Lista pierwszych wydań dzieł Stanisława Lema drukiem zwartym

Kolekcja pierwszych książkowych wydań tekstów Stanisława Lema (do roku 2010)

Stanisław Lem jest najczęściej tłumaczonym polskim autorem pod względem liczby przekładów całych książek i jednym z najczęściej tłumaczonych pod względem liczby języków. Jego książki zostały przetłumaczone na 41-42 języki, w łącznym nakładzie ponad 30 milionów egzemplarzy. Sam autor wspominał o 44 językach (niektóre tłumaczenia są pirackie) i liczbie wydań pojedynczych między 1350 a 1400. Ponad 7,5 milionów egzemplarzy jego dzieł sprzedano w Niemczech, 6 mln w Rosji, a ponad 5 mln w Polsce.

Dorobek literacki Stanisława Lema obejmuje m.in. powieści i opowiadania fantastyczno-naukowe, detektywistyczne i powieść autobiograficzną, eseje futurologiczno-filozoficzne, publicystykę literacką, felietony, wiersze, listy, scenariusze słuchowisk radiowych, widowisk telewizyjnych, filmowe, dramaty, a także posłowia i przedmowy do prac innych autorów (m.in. braci Strugackich czy Philipa K. Dicka) oraz recenzje. Wiele z nich nigdy nie ukazało się drukiem zwartym, niektóre pierwotnie drukowane były w czasopismach, by później zostać wydanymi w formie książkowej.

Różne wydawnictwa podjęły kilka prób wydania serii obejmującej dzieła zebrane Stanisława Lema. Pierwszą z nich w latach 1965–1976 podjęło Wydawnictwo Literackie, które w 27 tomach wydało 23 różne tytuły w serii „Dzieła wybrane”. Z kolei w latach 1982–1989 to samo wydawnictwo rozpoczęło wydawanie nowej serii „Dzieł”, jednak edycję zakończono po wydaniu 14 tytułów, mimo że niektóre z nich osiągały kilkusettysięczne nakłady. W latach 1994–1996 kolejną próbę wydania dzieł zebranych podjęło wydawnictwo Interart, ale po opublikowaniu 17 tytułów z 30 planowanych wydawnictwo zbankrutowało. W latach 1998–2005 po raz trzeci dzieła zebrane wydało Wydawnictwo Literackie, tym razem publikując całą zaplanowaną, składającą się z 33 tomów, serię pod redakcją i z posłowiem do każdego tomu Jerzego Jarzębskiego. Z kolei w ramach kolekcji „Biblioteki Gazety Wyborczej” w latach 2008–2010 ukazały się 33 tomy zbierające większość dzieł Lema, w tym kilka wcześniej niepublikowanych, z posłowiem Jerzego Jarzębskiego i różnymi dodatkami. Żadna z powyższych edycji dzieł zebranych nie była wydaniem krytycznym.

Pierwsze wydania dzieł Lema w Polsce

Tabela zawiera listę pozycji wydanych w Polsce drukiem zwartym, zawierających pierwsze wydania tekstów Stanisława Lema.

Spis dzieł (druków zwartych) zawierających pierwsze wydania tekstów Lema w Polsce

Rok	Tytuł	Zawartość	Wydawnictwo	Uwagi	Nakład	Link
1951	Astronauci	Powieść fantastyczno-naukowa	Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa „Czytelnik”	Pierwsza powieść pod względem daty wydania drukiem zwartym Okładka: Jan Miklaszewski; ilustracje: Bolesław Penciak	10 370	[1]
	Jacht „Paradise”. Sztuka w czterech aktach	Sztuka sceniczna	Spółdzielnia Oświatowo-Wydawnicza „Czytelnik”	Współautor: Roman Hussarski Okładka: Jan Miklaszewski	4 370
1954	Sezam i inne opowiadania	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Państwowe Wydawnictwo „Iskry”	Okładka: Jan Młodożeniec	20 000+176
1955	Czas nieutracony	Powieść realistyczna (trylogia)	Wydawnictwo Literackie	Pierwsza część trylogii (zamierzona na samodzielną powieść) ukończona we wrześniu 1948 r., co czyni ją pierwszą napisaną powieścią autora, ale wydana (z dopisanymi później pozostałymi częściami i z ingerencjami cenzorskimi) w 1955 r.	10 000+175
	Obłok Magellana	Powieść fantastyczno-naukowa	Państwowe Wydawnictwo „Iskry”	Okładka: Jan Młodożeniec	20 000+205	[2]
1957	Dialogi	Eseje futurologiczno-filozoficzne	Wydawnictwo Literackie	Okładka: Kazimierz Mikulski Wydanie rozszerzone: 1972 r.	3 000+205	[3]
	Dzienniki gwiazdowe	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Państwowe Wydawnictwo „Iskry”	Okładka: Marian Stachurski Wydania zmienione i rozszerzone: Wydawnictwo Literackie 1966 r., „Czytelnik” 1971 r.	20 000+205	[4]
1959	Eden	Powieść fantastyczno-naukowa	Państwowe Wydawnictwo „Iskry”	Okładka: Maciej Hibner	20 000+250	[5]
	Inwazja z Aldebarana	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Literackie	Obwoluta: Daniel Mróz	10 000+205
	Śledztwo	Powieść detektywistyczna	Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej	Okładka: Antoni Boratyński	50 000	[6]
1961	Księga robotów	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Państwowe Wydawnictwo „Iskry”	Ilustracje i okładka: Daniel Mróz	10 000+250
	Pamiętnik znaleziony w wannie	Powieść fantastyczno-naukowa	Wydawnictwo Literackie	Okładka i obwoluta: Daniel Mróz	10 000+253	[7]
	Powrót z gwiazd	Powieść fantastyczno-naukowa	„Czytelnik”	Okładka: Marian Stachurski	20 250	[8]
	Solaris	Powieść fantastyczno-naukowa	Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej	Okładka i obwoluta: Konstanty Maria Sopoćko	10 000	[9]
1962	Wejście na orbitę	Eseje i publicystyka literacka	Wydawnictwo Literackie	Okładka: Zofia Darowska	2 500+253	[10]
1963	Noc księżycowa	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych i scenariuszy widowisk telewizyjnych	Wydawnictwo Literackie	Okładka i obwoluta: Daniel Mróz	10 000+251
1964	Bajki robotów	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Literackie	Okładka i ilustracje: Szymon Kobyliński	7 000+290
	Niezwyciężony i inne opowiadania	Minipowieść Niezwyciężony i zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej		10 000+290	[11]
	Summa technologiae	Eseje futurologiczno-filozoficzne	Wydawnictwo Literackie	Okładka: Daniel Mróz Wydania rozszerzone: Wydawnictwo Literackie 1967 r., Wydawnictwo Lubelskie 1984 r.	3 000+251	[12]
1965	Cyberiada	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Literackie	Okładka i ilustracje: Daniel Mróz	10 000+290	[13]
	Polowanie	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Literackie	Okładka: Daniel Mróz	7 000+290
1966	Wysoki Zamek	Powieść autobiograficzna	Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej	Okładka: Piotr Borowy	20 000+300	[14]
1968	Filozofia przypadku	Eseje filozoficzne, publicystyka literacka	Wydawnictwo Literackie	Obwoluta według pomysłu Stanisława Lema: Barbara Konarzewska Wydania zmienione: 1975 r. oraz 1988 r.	3 000+283	[15]
	Głos Pana	Powieść fantastyczno-naukowa	„Czytelnik”	Okładka i obwoluta: Andrzej Heidrich	10 280	[16]
	Opowieści o pilocie Pirxie	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Literackie	Okładka i obwoluta: Andrzej Heidrich	20 000+283	[17]
1970	Fantastyka i futurologia	Eseje futurologiczno-filozoficzne, publicystyka literacka	Wydawnictwo Literackie	Okładka i obwoluta: Barbara Konarzewska Wydanie zmienione: 1972 r.	5 000+283	[18]
1971	Bezsenność	Kongres futurologiczny i cztery opowiadania fantastyczno-naukowe	Wydawnictwo Literackie	Okładka i obwoluta: Daniel Mróz	30 283
	Doskonała próżnia	Recenzje nieistniejących książek	„Czytelnik”	Okładka i obwoluta: Andrzej Heidrich	20 290
1973	Wielkość urojona	Zbiór wstępów do nieistniejących książek	„Czytelnik”	Okładka według projektu Stanisława Lema	30 290
1975	Rozprawy i szkice	Eseje i publicystyka literacka	Wydawnictwo Literackie	Okładka i obwoluta: Barbara Konarzewska Seria „Dzieła wybrane”	10 000+283
	Szpital Przemienienia	Powieść realistyczna	„Czytelnik”	Pierwsza część trylogii Czas nieutracony zamierzona początkowo na samodzielną powieść. W 1975 r. wydana po raz pierwszy osobno i bez ingerencji cenzorskich obecnych we wcześniejszych wydaniach. Oprawa graficzna: Jan Miklaszewski	20 290	[19]
	Wysoki Zamek. Wiersze młodzieńcze	Powieść autobiograficzna Wysoki zamek i wiersze z okresu młodzieńczego	Wydawnictwo Literackie	Wiersze ukazały się wcześniej w „Tygodniku Powszechnym” w latach 1947-48. Okładka i obwoluta: Barbara Konarzewska. Seria „Dzieła wybrane”	40 000+283
1976	Katar	Powieść detektywistyczna	Wydawnictwo Literackie		100 000+283	[20]
	Maska	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych i scenariuszy widowisk telewizyjnych	Wydawnictwo Literackie	Okładka i obwoluta: Barbara Paleta	40 000+283
1979	Powtórka	Opowiadanie fantastyczno-naukowe i scenariusze słuchowisk radiowych	Państwowe Wydawnictwo „Iskry”	Oprawa graficzna: Andrzej Hałajkiewicz Seria „Fantastyka-Przygoda”	50 000+300
1981	Golem XIV	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Literackie		80 000+350	[21]
1982	Wizja lokalna	Powieść fantastyczno-naukowa	Wydawnictwo Literackie	Okładka i obwoluta: Włodzimierz Targosz	50 000+350	[22]
1984	Prowokacja	Recenzje nieistniejących książek	Wydawnictwo Literackie		50 000+350
1986	Biblioteka XXI wieku	Recenzje nieistniejących książek	Wydawnictwo Literackie	Posłowie: Jerzy Jarzębski	100 000+350	[23]
1987	Fiasko	Powieść fantastyczno-naukowa	Wydawnictwo Literackie	Ostatnia powieść autora	100 000+283	[24]
	Pokój na Ziemi	Powieść fantastyczno-naukowa	Wydawnictwo Literackie		100 000+283	[25]
1993	Pożytek ze smoka	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek i Wydawnictwo VERBA	Okładka: Michał Urbański
1994	Człowiek z Marsa	Powieść fantastyczno-naukowa	Niezależna Oficyna Wydawnicza „Nowa”	Pierwsze oficjalne wydanie drukiem zwartym. Po raz pierwszy ukazała się w 1946 r. w odcinkach w czasopiśmie „Nowy Świat Przygód”, w latach 80. dwukrotnie wydana fanzinowo. Posłowie: Jerzy Jarzębski		[26]
1995	Lube czasy	Zbiór felietonów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 1994-95 w ramach serii „Świat według Lema”	Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”	Wybór: Tomasz Fiałkowski; oprawa graficzna: Wojciech Kołyszko
1996	Sex Wars	Zbiór felietonów i esejów	Niezależna Oficyna Wydawnicza „Nowa”	Oprawa graficzna: Małgorzata Śliwińska Wydanie zmienione i rozszerzone: Wydawnictwo Literackie 2004 r.		[27]
	Tajemnica chińskiego pokoju	Zbiór esejów publikowanych w polskiej edycji czasopisma „PC Magazine”	Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”	Okładka: Jacek Szczerbiński
	Zagadka. Opowiadania	Zbiór opowiadań fantastyczno-naukowych	Wydawnictwo Interart	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Roman Kirylenko; Seria „Dzieła”		[28]
1997	Dziury w całym	Zbiór felietonów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 1995-97 w ramach serii „Świat według Lema”	Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”	Wybór: Tomasz Fiałkowski; oprawa graficzna: Wojciech Kołyszko
1999	Bomba megabitowa	Zbiór esejów publikowanych w polskiej edycji czasopisma „PC Magazine”	Wydawnictwo Literackie	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec
2000	Okamgnienie	Zbiór esejów	Wydawnictwo Literackie	Okładka: Marek Pawłowski		[29]
	Przekładaniec	Zbiór scenariuszy filmowych, widowisk telewizyjnych i słuchowisk radiowych	Wydawnictwo Literackie	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec Seria „Dzieła zebrane”		[30]
2001	Dyktanda czyli…	Wzory dyktand dla siostrzeńca żony	Przedsięwzięcie Galicja			[31]
2002	Listy albo opór materii	Wybór listów autora do różnych osób i instytucji	Wydawnictwo Literackie	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec		[32]
2003	Dylematy	Zbiór felietonów	Wydawnictwo Literackie	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec
	Mój pogląd na literaturę	Eseje i publicystyka literacka	Wydawnictwo Literackie	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec Seria „Dzieła zebrane”		[33]
2004	Krótkie zwarcia	Wybór felietonów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 1994–2004	Wydawnictwo Literackie	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec Seria „Dzieła zebrane”		[34]
2005	Lata czterdzieste. Dyktanda	Debiutanckie opowiadania i wiersze z lat 40. oraz Dyktanda	Wydawnictwo Literackie	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Tomasz Lec Seria „Dzieła zebrane”
2006	Rasa drapieżców. Teksty ostatnie	Zbiór felietonów publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 2005–2006	Wydawnictwo Literackie	Wybór i posłowie: Tomasz Fiałkowski; okładka: Przemysław Dębowski		[35]
2009	Człowiek z Marsa. Opowiadania młodzieńcze. Wiersze	Powieść Człowiek z Marsa, opowiadania i wiersze ze zbioru Lata czterdzieste. Dyktanda oraz opowiadanie Siostra Barbara	Agora SA	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Krystian Rosiński; Kolekcja „Biblioteka Gazety Wyborczej”
	Sknocony kryminał	Niedokończona powieść kryminalna Sknocony kryminał, dramat Korzenie. Drrama wieloaktowe oraz Dyktanda	Agora SA	Posłowie: Jerzy Jarzębski; okładka: Krystian Rosiński; Kolekcja „Biblioteka Gazety Wyborczej”		[36]
2011	Listy	Korespondencja Lema ze Sławomirem Mrożkiem z lat 1956–1978	Wydawnictwo Literackie	Współautor: Sławomir Mrożek; przedmowa: Jerzy Jarzębski		[37]
2013	Sława i Fortuna	Korespondencja Lema z Michaelem Kandlem z lat 1972–1987	Wydawnictwo Literackie	Książka zawiera listy jedynie Lema; przedmowa: Jerzy Jarzębski		[38]
2016	Planeta LEMa. Felietony ponadczasowe	Wybór felietonów	Wydawnictwo Literackie	Wybór: Wojciech Zemek; posłowie: Jerzy Jarzębski		[39]
2017	Ogród ciemności i inne opowiadania	Zbiór opowiadań	Wydawnictwo Literackie	Wybór: Tomasz Lem; posłowie: Jerzy Jarzębski		[40]
2018	Boli tylko, gdy się śmieję…	Korespondencja z Ewą Lipską	Wydawnictwo Literackie	Współautorzy: Ewa Lipska i Tomasz Lem		[41]
2018	Diabeł i arcydzieło	Wybór esejów	Wydawnictwo Literackie	Wybór: Wojciech Zemek; posłowie: Jerzy Jarzębski		[42]
2021	Lem w PRL-u	Wybór listów z okresu PRL	Wydawnictwo Literackie	Wybór i komentarz: Wojciech Orliński		[43]
2024	Biblioteka XXI wieku	Połączone wydanie Prowokacji (1984) oraz Biblioteki XXI wieku (1986) wraz z dodatkowymi, niepublikowanymi dotychczas po polsku, rozdziałami tekstu One human minute.	Wydawnictwo Literackie			[44]

Wywiady ze Stanisławem Lemem

Oprócz książek własnego autorstwa, Stanisław Lem miał też wkład w pozycje będące zapisem przeprowadzonych z nim wywiadów i rozmów.

Wywiady i rozmowy ze Stanisławem Lemem opublikowane drukiem zwartym w Polsce

Rok	Tytuł	Autor	Wydawnictwo	Uwagi	Nakład	Link
1987	Rozmowy ze Stanisławem Lemem	Stanisław Bereś	Wydawnictwo Literackie	Wcześniejsze wydanie niemieckie: Lem über Lem. Gespräche (Insel Verlag 1986 r.)	10 000+350	[45] [46]
2000	Świat na krawędzi	Tomasz Fiałkowski	Wydawnictwo Literackie			[47]
2002	Tako rzecze… Lem	Stanisław Bereś	Wydawnictwo Literackie	Zawiera także poprzedni wywiad oraz jest uzupełnione o teksty usunięte przez cenzurę we wcześniejszym wydaniu		[48] [49]
2016	Świat według Lema	Peter Swirski	Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych	Tłumaczenie z języka angielskiego: Paweł Powolny i Malgorzata Wojtunik-Ricketts

Zobacz też

• Lista pierwszych wydań krótkich utworów literackich Stanisława Lema

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa Stanisława Lema – książki