Walentina Tierieszkowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Walentina Władimirowna Tierieszkowa
Валентина Владимировна Терешкова
Ilustracja
Walentina Tierieszkowa (1969)
Data i miejsce urodzenia 6 marca 1937
Bolszoje Maslennikowo
Narodowość rosyjska
Status w stanie spoczynku
Funkcja kosmonauta pilot
Łączny czas misji kosmicznych 2 dni, 22 godziny, 50 minut, 8 sekund
Misje Wostok 6
Stopień generał major
Inny zawód inżynier
Odznaczenia
Bohater Związku Radzieckiego
Order Zasług dla Ojczyzny kl. II Order Zasług dla Ojczyzny kl. III Order Lenina Order Lenina Order Honoru Order Rewolucji Październikowej Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Przyjaźni Narodów Order Przyjaźni (Rosja) Order Georgi Dymitrowa (Bułgaria) Order Karola Marksa Order Suche Batora
Order Klementa Gottwalda Krzyż Wielki Orderu Bernardo O’Higginsa (Chile) Wielka Wstęga Orderu Nilu (Egipt) Order Volty (Ghana) Order Gwiazdy II klasy (Indonezja) Order Flagi Jugosławii I klasy Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru Order Krzyża Grunwaldu I klasy Order Flagi Węgierskiej Republiki Ludowej z Diamentami I klasy (Węgry)
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach

Walentina Władimirowna Tierieszkowa (ros.  Валентина Владимировна Терешкова, ur. 6 marca 1937 w Bolszoju Maslenikowie) – radziecka kosmonautka, inżynier, posiadaczka odznaki Lotnik Kosmonauta ZSRR. Pierwsza kobieta w kosmosie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się we wsi Bolszoje Maslennikowo, odległej o 40 kilometrów od Jarosławia, w obwodzie jarosławskim w ZSRR. Jej ojciec, Władimir Aksionowicz Tierieszkow, był traktorzystą i poległ na fińskim froncie, matka była kołchoźnicą[1]. Wtedy pozostała część rodziny przeprowadziła się do Jarosławia, gdzie matka Walentiny pracowała jako robotnica w fabryce. Po ukończeniu szkoły młoda Tierieszkowa sama została włókniarką. W trakcie pracy w kombinacie ukończyła zaoczne technikum włókiennicze[2].W fabryce Krasnyj Pieriekop w Jarosławiu wstąpiła do Komsomołu i aktywnie w nim działała (była sekretarzem)[1]. Po locie Gagarina napisała list, w którym wyraziła nadzieję, że być może ona także poleci kiedyś w kosmos. List zwrócił uwagę komisji wybierającej przyszłych kosmonautów, kierowanej przez Kamanina. Nikołaj Kamanin ze względów propagandowych wybrał Tierieszkową wraz z czterema innymi kobietami do przeszkolenia na kosmonautki. Od 1958 roku należała do sekcji spadochronowej aeroklubu w Jarosławiu. Pierwszy skok wykonała 21 maja 1959 roku[2]. Łącznie wykonała 126 skoków[3]. Wraz z nowym zadaniem otrzymała stopień porucznika lotnictwa i przeszła intensywne przeszkolenie na dwumiejscowym MiG-u, jednak nie odbyła ani jednego samodzielnego lotu.[4] 16 lutego 1962 została wybrana jako kandydatka na kosmonautkę i skierowana na szkolenie dla kosmonautów.

16 czerwca 1963 roku rozpoczęła lot na statku Wostok 6, który trwał 2 doby 22 godziny 50 minut i 8 sekund. Lądowanie miało miejsce 19 czerwca 1963 roku po okrążeniu Ziemi 48 razy. Chruszczow po locie zauważył, że lot trwał dłużej niż wszystkie dotychczasowe loty astronautów amerykańskich razem wzięte[4]. Powróciła do Moskwy na czas, żeby przemówić na forum obradującego na Kremlu Międzynarodowego Kongresu Kobiet. Następnie wyruszyła w podróż po świecie, odwiedzając Indie, Pakistan, Stany Zjednoczone oraz Polskę (23 października 1963). Po powrocie z kosmosu została uhonorowana tytułem Bohatera Związku Radzieckiego. Pomimo wcześniejszych planów, kolejna kobieta poleciała w kosmos dopiero 19 lat później (Swietłana Sawicka).

Po locie Tierieszkowa studiowała w Wojskowym Instytucie Lotnictwa im. Żukowskiego w Moskwie[1], którą ukończyła w 1969 roku jako inżynier kosmonauta, a w 1977 roku obroniła pracę doktorską.

22 stycznia 1969 roku wyszła bez szwanku z zamachu na Breżniewa, gdy zamachowiec pomylił samochody i ostrzelał ten, w którym na uroczyste spotkanie na Kremlu podążała grupa kosmonautów.

W 1967 roku została wybrana do Rady Najwyższej ZSRR, a w 1974 roku została członkiem prezydium Rady Najwyższej ZSRR. Od 1971 do 1991 roku była członkiem Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W 1989 roku została wybrana do Rady Narodowości ZSRR. W 1997 roku przeszła na emeryturę w randze generała lotnictwa.

Była kierownikiem rosyjskiego rządowego Centrum Współpracy Międzynarodowej (2003).

W 2007 roku podczas obchodów swoich 70. urodzin w rezydencji Władimira Putina w Nowo Ogarowie oświadczyła, że chce umrzeć na Marsie[5].

Podczas XXII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi, Tierieszkowa była jedną z ośmiu osób niosących flagę olimpijską.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

3 listopada 1963 roku poślubiła kosmonautę Andrijana Nikołajewa (1929–2004), w 1964 roku urodziła córkę Jelenę. Ich ślub był wielkim wydarzeniem na moskiewskiej scenie publicznej[4]. W 1982 roku rozwiedli się, jej drugi mąż, Julij Szaposznikow, zmarł w 1999 roku[6].

Loty kosmiczne[edytuj | edytuj kod]

Została dziesiątym człowiekiem w kosmosie i szóstym kosmonautą radzieckim. Brała udział w jednej misji kosmicznej – Wostok 6.

Dane lotu[edytuj | edytuj kod]

Lot kosmiczny, w którym uczestniczyła Walentina Tierieszkowa
Data startu Statek kosmiczny Data lądowania Statek kosmiczny Funkcja Czas trwania
16 czerwca 1963
Wostok 6
19 czerwca 1963
Wostok 6
kosmonauta pilot
2 dni 22 godziny 50 minut i 8 sekund

Łączny czas spędzony w kosmosie – 2 dni 22 godziny 50 minut i 8 sekund.

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Jest honorowym obywatelem 18 miast na całym świecie. M.in.: Kaługi, Jarosławia, Karagandy, Bajkonuru, Witebska, Bratysławy.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • W 1964 roku stała się przebojem w Polsce piosenka pt. Wala twist, napisana ku czci pierwszej kosmonautki, a wykonywana przez żeńską grupę wokalną – Filipinki.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Jacek Hugo-Bader. Walentyna twist. „Gazeta Wyborcza .Wysokie obcasy.”, s. 4-12, 1999-12-31. Warszawa: Agora SA. ISSN 1506-9087. 
  2. ↑ a b Praca zbiorowa: ZSSR droga w kosmos. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Iskry, Agencja Prasowa Nowosti, 1965, s. 221-230.
  3. ↑ Praca zbiorowa: Kosmonautyka. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1971, s. 356.
  4. ↑ a b c T.A. Heppenheimer: Podbój Kosmosu.. Warszawa: Wydawnictwo Amber Sp. z o.o., 1977, s. 254-255. ISBN 83-7169-852-6.
  5. ↑ Walentyna Tierieszkowa: Chcę umrzeć na Marsie. wyborcza.pl. [dostęp 2013-06-16].
  6. ↑ Ślub W. Tierieszkowej i A. Nikołajewa. „Astronautyka”. 4 (20), s. 30, grudzień 1963. Polskie Towarzystwo Astronautyczne (pol.). 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Walentina_Tierieszkowa&oldid=56893132”