Rip Torn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rip Torn
Ilustracja
Rip Torn (1994)
Imię i nazwisko

Elmore Rual Torn Jr.

Data i miejsce urodzenia

6 lutego 1931
Temple, Teksas

Data i miejsce śmierci

9 lipca 2019
Lakeville, Connecticut

Zawód

aktor, komik, producent, reżyser

Współmałżonek

Ann Wedgeworth
(1955–1961; rozwód)
Geraldine Page
(1963–1987; jej śmierć)
Amy Wright
(1989–2019; jego śmierć)

Lata aktywności

1956–2016

Multimedia w Wikimedia Commons

Rip Torn, właśc. Elmore Rual Torn Jr. (ur. 6 lutego 1931 w Temple, zm. 9 lipca 2019 w Lakeville[1]) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy i telewizyjny. Laureat nagrody Emmy za rolę Artiego w sitcomie HBO The Larry Sanders Show[2], siedmiokrotnie nominowany do tej nagrody[3]. Torn był także nominowany do Oscara, za rolę w filmie Moje Cross Creek[4].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Temple w Teksasie jako syn ekonomisty Elmore’a Ruala Torna Sr. i Thelmy Torn (z domu Spacek)[5], ciotki Sissy Spacek[3]. W 1948 ukończył Taylor High School w Taylor. Uczęszczał do korpusu kadetów Teksańskiego Uniwersytetu Rolniczo-Mechanicznego. W 1953 ukończył studia na Uniwersytecie Teksańskim w Austin[3]. Uczył się aktorstwa pod kierunkiem prof. Bena Payne’a, a po ukończeniu studiów odbył służbę wojskową[5].

Po raz pierwszy pojawił się na ekranie jako dentysta w dramacie Elii Kazana Laleczka (1956) z Karlem Maldenem. Studiował w Actors Studio u Lee Strasberga. Od 24 marca 1955 do 17 listopada 1956 zastępując Bena Gazzarę grał postać Bricka w spektaklu Tennessee Williamsa Kotka na gorącym blaszanym dachu[6]. Potem w zastępstwie za Paula Newmana od 10 marca 1959 do 30 czerwca 1960 występował w roli Chance’a Wayne’a w przedstawieniu Tennessee Williamsa Słodki ptak młodości, za którą był nominowany do Theatre World Award i Tony Award[7].

Za rolę Marsha Turnera w Moje Cross Creek (Cross Creek, 1983) na podstawie książki Marjorie Kinnan Rawlings zdobył nominację do Oscara. Postać Lewisa Slatona w miniserialu CBS The Atlanta Child Murders (1985) przyniosła mu nominację do nagrody Emmy. Zadebiutował jako reżyser komediodramatu Telefon (The Telephone, 1988) z Whoopi Goldberg. Jako Artie w sitcomie HBO The Larry Sanders Show (1992–98) zdobył Emmy 1996 oraz pięć nominacji do tej nagrody (1993, 1994, 1995, 1997 i 1998)[8].

W 1998 za postać Zeda w komedii Barry’ego Sonnenfelda Faceci w czerni (Men in Black, 1997) był nominowany do Nagrody Satelity. Za rolę Warrena Shutta w serialu CBS Szpital Dobrej Nadziei (Chicago Hope, 1996) i jako Don Geiss w serialu Rockefeller Plaza 30 (2008) otrzymał nominację do nagrody Emmy.

W 2010 użyczył głosu Hefajstosowi w grze God of War III. W 2011 wystąpił w teledysku grupy They Might Be Giants „Can’t Keep Johnny Down.”[3]

15 stycznia 1955 poślubił Ann Wedgeworth, z którą miał córkę Danae. W 1961 roku rozwiedli się. 8 września 1963 ożenił się z Geraldine Page, z którą miał córkę Angelicę (ur. 17 lutego 1964) oraz dwóch synów: Tony’ego i Jonathana. 13 czerwca 1987 Geraldine Page zmarła na zawał mięśnia sercowego w wieku 62 lat. W 1989 poślubił Amy Wright, z którą ma dwie córki: Claire i Katie[9].

Zmarł 9 lipca 2019 w swoim domu w Lakeville w Connecticut, w otoczeniu rodziny, w wieku 88 lat[10][11].

Wybrana filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]

Seriale telewizyjne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Althea Legaspi (2019-07-10): Rip Torn, Veteran Actor and ‘Larry Sanders Show’ Star, Dead at 88. „Rolling Stone”. [dostęp 2019-07-10]. (ang.).
  2. ↑ Mike Barnes (2019-07-09): Rip Torn, Artie the Producer on 'The Larry Sanders Show,' Dies at 88. „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2019-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Fast Facts. „TV Guide”. [dostęp 2017-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-31)]. (ang.).
  4. ↑ Rip Torn (1931-2019). Find a Grave. [dostęp 2020-10-03]. (ang.).
  5. ↑ a b Rip Torn Biography (1931-). FilmReference.com. [dostęp 2017-10-31]. (ang.).
  6. ↑ Rip Torn. Internet Broadway Database. [dostęp 2017-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)]. (ang.).
  7. ↑ Nathan Southern: Rip Torn Biography. AllMovie. [dostęp 2020-10-05]. (ang.).
  8. ↑ Rip Torn Awards. AllMovie. [dostęp 2020-10-05]. (ang.).
  9. ↑ Rip Torn (6 de Fevereiro de 1931). Filmow. [dostęp 2017-10-31]. (port.).
  10. ↑ Zmarł Rip Torn. Znany z „Facetów w czerni” aktor miał 88 lat. Onet.pl. [dostęp 2019-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)]. (pol.).
  11. ↑ Andrew Pulver (2019-07-10): Rip Torn, cult actor and Artie in the Larry Sanders Show, dies aged 88. „The Guardian”. [dostęp 2019-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rip_Torn&oldid=73011841”