Robert Langlands
Robert Phelan Langlands (ur. 6 października 1936 w New Westminster[1]) – kanadyjski matematyk pracujący w Stanach Zjednoczonych, profesor Institute for Advanced Study (IAS) w Princeton i Uniwersytetu Yale. Laureat licznych nagród naukowych, w tym Nagrody Abela (2018), uchodzącej za jedną z najbardziej prestiżowych w matematyce. Langlands zajmował się między innymi teorią grup Liego i jej związkami z innymi obszarami matematyki.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Studia podjął w wieku 16 lat[2]. W 1957 otrzymał bakalaureat, w 1958 ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej[3], a w 1960 obronił na Uniwersytecie Yale pracę doktorską Semi-groups and representations of Lie groups. Od 1960 do 1967 pracował na Uniwersytecie w Princeton (z tym, że w latach 1964–1965 przebywał na stypendium na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley). Od 1967 do 1972 był zatrudniony jako profesor Uniwersytetu Yale (przy czym w latach 1967–1968 pracował w Orta Doğu Teknik Üniversitesi w Ankarze). Od 1972 do przejścia na emeryturę (w 2007) był pracownikiem Institute for Advanced Study w Princeton[1][3].
W 1967 przedstawił w liście do Andrégo Weila hipotezy dotyczące powiązań pomiędzy teorią liczb, formami automorficznymi w rozumieniu analizy harmonicznej i teorią reprezentacji (tzw. Langlands conjectures). Przypuszczenia te stały się podstawą badań nad szerszą gamą zagadnień nazywaną tzw. programem Langlandsa[3].
Członkostwa[edytuj | edytuj kod]
- 1972: Royal Society of Canada,
- 1981: Royal Society,
- 2015: London Mathematical Society – członek honorowy[3].
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- 1975: Medal Wilbura Crossa[3]
- 1980: Nagroda Jeffery’ego-Williamsa
- 1982: Nagroda F.N. Cole’a w dziedzinie teorii liczba[3]
- 1988: NAS Award in Mathematics[3]
- 1996: Nagroda Wolfa w dziedzinie matematyki[3]
- 2000: Grande Médaille Francuskiej Akademii Nauk[4]
- 2005: Nagroda L.P. Steele’a za wkład w badania
- 2006: Nagroda Nemmersa w dziedzinie matematyki
- 2007: Nagroda Shawa w dziedzinie matematyki[1]
- 2018: Nagroda Abela[5]
Doktoraty honorowe[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Robert Langlands: Autobiography of Robert Langlands. shawprize.org. [dostęp 2018-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-28)]. (ang.).
- ↑ Robert Langlands - geniusz matematyczny z Kanady dostał Nagrodę Abela. Za rewolucyjny projekt, „wyborcza.pl” [dostęp 2018-03-28].
- ↑ a b c d e f g h i J.J. O'Connor, E.F. Robertson: Langlands biography. groups.dcs.st-and.ac.uk. [dostęp 2018-03-23]. (ang.).
- ↑ Institute Professor honored by Paris Academy
- ↑ Robert P. Langlands Awarded 2018 Abel Prize
- ↑ University of British Columbia Archives: Honorary Degrees – Alphabetical
- ↑ McMaster University Honorary Degree Recipients (Chronological)
- ↑ CUNY: Honorary Degrees
- ↑ University of Waterloo: Honorary Degrees Granted: I-M
- ↑ List of McGill Honorary Degree Recipients from 1935 to Fall 2017
- ↑ University of Toronto Honorary Degree Recipients 1850 - 2017
- ↑ Université Laval: Récipiendaires doctorat honoris causa 2002-2003
- ↑ DRDO plans to set up research centres in five universities
| do 2009 |
|
|---|---|
| 2010–2019 |
|
| lata 20. XXI wieku |
|
- Amerykańscy matematycy XX wieku
- Amerykańscy matematycy XXI wieku
- Kanadyjscy matematycy XX wieku
- Kanadyjscy matematycy XXI wieku
- Wykładowcy Uniwersytetu Yale
- Pracownicy Institute for Advanced Study w Princeton
- Członkowie Royal Society
- Amerykańscy laureaci Nagrody Abela
- Amerykańscy laureaci Nagrody Wolfa w dziedzinie matematyki
- Laureaci Nagrody Shawa – matematyka
- Laureaci Nagrody Nemmersa – matematyka
- Laureaci Nagrody Cole’a – teoria liczb
- Laureaci Nagrody Steele’a – badania
- Urodzeni w 1936