Lukson: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, źródła/przypisy - na razie tyle, o grawitonach i neutrinach postaram się jeszcze coś poszukać
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
merytoryczne, źródła/przypisy, fragment neutrinach kasuję - skoro wiadomo już, że nie są bezmasowe, to po co one tutaj; usunięty również szablon "dopracować źródła"
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Linia 1: Linia 1:
{{DNU|artykuł|podstrona=2018:04:10:Lukson}}
{{DNU|artykuł|podstrona=2018:04:10:Lukson}}
{{Dopracować|źródła=2013-10 }}
{{Szczególna teoria względności}}
{{Szczególna teoria względności}}
'''Luksony''' – wspólna nazwa zaproponowana w 1962 roku dla [[cząstka (fizyka)|cząstek]] o zerowej [[masa spoczynkowa|masie spoczynkowej]], które zawsze poruszają się z [[prędkość światła|prędkością światła]]{{r|Bilaniuk}}. Termin jest stosowany w kontekście hipotez istnienia [[tachion]]ów{{r|Recami}} oraz [[Symetria (fizyka)|symetrii]] [[tardion|bradionowo]]-luksonowej{{r|Majerník}}.
'''Luksony''' – wspólna nazwa zaproponowana w 1962 roku dla [[cząstka (fizyka)|cząstek]] o zerowej [[masa spoczynkowa|masie spoczynkowej]], które zawsze poruszają się z [[prędkość światła|prędkością światła]]{{r|Bilaniuk}}. Termin jest stosowany w kontekście hipotez istnienia [[tachion]]ów{{r|Recami}} oraz [[Symetria (fizyka)|symetrii]] [[tardion|bradionowo]]-luksonowej{{r|Majerník}}.


Do luksonów zaliczane są są [[foton]]y{{r|Recami}}. Zerowa jest teoretyczna masa spoczynkowa [[gluon]]ów, choć niewielkiej masy, rzędu kilku M[[elektronowolt|eV]]/[[prędkość światła|c]]<sup>2</sup> nie można wykluczyć{{r|Tao}} – z doświadczeń przeprowadzonych w obszarze [[Fizyka cząstek elementarnych|fizyki wysokich energii]] wynika, że masa gluonów nie przekracza 1,3 MeV/c<sup>2</sup>, jednak z rozważań [[kosmologia|kosmologicznych]] można wyciągnąć wniosek, że nie powinna ona przekraczać 2·10<sup>-10</sup>MeV/c<sup>2</sup>{{r|Ynduráin}}. Zakładany hipotetycznie [[grawiton]], jeśli istnieje, również jest luksonem. Przez długi czas przypuszczano, że również [[neutrino|neutrina]] mają zerową masę spoczynkową, jednak okazało się to nieprawdą.
Do luksonów zaliczane są są [[foton]]y{{r|Recami}}. Zerowa jest teoretyczna masa spoczynkowa [[gluon]]ów, choć niewielkiej masy, rzędu kilku M[[elektronowolt|eV]]/[[prędkość światła|c]]<sup>2</sup> nie można wykluczyć{{r|Tao}} – z doświadczeń przeprowadzonych w obszarze [[Fizyka cząstek elementarnych|fizyki wysokich energii]] wynika, że masa gluonów nie przekracza 1,3 MeV/c<sup>2</sup>, jednak z rozważań [[kosmologia|kosmologicznych]] można wyciągnąć wniosek, że nie powinna ona przekraczać 2·10<sup>-10</sup> MeV/c<sup>2</sup>{{r|Ynduráin}}. Zgodnie z przewidywaniami [[teoria strun|teorii strun]] hipotetyczny [[grawiton]] również jest bezmasowy{{r|Wadia}}, istnieją jednak prace teoretyczne przewidujące, że zarówno grawiton, jak i foton, mogą posiadać bardzo małą, lecz niezerową masę spoczynkową{{r|Haranas}}. Z eksperymentów związanych z obserwacją fal grawitacyjnych górne ograniczenie masy grawitonu oszacowano na 1,2·10<sup>-22</sup>MeV/c<sup>2</sup>{{r|Abbott}}, jednak oszacowanie to jest związane z założeniami dotyczącymi [[Długość fali Comptona|komptonowskiej długości fali]], które niekoniecznie muszą być prawdziwe{{r|Haranas}}.


== Przypisy ==
== Przypisy ==
Linia 13: Linia 12:
<ref name="Tao">{{Cytuj |autor = *W-M Tao i inni (Particle Data Group) |rozdział = [http://iopscience.iop.org/0954-3899/33/1/001/media/ghb.pdf Guage & Higgs Boson Summary Table] |tytuł = Review of Particle Physics |czasopismo = Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics |data = 2006 |data dostępu = 2018-04-11 |wolumin = 33 |numer = 1 |doi = 10.1088/0954-3899/33/1/001 |arxiv = arXiv:astro-ph/0601168v2 |url = http://iopscience.iop.org/article/10.1088/0954-3899/33/1/001/pdf |dostęp = otwarty}}</ref>
<ref name="Tao">{{Cytuj |autor = *W-M Tao i inni (Particle Data Group) |rozdział = [http://iopscience.iop.org/0954-3899/33/1/001/media/ghb.pdf Guage & Higgs Boson Summary Table] |tytuł = Review of Particle Physics |czasopismo = Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics |data = 2006 |data dostępu = 2018-04-11 |wolumin = 33 |numer = 1 |doi = 10.1088/0954-3899/33/1/001 |arxiv = arXiv:astro-ph/0601168v2 |url = http://iopscience.iop.org/article/10.1088/0954-3899/33/1/001/pdf |dostęp = otwarty}}</ref>
* <ref name="Ynduráin">{{Cytuj |autor = F.J. Ynduráin |tytuł = Limits on the mass of the gluon |czasopismo = Physics Letters B |wolumin = 345 |numer = 4 |s = 524–526 |doi = 10.1016/0370-2693(94)01677-5 }}</ref>
* <ref name="Ynduráin">{{Cytuj |autor = F.J. Ynduráin |tytuł = Limits on the mass of the gluon |czasopismo = Physics Letters B |wolumin = 345 |numer = 4 |s = 524–526 |doi = 10.1016/0370-2693(94)01677-5 }}</ref>
* <ref name="Wadia">{{Cytuj |autor = Spenta R. Wadia |rozdział = |tytuł = String theory: a framework for quantum gravity and various applications |czasopismo = Current Science |data = 2008 |wolumin = 95 |numer = 9| s = 1252–1267|wydawca = Current Science Association|url = https://www.jstor.org/stable/24103236 |arxiv = arXiv:0809.1036v2}}</ref>
* <ref name="Haranas">{{Cytuj |autor = Ioannis Haranas; Ioannis Gkigkitzis |tytuł = The Mass of Graviton and Its Relation to the Number of Information according to the Holographic Principle |czasopismo = International Scholarly Research Notices |data = 2014 |data dostępu = 2018-04-11 |wolumin = 2014 |s = 1–8 |doi = 10.1155/2014/718251 |url = https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4897075/}}</ref>
* <ref name="Abbott">{{Cytuj |autor = B. P. Abbott, R. Abbott, T. D. Abbott, M. R. Abernathy, F. Acernese |tytuł = Observation of Gravitational Waves from a Binary Black Hole Merger |czasopismo = Physical Review Letters |data = 2016|issn = 0031-9007 |wolumin = 116 |numer = 6 |doi = 10.1103/physrevlett.116.061102}}</ref>
}}
}}
[[Kategoria:Cząstki elementarne]]
[[Kategoria:Cząstki elementarne]]

Wersja z 15:28, 11 kwi 2018

Luksony – wspólna nazwa zaproponowana w 1962 roku dla cząstek o zerowej masie spoczynkowej, które zawsze poruszają się z prędkością światła[1]. Termin jest stosowany w kontekście hipotez istnienia tachionów[2] oraz symetrii bradionowo-luksonowej[3].

Do luksonów zaliczane są są fotony[2]. Zerowa jest teoretyczna masa spoczynkowa gluonów, choć niewielkiej masy, rzędu kilku MeV/c2 nie można wykluczyć[4] – z doświadczeń przeprowadzonych w obszarze fizyki wysokich energii wynika, że masa gluonów nie przekracza 1,3 MeV/c2, jednak z rozważań kosmologicznych można wyciągnąć wniosek, że nie powinna ona przekraczać 2·10-10 MeV/c2[5]. Zgodnie z przewidywaniami teorii strun hipotetyczny grawiton również jest bezmasowy[6], istnieją jednak prace teoretyczne przewidujące, że zarówno grawiton, jak i foton, mogą posiadać bardzo małą, lecz niezerową masę spoczynkową[7]. Z eksperymentów związanych z obserwacją fal grawitacyjnych górne ograniczenie masy grawitonu oszacowano na 1,2·10-22MeV/c2[8], jednak oszacowanie to jest związane z założeniami dotyczącymi komptonowskiej długości fali, które niekoniecznie muszą być prawdziwe[7].

Przypisy

  1. O.M.P. Bilaniuk, V.K. Deshpande, E.C.G. Sudarshan, “Meta” Relativity, „American Journal of Physics” (10), 1962, s. 718–723, DOI10.1119/1.1941773.
  2. a b E. Recami, Classical tachyons and possible applications, „La Rivista del Nuovo Cimento (1978-1999)”, 9 (6), 1986, s. 13, DOI10.1007/bf02724327, ISSN 1826-9850.
  3. V. Majerník, Bradyon-luxon symmetry, „Foundations of Physics Letters”, 10 (4), 1997, s. 357–370, DOI10.1007/bf02764106, ISSN 0894-9875.
  4. Guage & Higgs Boson Summary Table, [w:] W-M Tao i inni (Particle Data Group), Review of Particle Physics, „Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics”, 33 (1), 2006, DOI10.1088/0954-3899/33/1/001, arXiv:arXiv:astro-ph/0601168v2 [dostęp 2018-04-11].
  5. F.J. Ynduráin, Limits on the mass of the gluon, „Physics Letters B”, 345 (4), s. 524–526, DOI10.1016/0370-2693(94)01677-5.
  6. Spenta R. Wadia, String theory: a framework for quantum gravity and various applications, „Current Science”, 95 (9), Current Science Association, 2008, s. 1252–1267, arXiv:arXiv:0809.1036v2.
  7. a b Ioannis Haranas, Ioannis Gkigkitzis, The Mass of Graviton and Its Relation to the Number of Information according to the Holographic Principle, „International Scholarly Research Notices”, 2014, 2014, s. 1–8, DOI10.1155/2014/718251 [dostęp 2018-04-11].
  8. B.P. Abbott i inni, Observation of Gravitational Waves from a Binary Black Hole Merger, „Physical Review Letters”, 116 (6), 2016, DOI10.1103/physrevlett.116.061102, ISSN 0031-9007.