Radżastan
| stan | |||
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Siedziba | |||
| Kod ISO 3166-2 |
IN-RJ | ||
| Gubernator | |||
| Premier | |||
| Powierzchnia |
342 236 km² | ||
| Populacja (2011) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość |
200,5 os./km² | ||
| Języki urzędowe | |||
Położenie na mapie Indii.svg)
| |||
| Strona internetowa | |||
Radżastan (hindi राजस्थान, trb. Radźasthan, trl.: Rājasthān; ang. Rajasthan) – stan w północno-zachodnich Indiach, położony w ich zachodniej części. Stolicą stanu, a zarazem jego największym miastem jest Jaipur. Stan został utworzony 1 listopada 1956 roku. Jest to obecnie największy pod względem powierzchni stan Indii. Radżastan graniczy z Pakistanem, oraz z następującymi stanami Indii: Gujarat, Madhya Pradesh, Uttar Pradesh, Hariana, Pendżab.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Podczas brytyjskiego panowania w Indiach obszar obecnego Radżastanu nosił nazwę Radźputana („kraj radźputów”). W latach 1899–1902 należał do rejonów najsilniej dotkniętych klęską głodu[2].
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]Stan Radżastan dzieli się na następujące dystrykty:
Geografia
[edytuj | edytuj kod]
Radżastan jest stanem półpustynnym i pustynnym. Na zachodzie rozciąga się pustynia Thar i góry Arawali (najwyższy szczyt: Abu, 1722 m n.p.m., na granicy z Gudźaratem). W miarę przesuwania się na wschód i południe klimat Radżastanu staje się łagodniejszy.
Największe miasta
[edytuj | edytuj kod]
W tabeli przedstawiono została lista największych miast Radżastanu wraz z liczbą mieszkańców (stan na 2012).
| Miasto | Liczba mieszkańców |
|---|---|
| Jaipur | 3 073 349 |
| Dźodhpur | 1 138 300 |
| Kota | 1 001 365 |
| Bikaner | 647 804 |
| Adźmer | 551 101 |
| Udajpur | 474 531 |
| Bhilwara | 360 009 |
| Alwar | 341 422 |
| Ganganagar | 249 914 |
| Bharatpur | 252 838 |
| Pali | 187 571 |
| Sikar | 184 904 |
| Tonk | 135 663 |
| Hanumangarh | 129 654 |
| Beawar | 123 701 |
| Kishangarh | 116 156 |
| Jhunjhunu | 100 476 |
Demografia
[edytuj | edytuj kod]
Radżastan zamieszkany jest przez około 57 milionów mieszkańców (2001). Najczęściej używanymi językami są hindi, radżastani i gudźarati, w użyciu są również między innymi pańdźabi i sindhi.
Podział ludności Radżastanu ze względu na wyznania:
- hinduiści – 88,9% mieszkańców
- muzułmanie – 8,5% mieszkańców
- sikhowie – 1,4% mieszkańców
- dżiniści – 1,2% mieszkańców
Języki
[edytuj | edytuj kod]| Języki w Radżastanie[3] | ||
|---|---|---|
| Język | rodzina | % |
| hindi (włączając język radżastani i inne pokrewne języki) | języki indoaryjskie | 91,09% |
| bhili | Indoaryjska | 4,60% |
| język pendżabski | Indoaryjska | 2,02% |
| urdu | Indoaryjskie | 1,17% |
| sindhi | Indoaryjskie | 0,67% |
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]
Rolnictwo
[edytuj | edytuj kod]Główną gałęzią gospodarki Radżastanu jest rolnictwo. Do najczęściej uprawianych roślin należą pszenica, bawełna, trzcina cukrowa, tytoń i rośliny oleiste. Radżastan jest również największym producentem wełny w Indiach. Zasadniczym problemem rolnictwa Radżastanu jest brak wody. Problem braku wody do pewnego stopnia został rozwiązany w latach 60. XX wieku, w związku z budową Kanału Indiry Gandhi, zasilającego w wodę część stanu.
Przemysł
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze zakłady przemysłowe na terenie Radżastanu pojawiły się w latach 60. XX wieku. Obecnie największe znaczenie ma przemysł tekstylny i spożywczy. Istotną rolę odgrywa górnictwo: na terenie Radżastanu wydobywa się między innymi sól kamienną, miedź i cynk, ropa naftowa i gaz ziemny.
W 2006 roku firma Cairn Energy odkryła największe złoże lądowe ropy naftowej Mangala. W wierceniach poszukiwawczych brała udział Polska firma Nafta „Piła”.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Jedną z najważniejszych gałęzi gospodarki Radżastanu jest turystyka. Na terenie stanu znajduje się szereg atrakcji turystycznych:
- Jaipur i Amber,
- Bharatpur wraz z Parkiem Narodowym Keoladeo (obiekt wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO),
- Dżodhpur,
- Udaipur,
- Jaisalmer.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Pałac Hawa Mahal w Dżajpur -
-
Jaipur -
-
havel w Jaisalmer -
fort w Jaisalmer -
Udajpur -cytadela z pałacem -
-
Dźodhpur – twierdza Twierdza Mehrangarh -
fort w Amberze -
fort w Amberze
-
Amber – widok dziedzińca fortu -
-
-
-
ghaty nad jeziorem Puszkar -
Dargah świętego Khwaza Moinuddin z sufickiej tradycji Chishti w Adźmerze -
-
Sala Audiencji w Forcie Dźunagarh w Bikanerze
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 3. Size, Growth Rate and Distribution of Population, [w:] 2011 Census of India, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India [dostęp 2019-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31].
- ↑ Mike Davis, „Die Geburt der Dritten Welt”.
- ↑ Komisarz ds. Rejestracji i Spisu Powszechnego, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Rządu Indii (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]| Stany | |
|---|---|
| Terytoria | |
| Regiony |
