawnictwo Literackie Współautor: Sławomir Mrożek; przedmowa: Jerzy Jarzębski [37]
2013 Sława i Fortuna Korespondencja Lema z Michaelem Kandlem z lat 1972–1987 Wydawnictwo Literackie Książka zawiera listy jedynie Lema; przedmowa: Jerzy Jarzębski [38]
2016 Planeta LEMa. Felietony ponadczasowe Wybór felietonów Wydawnictwo Literackie Wybór: Wojciech Zemek; posłowie: Jerzy Jarzębski [39]
2017 Ogród ciemności i inne opowiadania Zbiór opowiadań Wydawnictwo Literackie Wybór: Tomasz Lem; posłowie: Jerzy Jarzębski [40]
2018 Boli tylko, gdy się śmieję… Korespondencja z Ewą Lipską Wydawnictwo Literackie Współautorzy: Ewa Lipska i Tomasz Lem [41]
2018 Diabeł i arcydzieło Wybór esejów Wydawnictwo Literackie Wybór: Wojciech Zemek; posłowie: Jerzy Jarzębski [42]
2021 Lem w PRL-u Wybór listów z okresu PRL Wydawnictwo Literackie Wybór i komentarz: Wojciech Orliński [43]
2024 Biblioteka XXI wieku Połączone wydanie Prowokacji (1984) oraz Biblioteki XXI wieku (1986) wraz z dodatkowymi, niepublikowanymi dotychczas po polsku, rozdziałami tekstu One human minute. Wydawnictwo Literackie [44]

Wywiady ze Stanisławem Lemem[edytuj | edytuj kod]

Oprócz książek własnego autorstwa, Stanisław Lem miał też wkład w pozycje będące zapisem przeprowadzonych z nim wywiadów i rozmów.

Wywiady i rozmowy ze Stanisławem Lemem opublikowane drukiem zwartym w Polsce[5][16]
Rok Tytuł Autor Wydawnictwo[a] Uwagi[b] Nakład[c] Link[d]
1987 Rozmowy ze Stanisławem Lemem Stanisław Bereś Wydawnictwo Literackie Wcześniejsze wydanie niemieckie: Lem über Lem. Gespräche (Insel Verlag 1986 r.) 10 000+350 [45] [46]
2000 Świat na krawędzi Tomasz Fiałkowski Wydawnictwo Literackie [47]
2002 Tako rzecze… Lem Stanisław Bereś Wydawnictwo Literackie Zawiera także poprzedni wywiad oraz jest uzupełnione o teksty usunięte przez cenzurę we wcześniejszym wydaniu [48] [49]
2016 Świat według Lema Peter Swirski Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych Tłumaczenie z języka angielskiego: Paweł Powolny i Malgorzata Wojtunik-Ricketts

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Nazwa według zapisu w stopce redakcyjnej
  2. ↑ a b Kolumna zawiera dodatkowe informacje na temat poszczególnych wydań. Autorzy okładek i obwolut są podani według stopek redakcyjnych dla wydań, których oprawa graficzna wykraczała poza zwykły tekst.
  3. ↑ a b Nakład według informacji ze stopki redakcyjnej danego wydania. W późniejszych latach informacja ta nie była podawana.
  4. ↑ a b Linki zewnętrzne do oficjalnych stron autora lub wydawnictwa dotyczących danego tytułu

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Anna Nasiłowska, Między kolekcją a kanonem, „Niezbędnik Inteligenta Plus [04]”, 1 (1), Polityka, 18 stycznia 2011, s. 32-36, ISSN 1730-0525 [dostęp 2013-08-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-17].
  2. ↑ FAQ. Tłumaczenia i nakłady. Lem.pl. [dostęp 2009-01-28].
  3. ↑ Stanisław Lem. Opowieści Hoffmanna. „Tygodnik Powszechny”. 45 (2939), 2005-11-06. [dostęp 2009-01-28]. 
  4. ↑ a b c Ryszard Kozik: Kto wyda dzieła Lema?. Gazeta Wyborcza.pl, 2008-03-04. [dostęp 2010-06-15].
  5. ↑ a b c Lech Keller: Visions of the Future in the Writings of Stanisław Lem. T. 2: Annotated and cross-referenced primary and secondary bibliography of Stanisław Lem. Lap Lambert Academic Publishing, 2010. ISBN 978-3-8383-6942-6.
  6. ↑ Stanisław Lem: Czas nieutracony. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1965, seria: Dzieła wybrane.
  7. ↑ Stanisław Lem: Katar. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976, seria: Dzieła wybrane.
  8. ↑ Stanisław Lem: Szpital Przemienienia. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1982, seria: Dzieła.
  9. ↑ Stanisław Lem: Fantastyka i futurologia. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989, seria: Dzieła. ISBN 83-08-01908-0.
  10. ↑ Wojciech Orliński: Co to są sepulki?. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2007, s. 71. ISBN 978-83-240-0798-1.
  11. ↑ Stanisław Lem: Człowiek z Marsa. Warszawa: Interart, 1996, seria: Dzieła zebrane. ISBN 83-7060-280-0.
  12. ↑ Dzieła Stanisława Lema w Bibliotece Gazety Wyborczej. Agora S.A., 08-10-2008. [dostęp 2010-06-15].
  13. ↑ Kolekcja Gazety Wyborczej. solaris.lem.pl. [dostęp 2010-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-17)].
  14. ↑ Informacje bibliograficzne. W: Antoni Smuszkiewicz: Stanisław Lem. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 1995, s. 160-161, seria: Czytani dzisiaj. ISBN 83-7120-184-2.
  15. ↑ oprac. Alina Doboszewska: Kalendarium życia i twórczości Stanisława Lema. W: Jerzy Jarzębski: Wszechświat Lema. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003, s. 316-333. ISBN 83-08-03343-1.
  16. ↑ a b Katalog Biblioteki Narodowej. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2010-06-14].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Twórczość Stanisława Lema
Dzieła fantastyczne
i beletrystyka
Zbiory felietonów
i publicystyka
Eseje
Listy
Dramaty i scenariusze
Różne
Wywiady
Adaptacje filmowe
Pozostałe media
Postacie

Stanisław Lem

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_pierwszych_wydań_dzieł_Stanisława_Lema_drukiem_zwartym&oldid=72687273”