Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach
Śródmieście-Centrum, Opatowice, Rybna, Strzybnica | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach‑Strzybnicy, widok w kierunku południowo‑wschodnim | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
5700 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Tarnowskich Gór | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50,469586°N 18,808047°E/50,469586 18,808047 |
Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach – jedna z głównych arterii komunikacyjnych Tarnowskich Gór łącząca to miasto m.in. z Tworogiem i Lublińcem. Częściowo tworzy granicę między dzielnicami Śródmieście-Centrum i Opatowice. Przebiega przez Rybną oraz Strzybnicę. W całości jest częścią drogi krajowej nr 11 (drogi jednojezdniowej klasy GP na odcinku Tworóg – Bytom)[1].
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]Ulica Zagórska biegnie w kierunku północno-zachodnim od centrum miasta. Stanowi kontynuację ulicy Opolskiej i rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Obwodnicą. Krzyżuje się m.in. z ulicą Powstańców Warszawskich (główną ulicą dzielnicy Rybna; drogą powiatową nr 3239S łączącą Tarnowskie Góry z Miedarami w gminie Zbrosławice[2]) oraz ulicą Księdza Prałata Edwarda Płonki (dawniej Metalowców[3]; drogą powiatową nr 3285S prowadzącą w kierunku dzielnicy Pniowiec[2]). Kończy się na granicy administracyjnej miasta Tarnowskie Góry z gminą Tworóg. Kontynuacją ulicy Zagórskiej na jej terenie jest ulica Słowiańska[4]. Równolegle wzdłuż ulicy przebiega linia kolejowa nr 144.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Droga biegnąca w kierunku północno-zachodnim łącząca Tarnowskie Góry z Piaseczną oraz kuźnicami nad rzeką Stołą istnieć musiała już w XVI wieku[5], zaś w 1736 roku pojawia się ona po raz pierwszy na mapie księstwa opolskiego autorstwa Iohannesa Wolfganga Wielanda[6]. Obecna ulica Zagórska została oddana do użytku w 1847 roku po czterech latach budowy szosy z Tarnowskich Gór przez Tworóg do Lublińca i dalej do Opola[7][8]. Dziesięć lat później równolegle do niej wybudowano jedną z najstarszych linii kolejowych na Górnym Śląsku, będącą część Kolei Prawego Brzegu Odry – obecną linię kolejową nr 144 Tarnowskie Góry–Opole Główne[7].
Do 1925 roku oraz w latach 1939–1945 ulica nosiła niemiecką nazwę Hauptstrasse (pol. 'ul. Główna'); w latach 1945–1975 ul. Tarnogórska[9].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Najstarszym zachowanym budynkiem zlokalizowanym przy ulicy Zagórskiej jest oddany do użytku w 1868 roku budynek stacji kolejowej Strzybnica przy dawnym placu XXV-lecia PRL (włączonym 25 lipca 2017 w przebieg ulicy Zagórskiej[10]). Figuruje on w Gminnej Ewidencji Zabytków miasta Tarnowskie Góry, podobnie jak[11]:
- budynek z ok. 1915 roku będący dawniej siedzibą urzędu gminy, gromady, a do 1973 roku miasta Strzybnica, współcześnie mieszczący przedszkole,
- kolejowy budynek mieszkalny z ok. 1900 roku znajdujący się obok dworca, przy ul. Zagórskiej 86,
- budynek mieszkalno-usługowy z ok. 1900 roku przy ul. Zagórskiej 90,
- dawna hala fabryczna oraz wieża ciśnień pochodzące z ok. 1910 roku – okresu rozbudowy Huty Fryderyk; obecnie na terenie Zakładów Mechanicznych „Zamet”,
a także cztery krzyże przydrożne z XIX, XX i początku XXI wieku (ze starszymi figurami) oraz dwie kapliczki maryjne: w ogrodzeniu przy bramie wjazdowej do budynku przy ul. Zagórskiej 80 oraz przy skrzyżowaniu ulicy Zagórskiej z ulicą Sudecką (kapliczka maryjna z 1. połowy XX wieku)[11].
Dodatkowo przy ulicy Zagórskiej 81 znajdowała się wybudowana w 1880 roku willa, w której mieścił się Urząd Hutniczy przy Hucie Fryderyk. W latach 20. XX wieku urzędował w niej administrator polsko-francuskiej spółki Tarnoferme zarządzającej hutą. Budynek został zbombardowany w czasie II wojny światowej, odbudowany (w zmienionej formie) w latach 50. XX wieku. Obecnie pełni funkcje mieszkalne[12][13].
Inne obiekty
[edytuj | edytuj kod]Przy ulicy Zagórskiej znajdują się również:
- pasaż Centrum Handlowe Tarnowskie Góry, w którego obrębie znajdują się m.in. Apteka Lekosfera[14], CCC, Deichmann, Empik, RTV Euro AGD, Pepco, Rossmann, Takko Fashion oraz KiK – ul. Zagórska 189[15],
- minipark handlowy grupy Saller (dawniej supermarket Minimal należący do koncernu Rewe-Zentral AG) obejmujący Jysk, Media Expert oraz Sportisimo – ul. Zagórska 224[16],
- hipermarkety Tesco (ul. Zagórska 220[17]) oraz Kaufland (ul. Zagórska 187[18]) wraz z pasażami handlowymi,
- restauracja KFC – ul. Zagórska 220[19],
- stacje benzynowe: BP (ul. Zagórska 222[20]), Shell (ul. Zagórska 187[21]),
- Śląskie Centrum Hurtu Gwarek (dawniej zakłady mięsne) – ul. Zagórska 159[22],
- Wieczorek Sp. z o.o. Autoryzowany dealer Renault, Dacia – ul. Zagórska 141[23],
- zakłady przemysłowe na terenie dawnej Huty Fryderyk: Zamet Budowa Maszyn S.A., Montan Stal Sp. z.o.o. – ul. Zagórska 83,
- budynek dawnej dyskoteki – ul. Zagórska 80.
Ponadto do 2014 roku przy ulicy Zagórskiej 167 działała Fabryka Zmechanizowanych Obudów Ścianowych „FAZOS” S.A. wchodząca w skład grupy Famur[24][25]. Za zabudowaniami tej fabryki w latach 1963–1990 istniało wysypisko odpadów komunalnych. Obecnie hale zajmuje Chemet S.A.[26][27].
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Według stanu z grudnia 2022 roku ulicą Zagórską kursują autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego[28] , obsługujące następujące linie[29]:
- 3 (Osada Jana Pawilon – Stare Tarnowice GCR),
- 78 (Tarnowskie Góry Dworzec – Miedary Posesja 17),
- 129 (Tarnowskie Góry Dworzec – Krupski Młyn Słoneczna),
- 143 (Tarnowskie Góry Dworzec – Nowa Wieś Pętla),
- 180 (Tarnowskie Góry Dworzec – Wielowieś Centrum Przesiadkowe),
- 670 (Tarnowskie Góry Dworzec – Pniowiec Pętla),
- 736 (Pniowiec Pętla – Miedary Tarnogórska),
- 780 (Szarlej Kaufland – Stare Tarnowice GCR).
Przy ulicy zlokalizowane są przystanki autobusowe Tarnowskie Góry Kaufland, Strzybnica Fazos, Strzybnica Centrum Handlu Gwarek, Strzybnica Zawiszy, Strzybnica Park Hutnika i Strzybnica Zametowska oraz przystanki na żądanie Strzybnica Ogrodnictwo i Strzybnica Osiedle[29].
W pobliżu skrzyżowania ul. Zagórskiej z ul. Powstańców Warszawskich znajduje się stacja kolejowa Tarnowskie Góry Strzybnica, na której ruch pasażerski został zawieszony w grudniu 2011 roku wraz z wejściem w życie nowego rozkładu jazdy likwidującego cztery pary pociągów relacji Tarnowskie Góry – Opole Główne. Powodem było wycofanie się województwa śląskiego z organizacji przewozów na tej linii spowodowane niską frekwencją w pociągach[30].
Mieszkalnictwo
[edytuj | edytuj kod]Według danych Urzędu Stanu Cywilnego na dzień 31 grudnia 2022 roku przy ulicy Zagórskiej zameldowane na pobyt stały były 733 osoby[31].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ GDDKiA: Zarządzenie nr 83 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 24/12 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie klas istniejących dróg krajowych. gddkia.gov.pl, 2009-12-24. [dostęp 2018-07-17]. (pol.).
- ↑ a b BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych. 2020-09-09. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
- ↑ Uchwała nr XV/231/2004 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 24 czerwca 2004 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy w mieście Tarnowskie Góry. prawomiejscowe.pl. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
- ↑ Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach na mapie Polski Targeo.
- ↑ Danuta Szlachcic-Dudzicz , Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526–1763). Układ przestrzenny miasta i jego zabudowa, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 65, ISBN 83-911508-3-6 .
- ↑ Jan Kwak , Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526–1763), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 79, ISBN 83-911508-3-6 .
- ↑ a b Anna i Łukasz Piernikarczyk: Historia Strzybnicy i Srebrnej Góry. 2004-12-28. [dostęp 2016-04-23]. (pol.).
- ↑ Przemysław Nadolski , Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763–1918). Miasto i jego zabudowa, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 238, ISBN 83-911508-3-6 .
- ↑ informacja na podstawie ORSIP – Otwartego Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej województwa śląskiego.
- ↑ Uchwała Nr XXXIX/417/2017 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 30 czerwca 2017 roku w sprawie zmiany nazw ulic. bip.tarnowskiegory.pl. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
- ↑ a b BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gminna Ewidencja Zabytków. 2013-09-06. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
- ↑ Pocztówki. Mało ich wciąż. galeria.strzybnica.com, 2009-04-04. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
- ↑ Zagórska 81 – budynek. [w:] zagorska81.pl [on-line]. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Apteka LEKOSFERA, ul. Zagórska 189, Tarnowskie Góry [online], GdziePoLek.pl [dostęp 2022-03-24] (pol.).
- ↑ CH Tarnowskie Góry – targeo.
- ↑ saller.pl – Przebudowa istniejącego obiektu w Park Handlowy w Tarnowskich Górach, przy ul. Zagórskiej 224. saller.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-22)]..
- ↑ tesco.pl Hipermarket Tarnowskie Góry.
- ↑ Kaufland – targeo.
- ↑ kfc.pl – KFC Tarnowskie Góry.
- ↑ BP – targeo.
- ↑ Shell – targeo.
- ↑ Śląskie Centrum Handlu GWAREK – targeo.
- ↑ P.W. WIECZOREK Sp. z o.o. – Autoryzowany dealer Renault, Dacia.
- ↑ Tomasz Klyta: Fazos zostaje zlikwidowany. Pracę straciło prawie 400 osób. [w:] tarnowskiegory.naszemiasto.pl [on-line]. Polska Press Oddział Śląsk, 2014-07-18. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
- ↑ Stypa po ogromnym pracodawcy w Tarnowskich Górach. Fazos czeka likwidacja?. [w:] tvs.pl [on-line]. TVS, 2014-07-13. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
- ↑ Jan Marciniak , Lata II wojny światowej i powojennego półwiecza. Problematyka ekologiczna w mieście, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 571, ISBN 83-911508-3-6 .
- ↑ Tadeusz B. Hadaś , Przyroda i jej przemiany w dziejach Tarnowskich Gór. Środowisko geograficzno-przyrodnicze - ukształtowanie powierzchni, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 709, ISBN 83-911508-3-6 .
- ↑ Pawlik 2019 ↓.
- ↑ a b Lista przystanków: Tarnowskie Góry. [w:] Zarząd Transportu Metropolitalnego [on-line]. [dostęp 2023-01-15]. (pol.).
- ↑ Koniec pociągów z Tarnowskich Gór do Opola. [w:] rynek-kolejowy.pl [on-line]. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
- ↑ BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Ludność miasta Tarnowskie Góry według stanu na dzień 31.12.2022 r.. 2023-01-11. [dostęp 2023-01-25]. (pol.).