Władysław Kędzierski
chorąży | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1918–1945 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
VIII batalion saperów |
Stanowiska |
komendant miejski i powiatowy MO |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Władysław Kędzierki (ur. 26 sierpnia 1898 w Tyblach, zm. 2 stycznia 1955 w Pruszczu Gdańskim) – podoficer saperów i chorąży piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, oficer Armii Krajowej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Jana (młynarza) i Marianny z domu Chytra.
Ukończył szkołę powszechną i wyuczył się zawodu ślusarza. W maju 1914 r. wyjechał za pracą do Francji, gdzie zastał go wybuch I wojny światowej. Do Polski powrócił w listopadzie 1918 roku i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Od lutego 1919 r. w odrodzonym Wojsku Polskim, ukończył szkołę podoficerską w Warszawie i otrzymał przydział do 1 kompanii VIII batalionu saperów. Następnie przeniesiony do XXIX batalionu saperów, walcząc w szeregach którego wykazał się męstwem, za co odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[1]. Nadanie to zostało następnie potwierdzone dekretem Wodza Naczelnego marszałka Józefa Piłsudskiego L. 13885/V.M. z dnia 4 sierpnia 1922 roku (opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 41 z dnia 27 października 1922 roku)[2].
Awansowany do rangi sierżanta służby stałej saperów w roku 1920, po wojnie pozostał w wojsku jako podoficer zawodowy. Ukończył w Białymstoku kurs maturalny dla wojskowych i złożył egzamin dojrzałości. Służył kolejno w wileńskim 3 batalionie saperów (do lipca 1928 r.), poznańskim 7 batalionie saperów i, od lipca 1930 roku, w 56 pułku piechoty Wielkopolskiej z Krotoszyna. Przechodząc do krotoszyńskiego pułku posiadał już stopień starszego sierżanta w korpusie administracji. W roku 1936 ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych przy 25 Dywizji Piechoty w Szczypiornie, a z dniem 19 marca 1939 roku awansowany został do rangi chorążego[3][4] .
W sierpniu 1939 roku wraz z batalionem zapasowym 56 pułku piechoty został skierowany do Kielc (do Ośrodka Zapasowego 25 Dywizji Piechoty). W toku działań wojennych dotarł do Husiatyna gdzie wpadł w ręce Ukraińców. Następnie przebywał w niewoli sowieckiej, w obozie w Starobielsku. Na skutek wymiany jeńców trafił w dniu 27 września 1939 r. do niewoli niemieckiej, w której przetrzymywany był w obozie pod Stuttgartem. We wrześniu 1940 r., symulując niezdolność do pracy, został zwolniony jako inwalida wojenny i powrócił do Krotoszyna. Tam przystąpił do struktur Armii Krajowej, w której został mianowany podporucznikiem, a następnie awansowany do stopnia porucznika. Po aresztowaniach w lecie 1944 roku ukrywał się w Gorzupi. W styczniu 1945 r. organizował samoobronę Krotoszyna i komendę garnizonu. Powołany na stanowisko komendanta powiatowego i miejskiego Milicji Obywatelskiej, działał jednocześnie w Wielkopolskiej Samodzielnej Grupie Ochotniczej „Warta”. Aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, uciekł i ukrywał się w Lęborku. W kwietniu 1947 r. w wyniku ogłoszonej amnestii ujawnił się. We wrześniu tegoż roku został ponownie aresztowany i skazany na pięć lat więzienia. W sierpniu 1948 roku został zwolniony w wyniku długotrwałych starań rodziny[a]. Prześladowany w kolejnych latach przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, był wielokrotnie przesłuchiwany, a w jego mieszkaniu dokonywano częstych rewizji. Zmarł w Pruszczu Gdańskim i spoczął na bydgoskim cmentarzu na Bielawach[3].
Żoną Władysława Kędzierskiego była Zofia z domu Galusik, z którą miał córki Krystynę (ur. 1927 r.lekarza internistę, żołnierza Armii Krajowej) i Dobrochnę Jolantę Marię (ur. 1947 r.dziennikarkę)[5].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 5514[6]
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie
- Krzyż Niepodległości[4][b]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[4]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[4]
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę[4]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[4]
- Krzyż Armii Krajowej
- Medal Wojska – czterokrotnie
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Urząd Bezpieczeństwa Publicznego przez okres trzech miesięcy więził również jego starszą córkę - Krystynę.
- ↑ Fakt nadania Władysławowi Kędzierskiemu Krzyża Niepodległości nie znajduje potwierdzenia w innych dokumentach, w tym w danych kartoteki personalno-odznaczeniowej udostępnionej przez Wojskowe Biuro Historyczne. Również w Monitorach Polskich nie został wykazany jako odznaczony tym Krzyżem. Być może Krzyż Niepodległości otrzymał od władz emigracyjnych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 91.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 X 1922, s. 806.
- ↑ a b Polak (red.) 1993 ↓, s. 91–92.
- ↑ a b c d e f Serwis Polska Podziemna ↓.
- ↑ Szczepaniak Daniel, "Konspiracja antykomunistyczna w powiecie krotoszyńskim w latach 1945-1956" Krotoszyn 2016, wyd. Towarzystwo Miłośników i Badaczy Ziemi Krotoszyńskiej i Muzeum Regionalne im. Hieronima Ławniczaka w Krotoszynie, s. 98
- ↑ Gawdia 1931 ↓, s. 49.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2020-03-07].
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Aleksander Gawdia: Zarys historji wojennej formacyj polskich 1918–1920. 8 Pułk Saperów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1931. [dostęp 2020-03-07].
- Serwis Polska Podziemna. Dział „Postacie”. Władysław Kędzierski. [dostęp 2020-03-07].
- Szczepaniak Daniel, Konspiracja antykomunistyczna w powiecie krotoszyńskim w latach 1945-1956, Krotoszyn 2016 ISBN 978-83-921910-6-3
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Odznaczeni Medalem Wojska (czterokrotnie)
- Oficerowie Armii Krajowej
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Polacy w I wojnie światowej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Polscy jeńcy niemieckich obozów jenieckich
- Pochowani na Cmentarzu katolickim św. Wincentego à Paulo w Bydgoszczy
- Urodzeni w 1898
- Zmarli w 1955
- Żołnierze 3 Pułku Saperów Wileńskich