Smak wiśni
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1997 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
89 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Humajun Erszadi, Abdol Hosejn Bagheri, Afszin Chorszid Bachtiari |
| Muzyka |
Sasan Bagherpur |
| Zdjęcia |
Humajun Pajwar |
| Nagrody | |
| 1997: Złota Palma na 50. MFF w Cannes | |
Smak wiśni (w niektórych źródłach również jako Smak czereśni[1][2]; pers. طعم گيلاس...) – irański dramat w reżyserii Abbasa Kiarostamiego z 1997 roku.
Zdaniem niektórych krytyków jest to pierwszy niezależny film irański[3].
Fabuła[edytuj | edytuj kod]
Pan Badii (Humajun Erszadi), mężczyzna w średnim wieku, chce popełnić samobójstwo przez przedawkowanie środków nasennych. Jeżdżąc po przedmieściach Teheranu, szuka osoby, która zgodzi się go pochować w przypadku udanej próby[4] lub uratować w przypadku niepowodzenia. Proponując spotkanym osobom dużą sumę pieniędzy w zamian za pomoc, udaje mu się zatrzymać kurdyjskiego żołnierza, który jednak ucieka po poznaniu zamiarów bohatera. Następnie trafia na afgańskiego studenta seminarium, a później na tureckiego wypychacza zwierząt, który niechętnie zgadza się na sprawdzenie oznak życia Badii. Ponieważ dawniej sam miał myśli samobójcze, stara się odwieść go od tego zamiaru, przyjmując ofertę tylko ze względu na to, że potrzebuje pieniędzy na opiekę nad chorą córką[5]. W nocy Badii jedzie w umówione miejsce (gdzie Turek ma przyjechać o świcie, by wykonać swoje zadanie) i kładzie się w dziurze. Następnie słychać padający deszcz oraz burzę[6]. Ostatnią sceną jest epilog, w którym widać ekipę filmową nagrywającą maszerujących żołnierzy. Erszadi podaje Kiarostamiemu papierosa, po czym reżyser oznajmia koniec nagrywania zdjęć i rozpoczęcie nagrywania dźwięku[6][7]. Sam reżyser o tej scenie mówił:
Ta część finałowa jest formą zmartwychwstania. Nie chciałem zmuszać widza do tej interpretacji, ale chcę dać do zrozumienia, że to, co zobaczył do tej pory, było narracją. To dlatego nigdy nie przedstawiłem swojego bohatera. Nigdy nie mówiłem o nim, o jego problemie. Dla nas ten człowiek pozostaje zagadką. Nie chciałem opowiadać jego historii, aby uniknąć wszelkiej afektywnej więzi z widzem. Mój bohater jest jak figurki, które rysuje się na projektach architektonicznych, aby wyznaczyć skalę. To są figurki, a nie bohaterowie, do których można odczuwać sentyment.[7]
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
W 1997 obraz, jako pierwszy w historii film irański[8], zdobył Złotą Palmę na 50. MFF w Cannes, ex aequo z japońskim Węgorzem w reżyserii Shōhei Imamury[9], a rok później został uznany najlepszym filmem obcojęzycznym przez Boston Society of Film Critics[10] i przez National Society of Film Critics[11]. W 1999 nominowany do Srebrnego Kondora dla najlepszego filmu zagranicznego wg Stowarzyszenia Argentyńskich Krytyków Filmowych[12]. Został również wyświetlony na festiwalu w Stambule w 1999[13].
W 2018 roku film zajął 97. miejsce na opublikowanej przez BBC Culture liście 100 najlepszych nieanglojęzycznych filmów wszech czasów[14].
Obsada[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie[15]:
- Humajun Erszadi – Pan Badii
- Abdol Hosejn Bagheri – Pan Bagheri
- Afszin Chorszid Bachtiari – robotnik
- Safar Ali Moradi – kurdyjski żołnierz
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ewa Mazierska. Abbas Kiarostami, czyli potęga kina. „Kino”. 6, s. 57, 2000. ISSN 0023-1673. (pol.).
- ↑ Tadeusz Sobolewski: Za duży blask: o kinie współczesnym. Kraków: Znak, 2004, s. 155. ISBN 83-240-0387-8. (pol.).
- ↑ Smak wiśni. alekinoplus.pl. [dostęp 2017-02-27]. (pol.).
- ↑ Taste of Cherry. bfi.org.uk. [dostęp 2017-02-27]. (ang.).
- ↑ The Taste of Cherry (1997). allmovie.com. [dostęp 2017-02-27]. (ang.).
- ↑ a b Taste of Cherry. W: Parviz Jahed: Directory of World Cinema: Iran. Bristol: Intellect, 2012, s. 182. ISBN 978-1-84150-399-8. (ang.).
- ↑ a b Magdalena Wiącek. Liczy się tylko życie. Witalistyczny dualizm Abbasa Kiarostamiego. „Kwartalnik Filmowy”. 29-30, s. 182, 2000. ISSN 0452-9502. (pol.).
- ↑ Tadeusz Lubelski: Encyklopedia kina. Kraków: Biały Kruk, 2003, s. 488. ISBN 978-83-88918-33-9. (pol.).
- ↑ Awards 1997 : Competition. festival-cannes.fr. [dostęp 2017-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-18)]. (ang.).
- ↑ BSFC Winners 1990s. bostonfilmcritics.org. [dostęp 2017-02-27]. (ang.).
- ↑ Past Awards. nationalsocietyoffilmcritics.com. [dostęp 2017-02-27]. (ang.).
- ↑ La noche de los Cóndor. lanacion.com.ar, 1999-04-27. [dostęp 2017-02-27]. (hiszp.).
- ↑ 18. ULUSLARARASI İSTANBUL FİLM FESTİVALİ (17 Nisan-2 Mayıs 1999). iksv.org. [dostęp 2017-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)]. (tur.).
- ↑ The 100 greatest foreign-language films. bbc.com, 2018-10-30. [dostęp 2018-11-12]. (ang.).
- ↑ Ta'ame gilas... (1997). bfi.org.uk. [dostęp 2017-02-27]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Smak wiśni w bazie IMDb (ang.)
- Smak wiśni w bazie Filmweb
- Smak wiśni w bazie sourehcinema.com (pers.)
