Winrich von Kniprode

Winrich von Kniprode {{{imiona}}}
— {{{tytulatura}}} —
{{{opis grafiki}}}
{{{opis herbu}}}
[[Plik:{{{faksymile}}}|130x100px|alt=Faksymile|{{{opis faksymile}}}]] {{{opis faksymile}}}
{{{dewiza}}}
wielki mistrz zakonu krzyżackiego
Okres	od 1351 do 1382
Koronacja	{{{1. koronacja}}}
Poprzednik	Heinrich Dusemer von Afberg
Następca	Konrad Zöllner von Rotenstein
Dane biograficzne
Dynastia	{{{dynastia}}}
Data i miejsce urodzenia	ok. 1310 Monheim am Rhein
Data i miejsce śmierci	24 czerwca 1382 Malbork
Przyczyna śmierci	{{{przyczyna śmierci}}}
Miejsce spoczynku	{{{miejsce spoczynku}}}
Ojciec	{{{ojciec}}}
Matka	{{{matka}}}
Rodzeństwo	{{{rodzeństwo}}}
Małżeństwo	{{{1. związek z}}} od {{{1. związek od}}} do {{{1. związek do}}}
Dzieci	{{{1. dzieci}}}
Odznaczenia
{{{odznaczenia}}}

{{Władca infobox}} Brakujące pola: opis herbu, 1. dzieci, commons, matka, wikicytaty, dewiza, odznaczenia, miejsce spoczynku, 1. związek z, faksymile, dynastia, tytulatura, 1. związek od, przyczyna śmierci, 1. koronacja, rodzeństwo, wikiźródła, opis grafiki, 1. związek do, imiona, ojciec oraz opis faksymile.

Winrich von Kniprode. Posąg na dziedzińcu zamku średniego w Malborku.

Winrich von Kniprode (ur. ok. 1310 k. Monheim am Rhein, zm. 24 czerwca 1382 w Malborku) – wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1351–1382.

Życiorys

Winrich von Kniprode pochodził z okolic Monheim am Rhein. Nie jest znana data jego wstąpienia do zgromadzenia. Wiadomo, że od 1334 roku był kompanem prokuratora pasłęckiego. W 1338 roku został komturem Gdańska. Od 1342 roku pełnił funkcje komtura Bałgi i wójta Natangii. W 1344 roku został mianowany wielkim marszałkiem zakonu krzyżackiego, a od 1346 roku był wielkim komturem. Jako wielki komtur krzyżacki brał udział w wojnie z Litwą o Żmudź. Jako główny dowódca armii zakonu, 2 lutego 1348 roku zadał druzgocącą klęskę armii litewskiej w bitwie nad rzeką Strawą. W 1351 roku został wybrany wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego. Pełnienie urzędu zaczął od niefortunnej wyprawy na Żmudź zakończonej klęską, która zmusiła go do zawieszenia broni i pertraktacji z Wielkim Księstwem Litewskim. Von Kniprode rozpoczął wówczas działania dyplomatyczne. W 1358 roku zdołał zawrzeć krótkotrwały sojusz z książętami litewskimi skierowany przeciwko Polsce. Załamał się on jednak w 1360 roku, gdy Olgierd wydał swoją córkę za wnuka Kazimierza III Wielkiego, Kaźka Słupskiego. W 1360 roku Winrich von Kniprode rozpoczął kolejną wojnę z Litwą. Armia zakonu krzyżackiego dotarła do środkowego biegu Niemna, zniszczyła Kowno. Podeszła pod Grodno, Troki i Wilno. W czasie walk do niewoli krzyżackiej dostał się wielki książę litewski Kiejstut, który jako zakładnik był przetrzymywany w specjalnej celi na Zamku Wysokim w Malborku, zdołał jednak uciec z niewoli. Jednocześnie z prowadzeniem walk na Litwie von Kniprode rozpoczął konflikt z Danią. W 1367 zorganizował zjazd miast hanzeatyckich w Elblągu i w Kolonii, na którym zdołał zbudować silną koalicję przeciwko Waldemarowi IV. W roku 1370 wojska dowodzone przez Winrycha von Kniprode odparły kolejny najazd wojsk litewskich pod wodzą Kiejstuta i Olgierda. 17 lutego zadał im klęskę w bitwie pod Rudawą. Panowanie Winrycha von Kniprode uważa się za szczyt potęgi państwa zakonu krzyżackiego i moment największego rozwoju gospodarczego.

Ciekawostki

• W roku 1365 król polski Kazimierz Wielki złożył niezapowiedzianą wizytę w Malborku, gdzie gościł przez trzy dni i prowadził rozmowy z Winrychem von Kniprode. Była to pierwsza i jedyna wizyta władcy Polski w stolicy państwa krzyżackiego.
• W roku 1379 Winrich von Kniprode wraz ze świtą odbył podróż szlakiem wodnym z Wielkich Jezior Mazurskich do Wisły. Jego podróż rozpoczęła się w Węgorzewie, następnie biegła jeziorami do Rynu i Pisza i dalej rzekami Pisą, Narwią i Wisłą aż do Torunia i Malborka. Poprzez przesmyki lądowe łódź wielkiego mistrza przewożono wozem zaprzężonym w woły. Według dzisiejszych szlaków wodnych cała długość tej trasy wynosi ok. 722 km. Winrych von Kniprode miał wówczas 69 lat. Był to pierwszy zanotowany przypadek próby wykorzystania mazurskich i rzecznych szlaków wodnych.
• Winrich von Kniprode przeprowadził w latach 70. XIV wieku reformę monetarną. Był pierwszym wielkim mistrzem, którego imię pojawia się na monetach krzyżackich.
• 

  Symboliczny grobowiec (cenotaf) Winrycha von Kniprode przed szkołą podstawową w Monheim nad Renem.
  Jako wielki mistrz zainicjował budowę łańcucha zamków ceglanych, które miały chronić Państwo zakonne przed najazdami Litwinów. Z jego inicjatywy powstały zamki min. w Rynie, Piszu, Okartowie, Barcianach, Węgorzewie i Kętrzynie. Wspierał też budowę zamków na terenach biskupich, np. na Warmii. Z tego względu von Kniprode jest porównywany do Kazimierza Wielkiego.