Ulica Grunwaldzka w Poznaniu
| Łazarz, Grunwald, Ostroróg, Kasztelanów, Pogodno, Raszyn, Junikowo, Osiedle Kwiatowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica przy Collegium Heliodori Święcicki (d. Chemicum) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
6 601 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Poznania  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°24′24,0″N 16°54′24,0″E/52,406667 16,906667
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Grunwaldzka w Poznaniu – jedna z głównych ulic Grunwaldu w Poznaniu. Łączy centrum miasta z jego granicą.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1895 uruchomiona została przy ul. Grunwaldzkiej 1 pierwsza elektrownia w Poznaniu (budynek u zbiegu z ul. Bukowską)[2].
Komunikacja tramwajowa w ulicy Grunwaldzkiej rozpoczęła się 22 czerwca 1902. Wybudowany został wtedy tor tramwajowy od ul. Roosevelta do ul. Ułańskiej (koszary wojskowe). W 1909 dobudowany został drugi tor między ulicami Matejki[a] i Ułańską[3][4]. W 1926 przedłużono tę trasę do ul. Przybyszewskiego[b], w 1931 do Ostroroga[5], a 30 grudnia 1936 do Kasztelanów (Palacza, Osiedle Grunwaldzkie)[6][7]. Po odbudowie ze zniszczeń II wojny światowej, 7 czerwca 1945, uruchomiona została linia tramwajowa z Błoni Grunwaldzkich[8].
23 września 1921[c] u zbiegu z ul. Śniadeckich odbył się pierwszy publiczny wiec komunistyczny w Poznaniu prowadzony przez Zygmunta Piękniewskiego. Przybyło ok. 6 000 uczestników protestujących przeciw zbrojnej interwencji Piłsudskiego w ZSRR oraz domagających się od państwa poprawy warunków bytowych i uwolnienia więźniów politycznych[9].
U wylotu ulicy od 1924 Automobilklub Wielkopolski organizował ogólnopolski wyścig samochodowy i motocyklowy „Trójkąta szos” (34 km). Zawody organizowane corocznie trwały do 1927; głównym powodem przerwania imprez był zły stan nawierzchni[10].
W czasie Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929 ulica była jedną z granic terenów wystawowych[11], obecnie przylega do niej teren MTP.
W latach 1962-1964 rozbudowana i zmodernizowana[12][13], kolejne przebudowy miały miejsce w latach 70. XX wieku oraz w 1988-1989[14][15], 1998[16] 2009 (Grunwaldzka/Wojskowa)[15] i 2011–2013[17][18][15]. Obecnie na znacznej części (od skrzyżowania z ulicą Matejki do ulicy Malwowej) posiada dwie jezdnie. Prawie na całej długości (głównie po stronie południowej) biegnie wzdłuż ulicy droga rowerowa[19].
Nazwy[20][edytuj | edytuj kod]
- od 1900: Kaiserin-Victoria-Strasse[d] (do ul. Jugosłowiańskiej)
- od 1909: Auguste-Victoria-Strasse[e] (do ul. Jugosłowiańskiej)
- od 15 listopada 1919[21]: ul. Grunwaldzka (całość)
- od 1939: Tannenbergstrasse[f] (do ul. Jugosłowiańskiej)
- od 1943: Oppelner Strasse (od ul. Jugosłowiańskiej w kierunku południowo-zachodnim)
- od 1946: ul. Budziszyńska (od ul. Jugosłowiańskiej w kierunku południowo-zachodnim)
- od 1950: ul. Grunwaldzka (całość)
Obiekty przy ulicy[edytuj | edytuj kod]
Od strony centrum miasta:
- Międzynarodowe Targi Poznańskie
- pomnik Tadeusza Kościuszki
- hala sportowa KS Enea Energetyk Poznań (nr 1)
- budynek dawnej elektrowni (nr 1)
- Willa Flora (nr 3)
- Collegium Heliodori Święcicki (d. Chemicum) (nr 6)
- I Liceum Ogólnokształcące im. K. Marcinkowskiego (między Grunwaldzką a Bukowską)
- kamienica (nr 7)[22][23][24]
- kamienica (nr 15)[22][23][24]
- budynek jeżyckiej straży pożarnej (nr 16a)
- dom oficerski przy ul. Szylinga – w pobliżu
- szpital przy ul. Grunwaldzkiej (nr 18, dawny Hotel Polonia)
- siedziba redakcji Głosu Wielkopolskiego (nr 19)
- kamienica Bolesława Richelieu (nr 20a)
- kamienica (nr 23)[22][23][24]
- zespół handlowo-mieszkaniowy (nr 29-35) (tzw. zespół Rondo)
- Osiedle Ułańskie – w pobliżu
- Kaplica ewangelicko-augsburska (nr 48)
- Kaplica I Zboru Chrześcijan Baptystów „Wspólnota Nowego Narodzenia” (nr 53)
- Park Manitiusa z Pomnikiem Zwycięstwa
- kościół św. Jana Kantego (nr 86)
- Gospoda Targowa (rozebrana)
- Abisynia
- Delpharm (nr 189; do 2021 r. GlaxoSmithKline[25], dawniej Polfa)
- biurowiec Pixel
- tory odstawcze przy pętli Budziszyńska (nieużywane od 5 listopada 2012 r.[26])
- Park ks. Feliksa Michalskiego
- Cmentarz komunalny na Junikowie
Komunikacja miejska[edytuj | edytuj kod]
Ulicą kursują następujące linie miejskiego transportu zbiorowego, obsługiwane na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego:
- tramwajowe[27]
- autobusowe dzienne[27]
- autobusowe nocne[28]
- 214 Junikowo[i] – Radojewo (pomiędzy pętlą Junikowo a ulicą Matejki)
- 224 Boranta – Junikowo Stacja[j] (pomiędzy pętlą Junikowo a ulicą Matejki)
- 257 Dopiewo/Dworzec kolejowy[k] – Junikowo (pomiędzy pętlą Junikowo a ulicą Malwową)
Galeria zdjęć[edytuj | edytuj kod]
Pomnik Tadeusza Kościuszki (2006)
Willa Flora (2007)
Dawny hotel Polonia i kamienica Bolesława Richelieu (2012)
Kaplica ewangelicko-augsburska w parku Manitiusa (2008)
Przystanek tramwajowy Grochowska w tle zabudowania Kasztelanowa (2018)
Biurowiec Pixel (2013)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ wtedy Nowoogrodowa
- ↑ wtedy aleja Okrężna
- ↑ Kronika Miasta Poznania 2/1963 s. 51 i 1/1969 s. 121 podaje jako datę wiecu maj 1921
- ↑ polska nazwa Cesarzowej Augusty Wiktorii (Witold Molik: Lata szkolne Ernsta Kantorowicza w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1996 s. 344, fot.)
- ↑ polska nazwa Augusty Wiktorii (Mieczysław Kędelski: Ludność Łazarza i Górczyna w XIX i na początku XX wieku w: Kronika Miasta Poznania nr 3/1998 s. 22, tab.)
- ↑ nazwa ta została specjalnie wybrana jako upamiętnienie zwycięstwa okupanta w 1914 (Bitwa pod Tannenbergiem) w miejsce nazwy świadczącej o jego klęsce w 1410 (Bitwa pod Grunwaldem) (Antoni Gąsiorowski: Nazwy poznańskich ulic w: Kronika Miasta Poznania nr 3-4/1984 s. 44; on-line: [1])
- ↑ Co drugi kurs do pętli Junikowo
- ↑ Wybrane kursy do pętli Gołuski/Pętla
- ↑ Wybrane kursy z przystanku Malwowa
- ↑ Wybrane kursy do przystanku Plewiska/Straż Pożarna
- ↑ Wybrane kursy z przystanku Chomęcice/Środkowa
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zarząd Dróg Miejskich: Spis dróg publicznych w administracji ZDM stan na luty 2016 w formacie PDF. [dostęp 2016-12-14]. (pol.).
- ↑ Ireneusz Rutkowski: 75 lat elektrowni poznańskich w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 55; on-line: [2]
- ↑ Jerzy Marchwicki, Edmund Nadolski: 100 lat komunikacji miejskiej w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 23; on-line: [3]
- ↑ Jan Wojcieszak: Tramwaje elektryczne w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 333-334; on-line: [4]
- ↑ Jan Wojcieszak: Tramwaje elektryczne w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 344; on-line: [5]
- ↑ Jan Wojcieszak: Tramwaje elektryczne w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 346; on-line: [6]
- ↑ Jerzy Marchwicki, Edmund Nadolski: 100 lat komunikacji miejskiej w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 27-29; on-line: [7]
- ↑ Mirosław Grzywacz, Aleksander Kirych: Komunikacja masowa w Poznaniu w latach 1945-1970 w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1974 s. 19; on-line: [8]
- ↑ Henryk Kondziela, Marian Olszewski: Miejsca pamiątkowe związane z dziejami ruchu robotniczego w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania 2/1966, s. 42; on-line: [9]
- ↑ Teresa Ziółkowska: Sport automobilowy w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 3/1974 s. 44-45, fot.
- ↑ Lech Ławicki: PWK w 1929 w: Kronika Miasta Poznania nr 1/1976 s. 49; on-line: [10]
- ↑ Lech Ławicki: Jubileusze w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1973 s. 111; on-line: [11]
- ↑ Mirosław Grzywacz, Aleksander Kirych: Komunikacja masowa w Poznaniu w latach 1945-1970 w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1974 s. 25; on-line: [12]
- ↑ Sprawozdania w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1990 s. 150; on-line: [13]
- ↑ a b c Zarząd Dróg Miejskich: Historia ZDM. [dostęp 2012-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-01)]. (pol.).
- ↑ Przegląd wydarzeń II-IV.1998 w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 376; on-line: [14]
- ↑ Przebudowa ul. Grunwaldzkiej do układu dwujezdniowego na odcinku od ul. Smoluchowskiego do ul. Malwowej. i2012poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-24)]. w: Euro2012 Infrastruktura Poznań
- ↑ Grunwaldzka: remont od 6 lutego? w: epoznan.pl z 2 lutego 2012
- ↑ Darek Preiss, Wreszcie powstaje droga rowerowa. I nie tylko, w: Informator Osiedlowy, Poznań, nr 91/92, I-VI 2020, s. 1, ISSN 1731-5085
- ↑ Geopoz: ZGiKM GEOPOZ-wykaz nieistniejących nazw ulic. [dostęp 2012-11-29]. (pol.).
- ↑ Antoni Gąsiorowski: Nazwy poznańskich ulic w: Kronika Miasta Poznania nr 3-4/1984 s. 34-35; on-line: [15]
- ↑ a b c Zespoły urbanistyczno-architektoniczne kolebki miasta, najstarszego przedmieścia i najstarszych dzielnic XIX-wiecznego Poznania z budynkami użyteczności publicznej, sakralnymi, założeniami parkowymi i willowymi, zabytkami architektury przemysłowej i kamienicami. – Nr rejestru A 239 z 6 października 1982.
- ↑ a b c Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania z 2008 r. (Załącznik graficzny do uchwały).
- ↑ a b c oprac. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu: Rejestr zabytków nieruchomych miasta Poznania. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, 2016-08-31. [dostęp 2021-02-04].
- ↑ Delpharm i GSK ogłaszają zakończenie przejęcia zakładu produkcyjnego w Poznaniu przez Delpharm. GSK PL, 2021-10-29. [dostęp 2021-12-12]. (pol.).
- ↑ Ostatecznie opuściliśmy Budziszyńską. MPK Poznań, 2012-11-05. [dostęp 2021-12-12]. (pol.).
- ↑ a b Mapa sieci połączeń ZTM Poznań. Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, 2021-08-02. [dostęp 2021-08-19]. (pol. • ang.).
- ↑ Mapa sieci połączeń nocnych ZTM Poznań. Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, 2021-08-02. [dostęp 2021-08-19]. (pol. • ang.).
| Obszary Systemu Informacji Miejskiej | |
|---|---|
| Osiedla mieszkaniowe |
|
| Atrakcje turystyczne | |
| Tereny zielone | |
| Ulice | |
| Miejsca kultu religijnego |
| Obszary Systemu Informacji Miejskiej |
|
|---|---|
| Osiedla mieszkaniowe | |
| Atrakcje turystyczne | |
| Parki | |
| Ulice | |
| Miejsca kultu religijnego |
