Albrycht Radziwiłł (1558–1592): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
PYTEK (dyskusja | edycje)
3905 edycji
m nowy artykuł
 
Aw58 (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
58 547 edycji
 
(Nie pokazano 56 wersji utworzonych przez 31 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Szlachcic infobox
'''Albrecht Radziwiłł''' [[herb]]u [[Trąby]] ( ur. [[8 marca]] [[1558]] w [[Wilno|Wilnie]], zm. [[13 czerwca]] [[1592]] w [[Kraków|Krakowie]]), syn [[Mikołaj Radziwiłł Czarny|Mikołaja Radziwiłła Czarnego]] i Elżbiety Szydłowieckiej, brat: [[Stanisław Radziwiłł|Stanisława]], [[Jerzy Radziwiłł (biskup)|Jerzego]] i [[Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (Sierotka)|Mikołaja Krzysztofa zwanego Sierotką]].
|imię = Albrycht Radziwiłł
Ożenił się z [[Anna Radziwiłłowa|Anną Radziwiłłową]].
|wszystkie imiona =
|imię oryginalne =
|grafika = Albrecht Radziwiłł.PNG
|opis grafiki =
|herb = POL COA Radziwiłł Książę Ia.svg
|opis herbu = Trąby
|tytuł =
|dynastia =
|rodzina = [[Radziwiłłowie herbu Trąby]]
|data urodzenia = [[1558]]
|miejsce urodzenia =
|data śmierci = [[13 lipca]] [[1592]]
|miejsce śmierci =
|ojciec = [[Mikołaj Radziwiłł (1515–1565)|Mikołaj Radziwiłł Czarny]]
|matka = [[Elżbieta Szydłowiecka]]
|mąż =
|żona = [[Anna Kettler|Anna Kettlerówna]]
|dzieci = Anna, Katarzyna, Barbara, [[Jan Albrycht Radziwiłł|Jan Albrycht]]
|rodzeństwo = [[Mikołaj Krzysztof Radziwiłł|Mikołaj Krzysztof]], Elżbieta, Zofia, Anna, [[Jerzy Radziwiłł|Jerzy]], [[Stanisław Pius Radziwiłł|Stanisław Pius]], Krystyna
|faksymile =
|opis faksymile =
|odznaczenia =
|commons = Category:Albrecht Radziwiłł
}}
'''Albrecht''' a. '''Albrycht'''{{odn|Anusik|2004|s=10}} '''Radziwiłł''' herbu [[Trąby (herb szlachecki)|Trąby]] (ur. [[1558]], zm. [[13 lipca]] [[1592]]{{odn|Belzyt|1997|s=35}}) – polsko-litewski możnowładca, tytularny [[książę]]; 1579–1586 [[marszałek nadworny litewski]], 1589–1592 [[marszałek wielki litewski]].


Był trzecim synem [[Mikołaj Radziwiłł (1515–1565)|Mikołaja zw. Czarnym]] i [[Elżbieta Szydłowiecka|Elżbiety Szydłowieckiej]]. Wychowany w wierze [[Kalwinizm|kalwińskiej]], w [[1574]] przeszedł na [[katolicyzm]]. W [[1568]] starszy brat [[Mikołaj Krzysztof Radziwiłł|Mikołaj Krzysztof zw. Sierotką]] ustanowił [[Ordynacja rodowa|ordynację]] dla dóbr rodowych, zabezpieczając jej nadmierny podział. W tym samym roku została ona zatwierdzona przez [[Sejm walny I Rzeczypospolitej|Sejm]], a w imieniu małoletnich Alebrechta i [[Stanisław Pius Radziwiłł|Stanisława Piusa]] wystąpił [[gubernator szydłowiecki]]. W wyniku postanowień aktu fundacyjnego objął [[Ordynacja klecka|klucz klecki]], stając się jego pierwszym ordynatem. W [[1579]] [[Stefan Batory]] przyznał mu urząd marszałka nadwornego{{odn|Anusik|2004|s=10}}. Zrzekł się go wobec otrzymania w [[1589]] od [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III]] lepszego stanowiska, marszałka wielkiego litewskiego{{odn|Gałuszka|2018|s=238}}.
Książę, ordynat na Ołtyce i [[Nieśwież]]u, pierwszy ordynat [[Kielce|kielecki]] od [[1586]], [[marszałek]] nadworny litewski od [[1579]], od [[1586]] [[marszałek]] wielki litewski. Był także [[starosta|starostą]] kowalewskim i rumborskim.


Ożenił się z [[Anna Kettler|Anną Kettlerówną]] (ok. 1588), z którą miał czworo dzieci: córki Barbarę (1589–1614), wydaną za [[Mikołaj Kiszka (zm. 1644)|Mikołaja Kiszkę]], Annę (1590–1606), Katarzynę (1590) i syna [[Jan Albrycht Radziwiłł|Jana Albrychta]] (1591–1626){{odn|Anusik|2004|s=11}}.
{{Biografia stub}}
⚫
{{marszałkowie wielcy litewscy}}


== Przypisy ==
⚫
[[Kategoria:Radziwiłłowie]]
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Anusik | imię = Zbigniew | tytuł = Kariery faworytów królewskich a kariery opozycjonistów w dobie panowania Zygmunta III (1587-1632) | czasopismo = Przegląd Nauk Historycznych | wolumin = 2 | data = 2004 | odn = tak}}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Belzyt | imię = Leszek | tytuł = Ludność i domy w Kazimierzu około roku 1600: próba bilansu statystycznego | czasopismo = Czasy Nowożytne | wolumin = 3 | data = 1997 | odn = tak}}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Gałuszka | imię = Justyna | tytuł = Jak Kraków witał arcyksiężniczkę? Uroczystości ślubne i koronacyjne Anny Habsburżanki i Zygmunta III Wazy w 1592 roku | czasopismo = [[Przegląd Nauk Historycznych]] | wolumin = 2 | data = 2018 | odn = tak}}
* [[Henryk Lulewicz|Lulewicz, Henryk]]: ''Radziwiłł, Albrycht (1558–1592)''. [H. w:] ''[[Polski Słownik Biograficzny]]''. Red. [[Kazimierz Lepszy|Lepszy, Kazimierz]] i in. T. 30/1: z. 124. Red. Rostworowski, Emanuel. Warszawa: PAN, 1987; s. 135-140. {{ISBN|83-86301-01-5}}.

⚫
{{Marszałkowie wielcy litewscy}}
{{Marszałkowie nadworni litewscy}}

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Radziwiłł, Albrycht}}
[[Kategoria:Ludzie związani z Ołyką (I Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Wilnem (I Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Marszałkowie wielcy litewscy]]
[[Kategoria:Marszałkowie nadworni litewscy]]
[[Kategoria:Radziwiłłowie herbu Trąby|Albrycht Radziwiłł (1558–1592)]]
[[Kategoria:Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Senatorowie za panowania Stefana Batorego]]
[[Kategoria:Senatorowie za panowania Zygmunta III Wazy]]
⚫
[[Kategoria:Urodzeni w 1558]]
[[Kategoria:Zmarli w 1592]]

Aktualna wersja na dzień 08:53, 26 lut 2024

Albrycht Radziwiłł
Ilustracja
Herb
Trąby
Rodzina

Radziwiłłowie herbu Trąby

Data urodzenia

1558

Data śmierci

13 lipca 1592

Ojciec

Mikołaj Radziwiłł Czarny

Matka

Elżbieta Szydłowiecka

Żona

Anna Kettlerówna

Dzieci

Anna, Katarzyna, Barbara, Jan Albrycht

Rodzeństwo

Mikołaj Krzysztof, Elżbieta, Zofia, Anna, Jerzy, Stanisław Pius, Krystyna

Multimedia w Wikimedia Commons

Albrecht a. Albrycht[1] Radziwiłł herbu Trąby (ur. 1558, zm. 13 lipca 1592[2]) – polsko-litewski możnowładca, tytularny książę; 1579–1586 marszałek nadworny litewski, 1589–1592 marszałek wielki litewski.

Był trzecim synem Mikołaja zw. Czarnym i Elżbiety Szydłowieckiej. Wychowany w wierze kalwińskiej, w 1574 przeszedł na katolicyzm. W 1568 starszy brat Mikołaj Krzysztof zw. Sierotką ustanowił ordynację dla dóbr rodowych, zabezpieczając jej nadmierny podział. W tym samym roku została ona zatwierdzona przez Sejm, a w imieniu małoletnich Alebrechta i Stanisława Piusa wystąpił gubernator szydłowiecki. W wyniku postanowień aktu fundacyjnego objął klucz klecki, stając się jego pierwszym ordynatem. W 1579 Stefan Batory przyznał mu urząd marszałka nadwornego[1]. Zrzekł się go wobec otrzymania w 1589 od Zygmunta III lepszego stanowiska, marszałka wielkiego litewskiego[3].

Ożenił się z Anną Kettlerówną (ok. 1588), z którą miał czworo dzieci: córki Barbarę (1589–1614), wydaną za Mikołaja Kiszkę, Annę (1590–1606), Katarzynę (1590) i syna Jana Albrychta (1591–1626)[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Anusik 2004 ↓, s. 10.
  2. ↑ Belzyt 1997 ↓, s. 35.
  3. ↑ Gałuszka 2018 ↓, s. 238.
  4. ↑ Anusik 2004 ↓, s. 11.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Zbigniew Anusik. Kariery faworytów królewskich a kariery opozycjonistów w dobie panowania Zygmunta III (1587-1632). „Przegląd Nauk Historycznych”. 2, 2004. 
  • Leszek Belzyt. Ludność i domy w Kazimierzu około roku 1600: próba bilansu statystycznego. „Czasy Nowożytne”. 3, 1997. 
  • Justyna Gałuszka. Jak Kraków witał arcyksiężniczkę? Uroczystości ślubne i koronacyjne Anny Habsburżanki i Zygmunta III Wazy w 1592 roku. „Przegląd Nauk Historycznych”. 2, 2018. 
  • Lulewicz, Henryk: Radziwiłł, Albrycht (1558–1592). [H. w:] Polski Słownik Biograficzny. Red. Lepszy, Kazimierz i in. T. 30/1: z. 124. Red. Rostworowski, Emanuel. Warszawa: PAN, 1987; s. 135-140. ISBN 83-86301-01-5.
Marszałkowie wielcy litewscy

Marszałkowie nadworni litewscy

Laski marszałkowskie

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Albrycht_Radziwiłł_(1558–1592)&oldid=72987379”