Gwiazdozbiór Sekstantu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
poprawa linków do przek., WP:SK, drobne merytoryczne (za programem Stellarium)
m drobne redakcyjne
Linia 16: Linia 16:
| roje meteorów =
| roje meteorów =
| szermaks = 77
| szermaks = 77
| szermin = 85<ref>{{Cytuj książkę|autor=Praca zbiorowa|tytuł=Kosmos|wydawca=Buchmann Sp. z o.o.|miejsce=Warszawa|rok=2012|isbn=978-83-7670-323-7|strony=458-459}}</ref>
| szermin = 85<ref name=Kosmos>{{Cytuj książkę|autor=Praca zbiorowa|tytuł=Kosmos|wydawca=Buchmann Sp. z o.o.|miejsce=Warszawa|rok=2012|isbn=978-83-7670-323-7|strony=458-459}}</ref>
| zdjęcie =
| zdjęcie =
}}
}}
'''Sekstant''' (Sekstans, [[łacina|łac.]] ''Sextans'', [[dopełniacz (przypadek)|dop.]] ''Sextantis'', skrót ''Sex'') – słabo widoczny [[gwiazdozbiór]] usytuowany w rejonie [[równik niebieski|równika niebieskiego]]. W Polsce widoczny zimą i wiosną. Liczba gwiazd widoczna [[Gołe oko|nieuzbrojonym okiem]]: około 25.
'''Sekstant''' (Sekstans, [[łacina|łac.]] ''Sextans'', [[dopełniacz (przypadek)|dop.]] ''Sextantis'', skrót ''Sex'') – słabo widoczny [[gwiazdozbiór]], 47. co do wielkości, usytuowany w rejonie [[równik niebieski|równika niebieskiego]]. W Polsce widoczny zimą i wiosną. Liczba gwiazd widoczna [[Gołe oko|nieuzbrojonym okiem]]: około 25.


Został wprowadzony przez gdańskiego [[astronom]]a [[Jan Heweliusz|Jana Heweliusza]] w 1687 roku, opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie ''Firmamentum Sobiescianum''; poświęcony muzie astronomii, pod pierwotną nazwą Sekstans Uranii. Wyobraża jeden z XVII-wiecznych instrumentów do pomiaru pozycji gwiazd i planet, którego egzemplarz spłonął w pożarze obserwatorium Heweliusza. Od czasów Heweliusza konstelacja nie podlegała znaczącym zmianom poza skróceniem nazwy do ''Sextans''<ref>{{Cytuj książkę|tytuł=Tablice astronomiczne|wydawca=PPU „PARK” Sp. z o.o.|miejsce=Bielsko-Biała|rok=2002| strony=163|isbn=83-7266-156-1|}}</ref>.
Został wprowadzony przez gdańskiego [[astronom]]a [[Jan Heweliusz|Jana Heweliusza]] w 1687 roku, opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie ''Firmamentum Sobiescianum''; poświęcony muzie astronomii, pod pierwotną nazwą Sekstans Uranii. Wyobraża jeden z XVII-wiecznych instrumentów do pomiaru pozycji gwiazd i planet, którego egzemplarz spłonął w pożarze obserwatorium Heweliusza. Od czasów Heweliusza konstelacja nie podlegała znaczącym zmianom poza skróceniem nazwy do ''Sextans''<ref>{{Cytuj książkę|tytuł=Tablice astronomiczne|wydawca=PPU „PARK” Sp. z o.o.|miejsce=Bielsko-Biała|rok=2002| strony=163|isbn=83-7266-156-1|}}</ref>.
Linia 27: Linia 27:
* Dwie niezwiązane ze sobą gwiazdy – 17 i 18 Sextantis – tworzą podwójną parę optyczną, dobrze widoczną przez lornetkę<ref>{{Cytuj książkę|tytuł=Encyklopedia Wszechświat|wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN SA|miejsce=Warszawa|rok=2006|isbn=978-83-01-14848-5|strony=380}}</ref>.
* Dwie niezwiązane ze sobą gwiazdy – 17 i 18 Sextantis – tworzą podwójną parę optyczną, dobrze widoczną przez lornetkę<ref>{{Cytuj książkę|tytuł=Encyklopedia Wszechświat|wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN SA|miejsce=Warszawa|rok=2006|isbn=978-83-01-14848-5|strony=380}}</ref>.
* Gamma (γ) Sektantu to interesująca [[gwiazda podwójna]]. Jest to para podobnych gwiazd typu A, krążących wokół siebie z okresem 77 lat. Gwiazdy są oddalone o około 260 lat świetlnych. Przy maksymalnym rozdzieleniu – które zdarza się 2-3 razy na stulecie, a ostatnio miało miejsce w 1996 roku – daje się zaobserwować oddzielnie za pomocą 25-centymetrowego teleskopu.
* Gamma (γ) Sektantu to interesująca [[gwiazda podwójna]]. Jest to para podobnych gwiazd typu A, krążących wokół siebie z okresem 77 lat. Gwiazdy są oddalone o około 260 lat świetlnych. Przy maksymalnym rozdzieleniu – które zdarza się 2-3 razy na stulecie, a ostatnio miało miejsce w 1996 roku – daje się zaobserwować oddzielnie za pomocą 25-centymetrowego teleskopu.
* W Sekstansie znajduje się [[galaktyka soczewkowata]] [[NGC 3115]] o jasności 10,1<sup>m</sup>. Została odkryta przez [[William Herschel|Williama Herschela]] w 1787 roku. Jest to stara galaktyka (prawie nie posiadająca gazu), wielokrotnie większa od [[Droga Mleczna|naszej]] i odległa o około 32 mln [[rok świetlny|lat świetlnych]]. W 15-centymetrowym teleskopie wygląda jak małe wrzeciono z bardzo jasnym jądrem. Na podstawie obserwacji [[Teleskop kosmiczny Chandra|teleskopu Chandra]] wywnioskowano, że w centrum NGC 3115 znajduje się [[supermasywna czarna dziura]] o masie dwóch miliardów [[Masa Słońca|mas Słońca]]<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=Złoczewski|imię=Kamil|tytuł=Kosmos. Tajemnice Wszechświata.|wydawca=Amermedia Sp. z o.o.|miejsce=Poznań|rok=2013|wolumin=63|isbn=978-83-252-1916-1|strony=23}}</ref>.
* W Sekstansie znajduje się [[galaktyka soczewkowata]] [[NGC 3115]] o jasności 10,1<sup>m</sup>. Została odkryta przez [[William Herschel|Williama Herschela]] w 1787 roku. Jest to stara galaktyka (prawie nie posiadająca gazu), wielokrotnie większa od [[Droga Mleczna|naszej]] i odległa o około 32 mln [[rok świetlny|lat świetlnych]]. W 15-centymetrowym teleskopie wygląda jak małe wrzeciono z bardzo jasnym jądrem. Na podstawie obserwacji [[Teleskop kosmiczny Chandra|teleskopu Chandra]] wywnioskowano, że w centrum NGC 3115 znajduje się [[supermasywna czarna dziura]] o masie dwóch miliardów [[Masa Słońca|mas Słońca]]<ref name=kosmos>{{Cytuj książkę|nazwisko=Złoczewski|imię=Kamil|tytuł=Kosmos. Tajemnice Wszechświata.|wydawca=Amermedia Sp. z o.o.|miejsce=Poznań|rok=2013|tom=63|isbn=978-83-252-1916-1|strony=23}}</ref>.
* Inne ciekawe obiekty to para galaktyk [[NGC 3166]], [[NGC 3169]] oraz [[galaktyka spiralna]] [[NGC 3044]].
* Inne ciekawe obiekty to para galaktyk [[NGC 3166]], [[NGC 3169]] oraz [[galaktyka spiralna]] [[NGC 3044]].


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[lista gwiazd w gwiazdozbiorze Sekstantu]]
* [[lista gwiazd w gwiazdozbiorze Sekstantu]]
* [[lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach]]


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 09:43, 21 wrz 2014

Sekstant
Mapa gwazdozbioru
Nazwa łacińska

Sextans

Dopełniacz łaciński

Sextantis

Skrót nazwy łacińskiej

Sex

Dane obserwacyjne (J2000)
Rektascensja

10 h

Deklinacja

0°

Charakterystyka
Powierzchnia

314 stopni kw.

Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3

0

Najjaśniejsza gwiazda

α Sextantis (4,48m)

Gwiazdozbiory sąsiadujące
Widoczny na szerokościach geograficznych
pomiędzy 85[1]° S a 77° N.
ilustracja
Multimedia w Wikimedia Commons

Sekstant (Sekstans, łac. Sextans, dop. Sextantis, skrót Sex) – słabo widoczny gwiazdozbiór, 47. co do wielkości, usytuowany w rejonie równika niebieskiego. W Polsce widoczny zimą i wiosną. Liczba gwiazd widoczna nieuzbrojonym okiem: około 25.

Został wprowadzony przez gdańskiego astronoma Jana Heweliusza w 1687 roku, opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie Firmamentum Sobiescianum; poświęcony muzie astronomii, pod pierwotną nazwą Sekstans Uranii. Wyobraża jeden z XVII-wiecznych instrumentów do pomiaru pozycji gwiazd i planet, którego egzemplarz spłonął w pożarze obserwatorium Heweliusza. Od czasów Heweliusza konstelacja nie podlegała znaczącym zmianom poza skróceniem nazwy do Sextans[2].

Wybrane obiekty

  • Najjaśniejsza gwiazda alfa Sextantis (α Sex) ma zaledwie jasność 4,48m, pozostałe są słabsze niż 5m. Gwiazda jest zwykłym olbrzymem typu A, znajdującym się w odległości 286 lat świetlnych. Ten biały olbrzym ma masę 3 razy większą od masy Słońca i jest od niego 120 razy jaśniejszy.
  • Dwie niezwiązane ze sobą gwiazdy – 17 i 18 Sextantis – tworzą podwójną parę optyczną, dobrze widoczną przez lornetkę[3].
  • Gamma (γ) Sektantu to interesująca gwiazda podwójna. Jest to para podobnych gwiazd typu A, krążących wokół siebie z okresem 77 lat. Gwiazdy są oddalone o około 260 lat świetlnych. Przy maksymalnym rozdzieleniu – które zdarza się 2-3 razy na stulecie, a ostatnio miało miejsce w 1996 roku – daje się zaobserwować oddzielnie za pomocą 25-centymetrowego teleskopu.
  • W Sekstansie znajduje się galaktyka soczewkowata NGC 3115 o jasności 10,1m. Została odkryta przez Williama Herschela w 1787 roku. Jest to stara galaktyka (prawie nie posiadająca gazu), wielokrotnie większa od naszej i odległa o około 32 mln lat świetlnych. W 15-centymetrowym teleskopie wygląda jak małe wrzeciono z bardzo jasnym jądrem. Na podstawie obserwacji teleskopu Chandra wywnioskowano, że w centrum NGC 3115 znajduje się supermasywna czarna dziura o masie dwóch miliardów mas Słońca[4].
  • Inne ciekawe obiekty to para galaktyk NGC 3166, NGC 3169 oraz galaktyka spiralna NGC 3044.

Zobacz też

  1. ↑ Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 458-459. ISBN 978-83-7670-323-7.
  2. ↑ Tablice astronomiczne. Bielsko-Biała: PPU „PARK” Sp. z o.o., 2002, s. 163. ISBN 83-7266-156-1.
  3. ↑ Encyklopedia Wszechświat. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2006, s. 380. ISBN 978-83-01-14848-5.
  4. ↑ Kamil Złoczewski: Kosmos. Tajemnice Wszechświata.. T. 63. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2013, s. 23. ISBN 978-83-252-1916-1.

Bibliografia

  • Ian Ridpath, Wil Tirion: Collins Stars and Planets Guide (Collins Guide). London: Collins, 2007. ISBN 978-0-00-725120-9.

Linki zewnętrzne


Gwiazdozbiory
Niebo północne
Niebo równikowe
Niebo południowe
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gwiazdozbiór_Sekstantu&oldid=40466305”