Sytuacja prawna i społeczna osób LGBT w Danii
Prawo wobec kontaktów homoseksualnych
[edytuj | edytuj kod]Kontakty homoseksualne zostały zalegalizowane w Danii w 1933 roku, a w 1976 roku zrównano ze sobą wiek osób legalnie dopuszczających się kontaktów homo- i heteroseksualnych, wynosi on 15 lat[1][2].
Ochrona prawna przed dyskryminacją
[edytuj | edytuj kod]Ogólnokrajowa
[edytuj | edytuj kod]Duńskie prawo gwarantuje ogólny zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną. Został on zawarty w kodeksie karnym i obejmuje różne dziedziny życia. Przepisy te obowiązują w kraju od 1987 roku.
Podobny zakaz został również zawarty w 1996 roku w kodeksie pracy[1]. Geje, lesbijki i biseksualiści nie są wykluczeni ze służby wojskowej z powodu swojej orientacji seksualnej[3].
Azyl
[edytuj | edytuj kod]Duńskie przepisy prawne przyznają prawo osobom do ubiegania się o azyl polityczny z powodu prześladowań przez wzgląd na orientacje seksualną we własnym kraju[4].
Uznanie związków osób tej samej płci
[edytuj | edytuj kod]Dania była pierwszym krajem na świecie (1989), który umożliwił zawieranie związków partnerskich par tej samej płci. Od 2012 roku pary jednopłciowe mogą zawierać związki małżeńskie, w związku z czym ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich uchylono.
Ogólnokrajowe
[edytuj | edytuj kod]W 1986 roku Dania zalegalizowała konkubinaty par tej samej i przeciwnej płci. Przyznają część praw właściwych dla małżeństwa[5].
W 1989 roku Dania stała się pierwszym krajem na świecie, w którym umożliwiono rejestrację związków partnerskich par tej samej płci. Dawały one większość praw z tych, jakie mają małżeństwa heteroseksualne. W 1999 roku Dania umożliwiła parom tej samej płci adopcję dzieci, ale tylko dzieci jednego z partnerów, a nie obcych (np. z domu dziecka)[5]. W wyniku kolejnej nowelizacji, w 2010 roku, pary jednopłciowe uzyskały możliwość adopcji dzieci niespokrewnionych z żadnym z partnerów.
Od początku wejścia w życie ustawy do końca 2003 roku swój związek zalegalizowało ponad 5500 par homoseksualnych. Najwięcej z nich w stolicy - Kopenhadze. Wychowują one razem ponad 220 dzieci.
W 2004 roku socjaliści (opozycja) zaproponowali projekt ustawy legalizującej małżeństwa osób tej samej płci.
W maju 2010 roku parlament uchwalił ustawę przyznającą parom homoseksualnym, będącym w związku partnerskim, prawo do adopcji dzieci[6].
W czerwcu 2010 roku parlament, stosunkiem głosów 51-57, odrzucił projekt ustawy legalizującej małżeństwa osób tej samej płci[7].
W marcu 2012 roku minister spraw społecznych i integracji Karen Hækkerup oraz minister ds. równouprawnienia i ds. kościelnych Manu Sareen w imieniu rządu złożyli w parlamencie dwa projekty ustaw otwierających instytucję małżeństwa dla par tej samej płci. Pierwszy z projektów nowelizował prawo małżeńskie, uchylając jednocześnie ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich z 1989 roku. Drugi dotyczył natomiast zawierania małżeństwa jednopłciowego w kościele. Oba te projekty zostały znaczną większością głosów uchwalone w dniu 7 czerwca 2012 roku (pierwszy z nich przy 85 głosach za, 24 przeciwnych i 2 wstrzymujących się[8], drugi przy 105 głosach za, bez głosów przeciwnych i wstrzymujących się[9]). W dniu 12 czerwca 2012 roku zostały podpisane przez królową i weszły w życie 15 czerwca tego roku[10][11].
Terytoria zależne
[edytuj | edytuj kod]W 1994 roku terytorium autonomiczne Danii, Grenlandia, przyjęła duńską ustawę o związkach partnerskich par tej samej płci. Ustawa ta weszła w życie w 1996 roku[12].
Życie osób LGBT w kraju
[edytuj | edytuj kod]Duńczycy należą do społeczeństw bardzo tolerancyjnych wobec przedstawicieli LGBT.
Według sondażu Eurobarometr, wykonanego na zlecenie UE w 2006 roku, 69% Duńczyków popiera zalegalizowanie małżeństw homoseksualnych, a 44% prawa adopcyjne dla osób tej samej płci[13].
W Danii istnieje duża scena gejowska. Jej centrum jest Kopenhaga. Miasto to dysponuje dziesiątkami lokali (puby, bary, dyskoteki, sauny, hotele, restauracje itp.) gejowskich i gay-friendly. Ponadto w każdym dużym (ponad 100 tys. mieszk.) mieście i niektórych mniejszych istnieje przynajmniej jeden lokal, w którym geje i lesbijki mogą czuć się w miarę swobodnie.
Wydawane są tam publikacje, działają liczne organizacje zajmujące się niesieniem pomocy przedstawicielom LGBT o zasięgu ogólnokrajowym i regionalnym. Każdego roku ulicami stolicy maszerują parady mniejszości seksualnych (gay pride parade). Najliczniejszą tego typu imprezą była parada w 2005 roku, która zgromadziła około 50 000 uczestników.
Duński Kościół protestancki jest jednym z najbardziej otwartych wobec par homoseksualnych kościołów na świecie. Od 1995 roku rozpoczął udzielanie błogosławieństw (nie małżeństw) parom homoseksualnym.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b State-sponsored Homophobia A world survey of laws criminalising same-sex sexual acts between consenting adults. [dostęp 2017-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)].
- ↑ Bekendtgørelse af straffeloven
- ↑ LGBT world legal wrap up survey
- ↑ Denmark
- ↑ a b Ingrid Lund-Andersen: The Danish Registered Partnership Act. W: Legal Recognition of Same-Sex Couples in Europe. K. Boele-Woelki, A. Fuchs (red.). Antwerpia: Intersentia, 2003, s. 13-14. ISBN 90-5095-297-6. (ang.).
- ↑ Gay couples in Denmark now allowed to adopt
- ↑ VKO: Nej til homoægteskab
- ↑ Wyniki głosowania nad projektem ustawodawczym L 106 (małżeństwo między osobami tej samej płci)
- ↑ Wyniki głosowania nad projektem ustawodawczym L 105 (zawieranie małżeństw jednopłciowych w kościele)
- ↑ Lov om ændring af lov om medlemskab af folkekirken, kirkelig betjening og sognebåndsløsning (tekst ustawy)
- ↑ Lov om ændring af lov om ægteskabs indgåelse og opløsning, lov om ægteskabets retsvirkninger og retsplejeloven og om ophævelse af lov om registreret partnerskab (tekst ustawy)
- ↑ Civil Partnership – Equality Network [online], civilpartners.org [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Standard Eurobarometer 66 / Autumn 2006 - TNS Opinion & Socia. [dostęp 2007-07-07]. (ang.).