Manitoba: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
m →Historia: Kosmetyczne poprawki co do stylu; według mnie Koncesja Selkirka to nazwa własna, więc oba człony powinny być pisane wielką literą; "rzeka Red River" to według mnie pleonazm. |
||
| Linia 183: | Linia 183: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Teren Manitoby od tysiącleci zamieszkany był przez liczne plemiona indiańskie. Pojawienie się Europejczyków po 1670, w związku z rozpoczęciem działalności [[Kompania Zatoki Hudsona|Kompanii Zatoki Hudsona]], wciągnęło Indian |
Teren Manitoby od tysiącleci zamieszkany był przez liczne plemiona indiańskie. Pojawienie się Europejczyków po 1670, w związku z rozpoczęciem działalności [[Kompania Zatoki Hudsona|Kompanii Zatoki Hudsona]], wciągnęło Indian tworzony przez nią w system gospodarczy. Pierwsze osiedla powstały na mocy tak zwanej [[Koncesja Selkirka|Koncesji Selkirka]] w dolinie [[Red River (dopływ jeziora Winnipeg)|Red River (Rivière Rouge)]]. Z czasem z osiedleńców, głównie pochodzących ze [[Szkocja|Szkocji]] i [[Międzynarodowa Organizacja Frankofonii|frankofonów]] z [[Quebec]]u, powstała bardzo charakterystyczna, kresowa społeczność, w której najdynamiczniejszą grupą byli [[Metys]]i. Kultura ta łączyła w sobie pierwiastki szkockie, frankofońskie i indiańskie. W 1867 r. włączono ten obszar, jako część [[Terytoria Północno-Zachodnie|Terytoriów Północno-Zachodnich]], do Kanady, a w roku następnym – wskutek [[Rebelia nad Red River|rebelii Metysów nad Red River]] – utworzono w południowej części jej obecnych terenów nową miniaturową prowincję pod nazwą „Manitoba”. Obszar prowincji został następnie kilkakrotnie powiększony, osiągając ostateczny rozmiar w 1912. |
||
Zobacz więcej w artykule głównym: [[historia Manitoby]]. |
Zobacz więcej w artykule głównym: [[historia Manitoby]]. |
||
Wersja z 15:01, 5 lip 2020
| prowincja | |||||
| |||||
| |||||
| Dewiza: Gloriosus et Liber (Wspaniały i wolny) | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Data powstania |
15 lipca 1870 | ||||
| Kod ISO 3166-2 |
CA-MB | ||||
| Premier |
Greg Selinger | ||||
| Gubernator porucznik | |||||
| Powierzchnia |
647 797 | ||||
| Populacja (2011) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
2,2 | ||||
| Numer kierunkowy |
204 | ||||
| Kod pocztowy |
MB | ||||
| Strefa czasowa |
UTC -6 | ||||
| Języki urzędowe | |||||
| Liczba przedstawicieli w parlamencie | |||||
| Liczba Senat |
6 | ||||
| Liczba Izba Gmin |
14 | ||||
Położenie na mapie
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Manitoba – prowincja Kanady leżąca w środkowej części kraju. Od wschodu graniczy z Ontario, od zachodu z Saskatchewan, od północy z terytorium Nunavut oraz na południu ze stanami USA Minnesota i Dakota Północna. Największym miastem prowincji i zarazem jej stolicą jest Winnipeg.
Nazwa Manitoba pochodzi od zniekształconych słów w języku odżibwe – manito-bah lub języku kri – manito-wapow, znaczących "cieśnina duchów". Odnosi się do przewężeń na jeziorze Manitoba, gdzie wartko przepływający nurt wśród głazów wydawał dudniące dźwięki. Według indiańskich wierzeń miały to być odgłosy magicznego bębna Manitou – ducha Algonkinów.
Struktura polityczna
Gubernator porucznik
Gubernator porucznik jest przedstawicielem głowy państwa, monarchy angielskiego w prowincji. Choć gubernator mianowany jest przez monarchę, następuje to automatycznie po rekomendacji Premiera Manitoby. Funkcje gubernatora porucznika są czysto honorowe i ceremonialne, choć teoretycznie może on wpływać na kształt polityki prowincjonalnej.
Zgromadzenie legislacyjne
Parlament Manitoby The Legislative Assembly of Manitoba składa się współcześnie w 57 deputowanych Members of Legislative Assembly w skrócie MLA. Wybierani są oni w 57 jednomandatowych okręgach wyborczych. Partia posiadająca większość w parlamencie tworzy rząd prowincjonalny, a jej przewodniczący zostaje Premierem Manitoby. Druga co do liczebności partia w parlamencie otrzymuje status oficjalnej opozycji.
W 37. kadencji parlamentu miejsca w parlamencie podzielone były następująco:
- Nowa Demokratyczna Partia Kanady – 32
- Konserwatywna Partia Manitoby – 23
- Liberalna Partia Manitoby – 1
Zobacz więcej w artykule głównym: Zgromadzenie Legislacyjne Manitoby.
Rząd
- Ministry of Aboriginal and Northern Affairs – Ministerstwo do spraw Indian i spraw północy
- Ministry of Advanced Education and Training – Ministerstwo szkolnictwa wyższego
- Ministry of Agriculture, Food and Rural Initiatives – Ministerstwo rolnictwa, gospodarki żywnościowej i rozwoju terenów wiejskich
- Ministry of Conservation – Ministerstwo ochrony środowiska
- Ministry of Culture, Heritage & Tourism – Ministerstwo kultury, spuścizny kulturowej i turystyki
- Ministry of Energy, Science and Technology – Ministerstwo Energetyki, nauki i technologii
- Ministry of Education, Citizenship and Youth – Ministerstwo edukacji, obywatelstwa i spraw młodzieży
- Ministry of Family Services & Housing – Ministerstwo do młodzieży i spraw mieszkaniowych
- Ministry of Finance – Ministerstwo finansów
- Ministry of Industry, Economic Development & Mines – Ministerstwo przemysłu, rozwoju gospodarczego i górnictwa
- Ministry of Health – Ministerstwo zdrowia
- Ministry of Healthy Living – Ministerstwo zdrowego życia
- Ministry of Intergovernmental Affairs – Ministerstwa do kontaktów międzyrządowych
- Ministry of Justice and Attorney General – Ministerstwo sprawiedliwości i prokurator generalny
- Ministry of Labour and Immigration – Ministerstwo pracy i imigracji
- Ministry of Transportation & Government Services – Ministerstwo transportu i usług wewnątrz rządowych
- Ministry of Water Stewardship – Ministerstwo nadzoru wód śródlądowych
Premier
Premier Manitoby jest szefem rządu prowincjonalnego w Manitobie. Posiada on bardzo szerokie uprawnienia, pozwalające prowadzić skuteczne rządy, jeśli tylko ma zapewnione poparcie w parlamencie. Premierem zostaje lider partii zdobywającej większość w parlamencie. Jeśli z jakichś powodów, w czasie trwania sesji parlamentu przewodniczący rządzącej partii zostaje zmieniony, następuje automatyczna zmiana na stanowisku premiera prowincji.
Demografia
Według spisu powszechnego z roku 2001[2] największą grupą narodowościową w Manitobie są Anglicy (22,1%), następnie Niemcy (18,2%), Szkoci (17,7%), Ukraińcy (14,3%), Irlandczycy (13,0%), Indianie (9,9%), Polacy (6,7%), Metysi (5,2%), Frankokanadyjczycy (5,1%), Holendrzy (4,7%), Islandczycy (2,0%). Jako Kanadyjczycy określiło się 22,9% ogółu[3].
Populacja Manitoby od 1871
| Rok | Populacja[4] | Ranking według prowincji |
|---|---|---|
| 1871 | 25 228 | 8 |
| 1881 | 62 260 | 6 |
| 1891 | 152 506 | 5 |
| 1901 | 255 211 | 5 |
| 1911 | 461 394 | 5 |
| 1921 | 610 118 | 4 |
| 1931 | 700 139 | 5 |
| 1941 | 729 744 | 6 |
| 1951 | 776 541 | 6 |
| 1956 | 850 040 | 6 |
| 1961 | 921 686 | 6 |
| 1966 | 963 066 | 5 |
| 1971 | 988 245 | 5 |
| 1976 | 1 021 505 | 5 |
| 1981 | 1 026 241 | 5 |
| 1986 | 1 063 015 | 5 |
| 1991 | 1 091 942 | 5 |
| 1996 | 1 113 898 | 5 |
| 2001 | 1 119 583 | 5 |
| 2006 | 1 177 765 | 5 |
Religia
Struktura religijna (2011)[5]:
- protestanci:
- Zjednoczony Kościół Kanady – 11,1%,
- anglikanie – 5,7%,
- mennonici – 3,8%,
- luteranie – 3,5%,
- zielonoświątkowcy – 1,9%,
- baptyści – 1,7%,
- kalwini – 1,1%,
- brak religii – 26,5%,
- katolicy – 26,35%,
- pozostali chrześcijanie – 11,5% (w tym nieokreśleni i mniejsze grupy protestanckie),
- prawosławni – 1,25%,
- muzułmanie – 1,05%,
- żydzi – 0,95%,
- sikhowie – 0,9%,
- hinduiści – 0,66%,
- buddyści – 0,58%,
- świadkowie Jehowy – 0,33%,
- mormoni – 0,16%,
- pozostałe religie – 1,0%.
Podział administracyjny
Manitoba podzielona jest na 8 regionów, które dzielą się na drobniejsze jednostki samorządowe: miasta, wsie oraz obszary wiejskie.
Geografia
Ukształtowanie powierzchni
Trzy piąte terenów Manitoby leży na Tarczy Kanadyjskiej. Ten falisty teren, poprzecinany licznymi wąwozami, rzekami i usiany jeziorami jest niemal całkowicie porośnięty lasami, a na północy tundrą . Zawiera także większość złóż mineralnych znajdujących się w prowincji. Jedynym wyższym pasmem górskim są Baldy Mountains z najwyższym szczytem wznoszącym się 831 m n.p.m. Duża część południowej Manitoby jest terenem zalewowym i bagnistym. Pod uprawę nadaje się jej południowo-zachodnia część poniżej Jeziora Winnipeg w trójkącie pomiędzy nim a granicami z Saskatchewan i USA.
Wody śródlądowe
Udział wód śródlądowych w powierzchni Manitoby jest bardzo wysoki i sięga 9%. Obok tysięcy małych jezior rozsianych na całej jej powierzchni dominuje olbrzymie jezioro Winnipeg, które swoją wielkością dorównuje mniejszym z Wielkich Jezior.
Klimat
Ze względu na rozciągłość równoleżnikową Manitoby można wyróżnić w niej dwie strefy klimatyczne. W strefie południowej panuje klimat kontynentalny, z ciepłym latem o średniej temperaturze w czerwcu +18 °C, a dla lipca +18 °C. Mroźne zimy ze średnimi temperaturami stycznia -18 °C i obfitymi opadami śniegu dochodzącymi do 140 cm.
W terenach północnych prowincji panuje klimat subarktyczny z krótkim, chłodnym latem – średnia temperatura czerwca +12 °C i bardzo mroźną zimą ze średnimi temperaturami stycznia -27 °C. W środkowych terenach panuje klimat pośredni.
Zasoby naturalne
Ponad 50% lądowej powierzchni Manitoby stanowią lasy. Drewno należy do podstawowych bogactw naturalnych Manitoby. W prowincji znajdują się także eksploatowane pokłady takich cennych minerałów jak: nikiel, cynk, miedź, srebro, złoto, kadm oraz skały wapienne używane do produkcji cementu. W Manitobie występują także pokłady ropy naftowej. Lasy Manitoby bogate są w zwierzynę łowną, a wody śródlądowe w ryby.
Gospodarka
Głównymi gałęziami gospodarki Manitoby są:
- rolnictwo, którego zasadniczymi produktami są: jęczmień, żyto, kukurydza i słonecznik, oraz hodowla zwierząt. Całkowita produkcja rolnictwa w Manitobie przekracza 2,7 miliarda dolarów
- przemysł wytwórczy – głównie drzewny, żywnościowy i lekki. Całkowita produkcja przemysłowa wynosi prawie 10 miliardów dolarów.
- leśnictwo – w leśnictwie Manitoby zatrudnionych jest blisko 9 tysięcy osób produkujących ponad 2,15 milionów metrów sześciennych surowego drewna.
- przemysł wydobywczy – głównie minerałów (82% udziału), generuje ponad miliard dolarów.
- rybołówstwo i łowiectwo – współcześnie głównie sportowe, generuje 32 miliony dolarów dochodu.
Historia
Teren Manitoby od tysiącleci zamieszkany był przez liczne plemiona indiańskie. Pojawienie się Europejczyków po 1670, w związku z rozpoczęciem działalności Kompanii Zatoki Hudsona, wciągnęło Indian tworzony przez nią w system gospodarczy. Pierwsze osiedla powstały na mocy tak zwanej Koncesji Selkirka w dolinie Red River (Rivière Rouge). Z czasem z osiedleńców, głównie pochodzących ze Szkocji i frankofonów z Quebecu, powstała bardzo charakterystyczna, kresowa społeczność, w której najdynamiczniejszą grupą byli Metysi. Kultura ta łączyła w sobie pierwiastki szkockie, frankofońskie i indiańskie. W 1867 r. włączono ten obszar, jako część Terytoriów Północno-Zachodnich, do Kanady, a w roku następnym – wskutek rebelii Metysów nad Red River – utworzono w południowej części jej obecnych terenów nową miniaturową prowincję pod nazwą „Manitoba”. Obszar prowincji został następnie kilkakrotnie powiększony, osiągając ostateczny rozmiar w 1912.
Zobacz więcej w artykule głównym: historia Manitoby.
.svg)
Przypisy
- ↑ The legal context of Canada's official languages. [dostęp 2018-08-30]. (ang.).
- ↑ Population by selected ethnic origins, by province and territory (2006 Census)
- ↑ Możliwe było wybranie więcej niż jednej narodowości, ilość procentowa jest więc większa niż 100%
- ↑ Statcan – Manitoba Population trend
- ↑ 2011 National Household Survey: Data tables [online], Statistics Canada [dostęp 2019-07-08].