Sopot
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}} | |||||
| |||||
Dewiza: Najmniejsze z wielkich miast | |||||
Państwo | {{{państwo}}} | ||||
---|---|---|---|---|---|
Zarządzający |
prezydent | ||||
Powierzchnia |
17,31 km² | ||||
Populacja (2006) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
{{{numer kierunkowy}}} | ||||
Kod pocztowy |
{{{kod pocztowy}}} | ||||
Tablice rejestracyjne |
{{{tablice rejestracyjne}}} | ||||
Położenie na mapie brak ![]() Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Położenie na mapie świata ![]() Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |||||
Strona internetowa |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Pl_sop_molo_2004.jpg/290px-Pl_sop_molo_2004.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Latarnia_Sopot.jpg/290px-Latarnia_Sopot.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Sopot_kosciol_sw_Jerzego.jpg/290px-Sopot_kosciol_sw_Jerzego.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Sopot_Pomnik_AK_k.jpg/290px-Sopot_Pomnik_AK_k.jpg)
Sopot (kaszb. Sopòtë, niem. Zoppot) – miasto w północnej Polsce nad Zatoką Gdańską (Morze Bałtyckie), położone pomiędzy Gdańskiem i Gdynią, z którymi tworzy Trójmiasto. Szerzej, (również z Pruszczem Gdańskim, Redą, Rumią i Wejherowem) jest elementem aglomeracji gdańskiej. Sopot jest najmniejszym pod względem ludności powiatem grodzkim w Polsce.
Opis miasta
Sopot jest popularnym kurortem nadmorskim, miastem uzdrowiskowym, po II wojnie światowej znanym z organizowanych tam od 1961 w Operze Leśnej konkursów piosenki Sopot Festival.
Miasto posiada najdłuższe w Europie molo o drewnianej konstrukcji.
W latach 90. XX Sopot dynamicznie się rozwijał dzięki walorom turystycznym, a także sprawnemu zarządzaniu. Sopot regularnie znajdował się na szczytach rankingów najbardziej perspektywicznych gmin. Po reformie administracyjnej w 1999 Sopot w drodze wyjątku otrzymał uprawnienia miasta na prawach powiatu (przysługujące nominalnie miastom o liczbie ludności powyżej 100 tys.) Sopot kilkakrotnie wygrywał konkursy na miasto zapewniające najlepszy standard życia.
Historia
Od VIII do I poł. X stał tu gród. W 1283 nastąpiła pierwsza wzmianka o miejscowości w akcie donacyjnym księcia pomorskiego Mściwoja II na rzecz klasztoru cystersów w Oliwie. W 1823 Jan Jerzy Haffner, były lekarz armii napoleońskiej, wznosi Zakład Kąpielowy. W ciągu następnych lat powstają kolejne budynki uzdrowiskowe – Dom Zdrojowy, Łazienki Południowe i Łazienki Północne. W 1870 do Sopotu dociera kolej. Dekretem cesarskim z 8 października 1901 miejscowość otrzymała prawa miejskie – ich uroczyste nadanie miało miejsce 1 kwietnia 1902.
W latach 1919-1939 Sopot znajdował się w granicach Wolnego Miasta Gdańska, 1939-1945 III Rzeszy. Wojska radzieckie wkroczyły do Sopotu 23 marca 1945 obchodząc się z nim dosyć łagodnie – zniszczeniu uległo 135 budynków, co stanowiło 10 % ówczesnej zabudowy. Między 1945 a 1975 miasto było siedzibą powiatu, w 1945 również władz wojewódzkich.
Turystyka
zabytki i atrakcje turystyczne
- najdłuższe drewniane molo w Europie
- plaże nad Zatoką Gdańską
- Opera Leśna z 1909, w okresie międzywojennym popularność zdobyła dzięki organizowanym tutaj Festiwalom Wagnerowskim, w okresie powojennym – dzięki międzynarodowym festiwalom piosenki
- Międzynarodowy Sopot Festival, którego organizatorem jest telewizja TVN
- Festiwal Jedynki
- TOPtrendy
- Grand Hotel z 1927, do 1945 jako Kasino-Hotel, ul. Powstańców Warszawy 12-14
- Trójmiejski Park Krajobrazowy
- uzdrowisko z ujęciem wody solankowej
- Zakład Balneologiczny z 1904, pl. Zdrojowy 1
- Dworek Sierakowskich z XVIII-XIX, ul. Czyżewskiego 12
- Łazienki Południowe – ozdobna budowla drewniana z 1907, obecnie hotel "Zhong Hua", al. Wojska Polskiego 1
- Wielka Gwiazda - skrzyżowanie dróg spacerowych na obszarze Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego
- grodzisko wczesnośredniowieczne, ul. Haffnera
- zabytkowa kaplica neogotycka z 1870, obecnie kościół parafialny pw. św. Andrzeja Boboli, ul. Powstańców Warszawy 15
- willa secesyjna z początku XX, ul. Obrońców Westerplatte 24
- willa z 1893, obecnie pensjonat "Hestia", ul. Władysława IV 3
- willa – rezydencja następcy tronu Fryderyka Wilhelma z 1911, od 1919 pensjonat, obecnie pod nazwą "Magnolia", ul. Haffnera 100
- domek rybacki z XIX, obecnie restauracja "Rozmaryn", ul. Ogrodowa 8
- willa kupca Ernsta Claaszena z 1903, w latach powojennych rezydencja władz PRL, m.in. miejsce wypoczynku premiera Józefa Cyrankiewicza wraz z małżonką Niną Andrycz, obecnie Muzeum Miasta Sopotu, ul. Poniatowskiego 8
- willa kolekcjonera dzieł sztuki Friedricha Basnera, wzorowana na architekturze pałacu wielkiego mistrza w Malborku z 1909, w latach powojennych rezydencja władz PRL, następnie przedszkole, zaś obecnie siedziba firmy deweloperskiej, ul. Bolesława Chrobrego 48
- galeria wraz z barem poświęcona pamięci reżysera Klausa Kinskiego, który mieszkał w tym domu, ul. Kościuszki 10
- korty tenisowe z 1897, ul. Ceynowy 5
- tor Wyścigów Konnych z 1898, ul. Polna 1
- stadion lekkoatletyczny z 1926, ul. Józefa Wybickiego 48
- przystań rybacka wraz z barem "Przystań", al. Wojska Polskiego 11
- tzw. "krzywy dom" z 2003, ul. Monte Cassino 53
- aquapark, ul. Zamkowa Góra 3-5
Pomniki
- doktora Jana Jerzego Haffnera
- Adama Mickiewicza
- Armii Krajowej
- Danuty Siedzikówny "Inki"
- Esperantystów
- Fontanna z posągiem rybaka
- Fryderyka Chopina
- Marynarzy
- Mieszkańców Sopotu
- Powrót Sopotu do Polski
- Sportowców
- Wojenny (żołnierzy radzieckich)
Kościoły
kościoły katolickie zobacz też: archidiecezja gdańska
- kościół garnizonowy św. Jerzego, ul. Kościuszki 1
- kościół parafialny św. Andrzeja Boboli, ul. Powstańców Warszawy 15
- kościół parafialny św. Bernarda, ul. Abrahama 41-43
- kościół parafialny Zesłania Ducha świętego, ul. Kujawska 50-52
- kościół parafialny NMP Gwiazdy Morza, ul. Kościuszki 19
- kościół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Malczewskiego 18
- kościół parafialny św. Michała Archanioła, ul. 3 Maja 38a
kościoły innych wyznań
- ewangelicko-augsburski Kościół św. Zbawiciela, ul. Parkowa 5 (luteranie)
- Kościół Chrystusowy, ul. Obrońców Westerplatte 21
- Kościół Chrześcijan Baptystów, ul. Chopina 32
- Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego, ul. Sikorskiego 6/4
- Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, ul. Grunwaldzka 23/3 (mormoni)
Włodarze miasta
Władze do 1945 roku
- 1902-1905 – dr Volkmar Wurmb, burmistrz
- 1905-1908 – dr Johannes Kollath, burmistrz
- 1908 – baron von Gagern, burmistrz komisaryczny
- 1908-1919 – Max Woldmann, burmistrz
- 1919-1930 – dr Erich Laue, burmistrz, od 1920 również starosta sopocki, od 1923 nadburmistrz
- 1930-1934 – dr Hermann Lewerenz, nadburmistrz
- 1934-1936 – dr Fliessbach, nadburmistrz
- 1936-1941 – Erich Temp, nadburmistrz komisaryczny, od 1939 również starosta Sopot-Gdynia
- 1942 – Gerchard Koß, p.o. burmistrz
- 1942 – Schröder
- 1942-1945 – funkcję nadburmistrza pełnili p.o. prezydenci policji m. Gdańska
Władze od 1945 roku
- 1945 – Henryk Michniewicz, burmistrz, od 1945 prezydent
- 1945 – Tadeusz Soboń, prezydent
- 1946 – Antoni Turek, prezydent
- 1946-1948 – Leonard Wierzbicki, prezydent
- 1948 – Srebrnik, prezydent
- 1948 – Bolesław Śliwiński, prezydent
- 1948-1949 – Jan Kapusta, prezydent
- 1949-1950 – Piotr Nowak, prezydent
- 1950-1952 – Alfred Müller, prezydent, od 1950 przew. Miejskiej Rady Narodowej
- 1952-1954 – Hieronim Kozieł, przew.
- 1954-1958 – Roman Kosznik, przew.
- 1958-1965 – Stanisław Podraszko, przew.
- 1965-1969 – Zenon Bancer, przew.
- 1969-1978 – Bolesław Robakowski, przew., od 1973 prezydent
- 1978-1981 – Lech Świątkowski, prezydent
- 1981-1984 – Cezary Dąbrowski, prezydent
- 1984-1990 – Andrzej Plona, prezydent
- 1990-1992 – Henryk Ledóchowski, pierwszy demokratycznie wyłoniony prezydent miasta Sopotu
- 1992-1998 – Jan Kozłowski, prezydent
- 1998-nadal Jacek Karnowski, prezydent
Znakomitości
Poniżej lista godnych uwagi osób urodzonych lub mieszkających w Sopocie:
- Jerzy Afanasjew – poeta, reżyser
- Kiejstut Bereźnicki – artysta malarz
- Janusz Christa – autor komiksów
- Oscar G. Dahlberg – grafik pochodzenia szwedzkiego
- Maciej Dejczer – reżyser filmowy
- Jerzy Doerffer – budowniczy statków, rektor Politechniki Gdańskiej
- Andrzej Dudziński – karykaturzysta
- Stanisława Fleszarowa-Muskat – pisarka
- Klaus Kinski – aktor
- Seweryn Krajewski – kompozytor, piosenkarz
- Eugeniusz Kwiatkowski – polityk, ekonomista, działacz gospodarczy, animator polskiej gospodarki morskiej
- Janusz Lewandowski – polityk, ekonomista, eurodeputowany, jeden z twórców przeobrażeń gospodarczych w latach 1990
- Marian Mokwa – malarz
- Leszek Możdżer – muzyk jazzowy
- Carl Maria Splett – biskup gdański
- Donald Tusk – polityk
Gośćmi kąpieliska bywa wielu prominentnych i znakomitych ludzi. Szereg z nich gościło w Grand Hotelu. Ich lista tamże.
Gospodarka
Większe firmy
- STU Ergo Hestia SA
- PBS DGA (dawna nazwa: Pracownia Badań Społecznych)
Edukacja
- Uniwersytet Gdański — Wydział Ekonomiczny oraz Wydział Zarządzania
- Wyższa Szkoła Finansów i Administracji
- Wyższa Szkoła Finansów i Rachunkowości
- Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki
- Wydział Zamiejscowy Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej
- Zespół Szkół nr 1 im. Marii Skłodowskiej-Curie (I Liceum Ogólnokształcące, I Liceum Profilowane, Gimnazjum nr 1)
- II Liceum Ogólnokształcące
- III Liceum Ogólnokształcące
- Zespół Szkół Handlowych
Sport
- Sopocki Klub Tenisowy
- Sopocki Klub Lekkoatletyczny
- Mini Golf Club Sopot – Minigolfowy klub sportowy
- Prokom Trefl Sopot – zespół koszykówki mężczyzn (Mistrz Polski 2004, 2005, 2006)
- Pomorskie Stowarzyszenie Sportowe Jantar Sopot – zespół piłkarski mężczyzn
- Klub Piłkarski Sopot – V liga PomZPN
- Sopocki Klub Żeglarski Hestia Sopot
- SSK Navigo Sopot Sopocka Szkoła Katamaranów Navigo i Uczniowski Klub Sportowy Navigo
- SSKiR - Sopockie Stowarzyszenie Kulturystyki i Rekreacji
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Strona Urzędu Miasta Sopot
- Serwis informacyjny i przewodnik po Sopocie
- Strona o Sopocie
- Nieoficjalna strona o Sopocie
- Wyszukiwarka nazw ulic w Gdańsku i Sopocie w jęz. polskim i niemieckim
- Niemieckie i polskie nazwy dzielnic i ulic Wolnego Miasta Gdańska
- Projekt Dawny Sopot – zachowanie dziedzictwa kulturowego miasta
- Secesyjny Sopot – wirtualny przewodnik po zabytkach