Gwiazdozbiór Sekstantu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
m →Interesujące obiekty: poprawa linków |
||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
== Interesujące obiekty == |
== Interesujące obiekty == |
||
* W Sekstansie znajduje się [[galaktyka soczewkowata]] [[NGC 3115]] o jasności 10,1<sup>m</sup>. Została odkryta przez [[William Herschel|Williama Herschela]] w 1787 roku. Jest to stara galaktyka (prawie nie posiadająca gazu), wielokrotnie większa od [[Droga Mleczna|naszej]] i odległa o około 32 mln |
* W Sekstansie znajduje się [[galaktyka soczewkowata]] [[NGC 3115]] o jasności 10,1<sup>m</sup>. Została odkryta przez [[William Herschel|Williama Herschela]] w 1787 roku. Jest to stara galaktyka (prawie nie posiadająca gazu), wielokrotnie większa od [[Droga Mleczna|naszej]] i odległa o około 32 mln lat świetlnych. W 15-centymetrowym teleskopie wygląda jak małe wrzeciono z bardzo jasnym jądrem. Na podstawie obserwacji [[Teleskop kosmiczny Chandra|teleskopu Chandra]] wywnioskowano, że w centrum NGC 3115 znajduje się [[supermasywna czarna dziura]] o masie dwóch miliardów mas Słońca<ref name=kosmos>{{Cytuj książkę|nazwisko=Złoczewski|imię=Kamil|tytuł=Kosmos. Tajemnice Wszechświata.|wydawca=Amermedia Sp. z o.o.|miejsce=Poznań|rok=2013|tom=63|isbn=978-83-252-1916-1|strony=23}}</ref>. |
||
* Inne ciekawe obiekty to para galaktyk [[NGC 3166]], [[NGC 3169]] oraz [[galaktyka spiralna]] [[NGC 3044]]. |
* Inne ciekawe obiekty to para galaktyk [[NGC 3166]], [[NGC 3169]] oraz [[galaktyka spiralna]] [[NGC 3044]]. |
||
Wersja z 21:41, 13 cze 2015
| |
| Nazwa łacińska |
Sextans |
|---|---|
| Dopełniacz łaciński |
Sextantis |
| Skrót nazwy łacińskiej |
Sex |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Rektascensja |
10 h |
| Deklinacja |
0° |
| Charakterystyka | |
| Powierzchnia |
314 stopni kw. |
| Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3 |
0 |
| Najjaśniejsza gwiazda |
α Sextantis (4,48m) |
| Gwiazdozbiory sąsiadujące |
|
| Widoczny na szerokościach geograficznych pomiędzy 85[1]° S a 77° N. | |
| |
Sekstant (Sekstans, łac. Sextans, dop. Sextantis, skrót Sex) – słabo widoczny gwiazdozbiór, 47. co do wielkości, usytuowany w rejonie równika niebieskiego. W Polsce widoczny zimą i wiosną. Liczba gwiazd widoczna nieuzbrojonym okiem: około 25.
Pochodzenie nazwy
Został wprowadzony przez gdańskiego astronoma Jana Heweliusza w 1687 roku, opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie Firmamentum Sobiescianum; poświęcony muzie astronomii, pod pierwotną nazwą Sekstans Uranii. Wyobraża jeden z XVII-wiecznych instrumentów do pomiaru pozycji gwiazd i planet, którego egzemplarz spłonął w pożarze obserwatorium Heweliusza. W ten sposób astronom upamiętnił instrument, którego używał do określenia położenia gwiazd. Heweliusz prowadził obserwacje nieuzbrojonym okiem, jedynie z użyciem sekstantu, mimo że w jego czasach już używano teleskopów. Utworzył on gwiazdozbiór Sekstantu z gwiazd o jasności obserwowanej nie większej od 4,5 m co dowodzi bystrego wzroku astronoma[2]. Od czasów Heweliusza konstelacja nie podlegała znaczącym zmianom poza skróceniem nazwy do Sextans[3].
Gwiazdy Sekstantu
- Najjaśniejsza gwiazda alfa Sextantis (α Sex) ma zaledwie jasność 4,48m, pozostałe są słabsze niż 5m. Gwiazda jest zwykłym olbrzymem typu A, znajdującym się w odległości 286 lat świetlnych. Ten niebieskobiały olbrzym ma masę 3 razy większą od masy Słońca i jest od niego 120 razy jaśniejszy.
- Dwie niezwiązane ze sobą gwiazdy – 17 i 18 Sextantis – tworzą podwójną parę optyczną, dobrze widoczną przez lornetkę[4].
- Gamma (γ) Sektantu to interesująca gwiazda podwójna. Jest to para podobnych gwiazd typu A, krążących wokół siebie z okresem 77 lat. Gwiazdy są oddalone o około 260 lat świetlnych. Przy maksymalnym rozdzieleniu – które zdarza się 2-3 razy na stulecie, a ostatnio miało miejsce w 1996 roku – daje się zaobserwować oddzielnie za pomocą 25-centymetrowego teleskopu.
Interesujące obiekty
- W Sekstansie znajduje się galaktyka soczewkowata NGC 3115 o jasności 10,1m. Została odkryta przez Williama Herschela w 1787 roku. Jest to stara galaktyka (prawie nie posiadająca gazu), wielokrotnie większa od naszej i odległa o około 32 mln lat świetlnych. W 15-centymetrowym teleskopie wygląda jak małe wrzeciono z bardzo jasnym jądrem. Na podstawie obserwacji teleskopu Chandra wywnioskowano, że w centrum NGC 3115 znajduje się supermasywna czarna dziura o masie dwóch miliardów mas Słońca[5].
- Inne ciekawe obiekty to para galaktyk NGC 3166, NGC 3169 oraz galaktyka spiralna NGC 3044.
Zobacz też
- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Sekstantu
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
- ↑ Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 458-459. ISBN 978-83-7670-323-7.
- ↑ Ian Ridpath: Gwiazdy i planety. Przewodnik Collinsa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 236-237. ISBN 978-83-7073-928-7.
- ↑ Tablice astronomiczne. Bielsko-Biała: PPU „PARK” Sp. z o.o., 2002, s. 163. ISBN 83-7266-156-1.
- ↑ Encyklopedia Wszechświat. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2006, s. 380. ISBN 978-83-01-14848-5.
- ↑ Kamil Złoczewski: Kosmos. Tajemnice Wszechświata.. T. 63. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2013, s. 23. ISBN 978-83-252-1916-1.
Bibliografia
- Ian Ridpath, Wil Tirion: Collins Stars and Planets Guide (Collins Guide). London: Collins, 2007. ISBN 978-0-00-725120-9.
Linki zewnętrzne