Wrocław Nowy Dwór
_Travelarz.jpg) Peron widziany z ulicy Żernickiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Zarządca | |
| Data otwarcia |
po 1889 r. |
| Poprzednie nazwy |
Mariahöfchen, Breslau Mariahöfchen |
| Rodzaj | |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
2 |
| Liczba krawędzi peronowych |
2 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°07′10,92″N 16°57′18,20″E/51,119700 16,955056
| |
Portal  Transport szynowy
| |
Wrocław Nowy Dwór (niem. Breslau-Mariahöfchen) – przystanek osobowy i posterunek odgałęźny we Wrocławiu, na linii kolejowej nr 275 Wrocław Muchobór – Gubinek[1].
W 2017 roku stacja obsługiwała 300–499 pasażerów na dobę[2].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Przystanek Wrocław Nowy Dwór położony jest na osiedlu Nowy Dwór, na północ od budynków osiedla. Wejście na perony znajduje się od strony ulicy Żernickiej[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Dzisiejszy przystanek, a pierwotnie stacja Wrocław Nowy Dwór, powstał przy zbudowanej przez Kolej Dolnośląsko-Marchijską linii kolejowej z Wrocławia w kierunku Berlina i Drezna w latach 1843-1846. Odcinek Wrocław – Legnica, na którym leży przystanek, zaczęto budować 29 sierpnia 1843, natomiast otwarto 18/19 października 1844 roku[4].
Przed 1945 r.[edytuj | edytuj kod]
Przystanek Maria Höfchen został wybudowany w latach 1911–1912, przy łącznicy prowadzącej do Wrocławia Zachodniego[5]. Przystanek obsługiwał podmiejską wieś[6], włączoną do miasta w 1928 roku.
W zbiorach Muzeum Architektury we Wrocławiu zachowały się projekty budynku dworca z 1912 roku[7][8]. Identyczny budynek, rozbudowany tylko o magazyn, znajduje się do dziś (2014 r.) na przystanku osobowym Mrozów[9]. W 1914 roku wzniesiono przy dworcu dodatkowy magazyn na węgiel[5].
Na przełomie lat 20. i 30. XX w. Deutsche Reichsbahn zamierzało zelektryfikować trasę Wrocław – Legnica – Drezno, stanowiącą wówczas główną drogę transportu węgla kamiennego ze Śląska w głąb Niemiec[10]. W trakcie doby kursowało tędy wówczas nawet 100 pociągów[11]. Przy stacji na Nowym Dworze w 1926 powstała stacja transformatorowa[5].
W pierwszej połowie 1938 roku na włączonym w granice Wrocławia przedmieściu rozpoczęto budowę osiedla wspólnotowego (niem. Gemeinschaftssiedlung), przeznaczonego głównie dla pracowników pobliskiej fabryki pociągów i wagonów Linke-Hofmann Werke. Projekt przewidywał duży, a nawet „największy w Breslau od czasu dojścia Hitlera do władzy” kompleks mieszkaniowy, przeznaczony dla 10 000 osób. Budowę osiedla zrealizowano tylko w części: przerwała ją II wojna światowa[12].
Przed 1945 rokiem przez przystanek przebiegał trzeci tor, dla pociągów podmiejskich z Wrocławia Świebodzkiego do Leśnicy[13].
Po 1945 r.[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec II wojny światowej budynek dworca uległ zniszczeniu, i już go nie odbudowano[13], pozostałe budowle również były uszkodzone. Po wojnie odbudowano zniszczoną nastawnię wykonawczą WND[13], a przystanek posiadał rangę stacji.
W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w latach 1973–1989, na południe od stacji wzniesiono osiedle w technologii wielkiej płyty dla 22 000 mieszkańców[14].
W latach 1983–1984 dokonano elektryfikacji linii kolejowej nr 275 na pierwszym odcinku do Miłkowic wraz z remontem linii, np. wymianą szyn na bezstykowe. W dniu 28 grudnia 1984 roku przez przystanek Wrocław Nowy Dwór przejechał oficjalnie pierwszy pociąg elektryczny, obsługiwany jednostką EN57[15].
Pierwotnie przystanek posiadał jeden peron wyspowy, niski, o dwóch krawędziach, połączony z dzisiejszą ulicą Żernicką i nastawnią wykonawczą stalową kładką[8].
Podczas przebudowy odcinka Wrocław Muchobór – Wrocław Żerniki linii kolejowej nr 275, w ramach modernizacji paneuropejskiego korytarza transportowego E-30, w latach 2003–2004 nadano obecny kształt przystanku: przebudowano układ torowy i sieć trakcyjną, dotychczasowy peron wyspowy i kładkę zlikwidowano, natomiast w ich miejsce wzniesiono obecne wysokie perony jednokrawędziowe oraz przejście międzyperonowe w poziomie szyn[16].
W lipcu 2015 r. wrocławski oddział PKP PLK rozstrzygnął przetarg na naprawę peronów przystanku. Po 11 latach od wybudowania zaszła konieczność wzmocnienia podbudowy oraz regulacji nawierzchni peronów[17].
Linie kolejowe[edytuj | edytuj kod]
Przystanek leży na linii kolejowej nr 275 Wrocław Muchobór – Gubinek[1]. Na odcinku, na którym zlokalizowano przystanek, jest to linia: magistralna, dwutorowa, zelektryfikowana, normalnotorowa, znaczenia państwowego, objęta umowami AGC oraz AGTC[18].
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Perony[edytuj | edytuj kod]
Na przystanek Wrocław Nowy Dwór składają się dwa wysokie, jednokrawędziowe perony o wysokości 0,78 m ponad główkę szyny i długości użytkowej 200 m. Perony są zlokalizowane pomiędzy km 6,542 a 6,742 linii kolejowej nr 275. Nawierzchnia peronów jest utwardzona szarą kostką Bauma, natomiast krawędzie wykonane są z czerwonych płyt betonowych. Dojście na przystanek z osiedla Nowy Dwór zapewnia chodnik z ulicy Żernickiej. Na peronach są ustawione ławki i wiaty przystankowe. Perony są wyposażone w oświetlenie, zegary oraz urządzenia megafonowe[19].
Nastawnie[edytuj | edytuj kod]
Na północ od peronów znajduje się dawna nastawnia wykonawcza WND, nieczynna po przemianowaniu stacji na posterunek odgałęźny[20]. Posterunek jest sterowany zdalnie z Lokalnego Centrum Sterowania Wrocław Muchobór[21].
Infrastruktura towarzysząca[edytuj | edytuj kod]
W pobliżu stacji znajduje się budynek nieczynnej lokomotywowni Wrocław Gądów[22].
Ruch pociągów[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie pociągi osobowe na odcinku Wrocław – Legnica obsługują Koleje Dolnośląskie.
Na przystanku Wrocław Nowy Dwór, w rozkładzie jazdy 2013/2014, zatrzymywały się wszystkie pociągi przewoźnika pokonujące ten odcinek.
Pociągi KD kursowały w bezpośrednich relacjach z Wrocławia Głównego i z powrotem do stacji (kolejność rosnąca według odległości od przystanku):
W rozkładzie jazdy 2013/2014, na przystanku zatrzymywały się wszystkie pociągi spółki Przewozy Regionalne – tj. pociągi międzynarodowe REGIOekspres relacji Wrocław Główny – Drezno[23].
Pociąg Express InterCity „Wawel”, jedyny pociąg spółki PKP Intercity w rozkładzie jazdy 2013/2014 na odcinku Wrocław – Węgliniec, przejeżdżał przystanek bez zatrzymania[23].
Komunikacja z dworcem[edytuj | edytuj kod]
Nieopodal stacji znajduje się pętla autobusowa Nowy Dwór komunikacji miejskiej we Wrocławiu, obsługiwana przez autobusy dzienne i nocne. Przy pętli znajduje się również postój taksówek[24].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b PKP Polskie Linie Kolejowe: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014. Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. plk-sa.pl. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)].
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:10 000. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Kolej Dolnośląsko-Marchijska. W: Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski: 150 lat kolei na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1992, s. 27-30.
- ↑ a b c Wrocław Nowy Dwór. covalus.ovh.org. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-29)].
- ↑ Nowy Dwór. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Stacja kolejowa Wrocław Nowy Dwór, Wrocław – 1912 rok. Fotopolska.eu. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ a b Stacja kolejowa Wrocław Nowy Dwór, Wrocław – 1912 rok. Fotopolska.eu. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Przystanek kolejowy Mrozów. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Paweł Terczyński. Droższa niż parowóz (1). „Sygnały”. 1988 (24).
- ↑ Thomas Kunze, „Verein Schlesische Gebirgsbahnen”: E 95. Der Elektrische Zugbetriebe Im Riesengebirge um 1930. [dostęp 2014-01-09]. (niem.).
- ↑ Albert Miściorak, Krajobraz kulturowy wrocławskiego osiedla Nowy Dwór, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”. T. 13: Obszary kulturowe współczesnego miasta – funkcje i pogranicza. Red. G. Odoj, M. Szalbot, Katowice 2013, s. 32–46.
- ↑ a b c Przystanek kolejowy Wrocław Nowy Dwór (d. stacja). dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Nowy Dwór. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ kz. Elektrycznym z Wrocławia do Legnicy. „Gazeta Robotnicza”, s. 6, 1984-12-29.
- ↑ szem: Przebudowa linii kolejowej. wiadomosci.gazeta.pl. [dostęp 2004-05-20].
- ↑ PKP PLK: Naprawa nawierzchni peronowej peronu nr 1 i 2 na stacji Wrocław Nowy Dwór. Platforma Zakupowa PKP Polskie Linie Kolejowe SA. [dostęp 2015-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-12)].
- ↑ Instrukcja Id-12 (D-29) Wykaz linii, Warszawa: PKP Polskie Linie Kolejowe SA, 2011, s. 146 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-01].
- ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014. Załącznik 2.4A. Wykaz peronów. plk-sa.pl. [dostęp 2014-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)].
- ↑ Przystanek kolejowy Wrocław Nowy Dwór (d. stacja). dolny-slask.org.pl, 2008-11-05. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Służbowy Rozkład Jazdy Pociągów 2013/2014 dla Przewoźnika Koleje Dolnośląskie S.A. Wrocław: PKP Polskie Linie Kolejowe SA Ekspozytura Zarządzania Ruchem we Wrocławiu, 2013, s. np. 106.
- ↑ Lokomotywownia Wrocław Gądów (Kuźniki), Wrocław – dolny-slask.org.pl:. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ a b c PKP Polskie Linie Kolejowe: Tablica 260 Wrocław Główny – Zgorzelec. Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 2013/2014. rozklad.plk-sa.pl, 2013-12-15. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Geoportal. Ortofotomapa. [dostęp 2014-01-15].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wrocław Nowy Dwór w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Stacja Wrocław Nowy Dwór na zdjęciach archiwalnych i współczesnych
- Wrocław Nowy Dwór w internetowym rozkładzie jazdy PKP – rozklad-pkp.pl (odjazdy)
| Wrocław Nowy Dwór | ||
| Linia 275 Wrocław Muchobór – Gubinek (6,812 km) | ||
  odległość: 1,669 km
|
|
odległość: 2,597 km
|
| Linia 759 Wrocław Gądów – Wrocław Nowy Dwór (1,396 km) | ||
odległość: 1,396 km
|
|
|
| czynne |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| nieczynne |
|
