Sezam i inne opowiadania
| ||
| Autor | Stanisław Lem | |
| Tematyka | fantastyka naukowa | |
| Typ utworu | zbiór opowiadań | |
| Wydanie oryginalne | ||
| Miejsce wydania | Polska | |
| Język | polski | |
| Data wydania | 1954 | |
| Wydawca | Iskry | |
Sezam i inne opowiadania – zbiór opowiadań Stanisława Lema, wydany nakładem wydawnictwa Iskry w roku 1954[1][2]. Okładkę projektował Jan Młodożeniec. Drugie i ostatnie wydanie w 1955, później autor nie zgadzał się na wznawianie tej pozycji z uwagi na elementy socrealizmu zawarte w większości utworów[1].
Po raz pierwszy ujawnił się w kilku utworach Ijon Tichy, bohater cyklu groteskowych opowiadań Dzienniki gwiazdowe[3]. Kolejne części przygód Tichego powstawały przez cały okres twórczości Lema[4]. W innych utworach pojawiają się zalążki przyszłych pomysłów literackich: tytułowy Sezam (skrót od Stacjonarny Elektronowy Zespół Automatów Matematycznych) można uznać za protoplastę superkomputera Golem XIV. W opowiadaniu Hormon agatotropowy kluczową rolę odgrywa substancja uniemożliwiająca czynienie zła i wywołująca nagły przypływ empatii oraz altruizmu, występująca pod nazwą BMB (skrót od Bomby Miłości Bliźniego) lub dobruchany w utworze Kongres futurologiczny[1].
Zbiór został przetłumaczony na język czeski, był dwukrotnie wydany pod tytułem Sezam – w roku 1957 i 1960[5][6].
Spis utworów[edytuj | edytuj kod]
- Topolny i Czwartek
- I. Zaczarowanie Topolnego
- II. Cud Czwartka
- Kryształowa kula (części tego opowiadania można odnaleźć w powieści Fiasko[7])
- Sezam
- Electronic Subversive Ideas Detector
- Klient PANABOGA
- Hormon agatotropowy
- Dzienniki gwiazdowe Ijona Tichego (debiutujące w tym zbiorze opowiadania zostały wydane pod tymi samymi tytułami w późniejszych edycjach Dzienników...[8])
- Przedmowa profesora Tarantogi
- Podróż dwudziesta druga
- Podróż dwudziesta trzecia
- Podróż dwudziesta czwarta
- Podróż dwudziesta piąta
- Podróż dwudziesta szósta i ostatnia (brak w późniejszych niż z 1957 wydaniach Dzienników...[4])
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Sezam i inne opowiadania. W: Wojciech Orliński: Co to są sepulki? Wszystko o Lemie. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007, s. 194–196. ISBN 978-83-240-0798-1.
- ↑ Sezam i inne opowiadania. worldcat.org. [dostęp 2013-04-25].
- ↑ Stanisław Bereś: Tako rzecze... Lem. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2002, s. 64. ISBN 83-08-03245-1.
- ↑ a b Dzienniki gwiazdowe. W: Wojciech Orliński: Co to są sepulki? Wszystko o Lemie. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007, s. 72–75. ISBN 978-83-240-0798-1.
- ↑ Stanisław Lem. W: Adam Wójcik: Wizjonerzy i szarlatani 1. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 166, 168. ISBN 83-03-01944-9.
- ↑ Sezam (cz.). legie.info. [dostęp 2013-04-25].
- ↑ Bratnia pomoc. W: Marek Oramus: Bogowie Lema. Przeźmierowo: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, s. 149. ISBN 978-83-89738-92-9.
- ↑ Sezam i inne opowiadania w bazie isfdb.org (ang.). [dostęp 2013-04-25].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Sezam i inne opowiadania, [w:] encyklopediafantastyki.pl [online] [dostęp 2020-05-04].
- Sezam i inne opowiadania w The Lem Encyclopedia
