Święta Lipka: Różnice pomiędzy wersjami
![Ziemia](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png)
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Polska miejscowość infobox}} |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Wycofane VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:The Altar in Swieta Lipka Church.JPG|mały|242px|Bazylika Nawiedzenia NMP, ołtarz główny]] |
[[Plik:The Altar in Swieta Lipka Church.JPG|mały|242px|Bazylika Nawiedzenia NMP, ołtarz główny]] |
||
'''Święta Lipka''' ([[język niemiecki|niem.]]'' Heiligelinde'') – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Reszel (gmina)|gminie Reszel]]. |
'''Święta Kinga Lipka''' ([[język niemiecki|niem.]]'' Heiligelinde'') – [[wieś]]<nowiki/>niara w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Reszel (gmina)|gminie Reszel]]. |
||
Na swój kościół |
|||
== Charakterystyka == |
== Charakterystyka == |
Wersja z 21:52, 24 cze 2024
wieś | |
![]() | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
176[2] |
Strefa numeracyjna |
89 |
Kod pocztowy |
11-440[3] |
Tablice rejestracyjne |
NKE |
SIMC |
0487226 |
Położenie na mapie gminy Reszel ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego ![]() | |
![]() | |
Strona internetowa |
Święta Kinga Lipka (niem. Heiligelinde) – wieśniara w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.
Na swój kościół
Charakterystyka
Wieś położona jest na Pojezierzu Mrągowskim, w pobliżu znajdują się jeziora Wyrbel i Dejnowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Kult maryjny w Świętej Lipce
Znajduje się tam sanktuarium maryjne. Świętolipska bazylika pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny wraz z obejściem krużgankowym i klasztorem to zabytek barokowy.
Początki kultu i pierwsza kaplica
Początki kultu Matki Boskiej w Świętej Lipce sięgają XIV w. Według ustnie przekazanej informacji, skazaniec więziony w lochach kętrzyńskiego kościoła dzięki natchnieniu Matki Bożej wyrzeźbił w drewnie figurkę Madonny z Dzieciątkiem. Po wykonaniu rzeźby został uwolniony, a swą figurkę zawiesił na lipie przy drodze z Kętrzyna do Reszla. Rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem zasłynęła cudami. Z czasem wokół lipy wybudowano kaplicę; nie wiadomo, jak ona wyglądała. Kaplicę obsługiwali księża krzyżaccy z Kętrzyna.
Najstarszą udokumentowaną informację o Świętej Lipce znaleziono w aktach kapituły płockiej – zapis z 1473 informujący, że ludzie chodzą na odpusty do Prus, nie precyzujący bliżej, czy w Świętej Lipce jest kaplica. Natomiast z przywileju wielkiego mistrza krzyżackiego Johanna von Tieffena z 1491 wydanego dla karczmarza w Świętej Lipce już jednoznacznie wynika, że kaplica tam była. Do Świętej Lipki przybywały wówczas liczne pielgrzymki. Przybył tu także ostatni wielki mistrz krzyżacki w Prusach Zakonnych Albrecht.
Kaplica w Świętej Lipce została zniszczona w czasie reformacji – według napisu w kościele było to w 1524. Aby odstraszyć pielgrzymów, na miejscu kaplicy postawiono szubienicę.
Druga Kaplica Świętolipska
Dzięki staraniom Stefana Sadorskiego można było przystąpić do odbudowy kaplicy. Jesienią 1618 odsłonięto fundamenty pierwszej kaplicy o wymiarach 40 × 26 stóp. Budowę kaplicy zrealizowano na starych fundamentach w 1619, a uroczystej jej konsekracji dokonał biskup warmiński Szymon Rudnicki w dniu 19 listopada 1619. Na fasadzie kaplicy znalazły się trzy herby: Zygmunta III Wazy, księcia pruskiego Jana Zygmunta i biskupa Szymona Rudnickiego. Odbudowaną kaplicę dzięki Sadorskiemu przekazano pod opiekę jezuitów. Zaginioną cudowną figurkę zastąpił obraz M.B. Świętolipskiej.
Do Świętej Lipki przybywali pielgrzymi nie tylko z Warmii, ale i z dalszych okolic, jak np. Warszawy, Wilna i Lwowa. Znalazł się wśród nich królewicz Jan Kazimierz. Pielgrzymi nie mieścili się w świętolipskiej kaplicy.
Między Świątą Lipką a Reszlem biegnie Trakt pielgrzymkowy z zabytkowym zespołem kapliczek kalwaryjnych i wiekowymi lipami – pomnikami przyrody.
Bazylika Świętolipska
- Osobny artykuł:
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Nawiedzenia_NMP_w_%C5%9Awi%C4%99tej_Lipce-organy.jpg/242px-Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Nawiedzenia_NMP_w_%C5%9Awi%C4%99tej_Lipce-organy.jpg)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138181
- ↑ Wieś Święta Lipka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-05] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1288 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
Bibliografia
- Święta Lipka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 690 .
- Jan Obłąk, Święta Lipka, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1975
- Ireneusz St. Bruski, Sanktuarium Matki Jedności Chrześcijan w Świętej Lipce, Olsztyn 1993
- Jerzy Paszenda, Święta Lipka, Ośrodek Badań Naukowych im Wojciecha Kętrzyńskiego, Olsztyn, 1996, ISSN 1233-0396
Linki zewnętrzne
- www.Atrakcje.Mazury.pl: Bazylika w Świętej Lipce. Portal z atrakcjami turystycznymi na Mazurach. [dostęp 2018-01-12].
- Święta Lipka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 690 .
- Zegar Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Świętej Lipce w Katalogu Zegarów Wieżowych. [dostęp 27.07.2019]
- Historia i architektura bazyliki w Świętej Lipce