Orientacja seksualna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m drobne techniczne
m drobne techniczne
Linia 14: Linia 14:


== Przyczyny rozwoju ==
== Przyczyny rozwoju ==
Za jeden z argumentów na rzecz, że homoseksualizm ma podłoże [[Genetyka|genetyczne]], wysuwano powszechność jego występowania w różnych kulturach. Zdaniem naukowców z Uniwersytetu Stanu Illinois za orientację seksualną człowieka odpowiada co najmniej kilka niepowiązanych ze sobą genów rozrzuconych po różnych [[chromosom]]ach. Badacze porównali chromosomy 456 osób z 146 rodzin, w których dwóch lub więcej braci było gejami. Odnaleziono kilka fragmentów [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]], które u części homoseksualnego rodzeństwa były identyczne. U ponad 60% braci wykryto takie same obszary [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]] na trzech chromosomach – 7., 8. i 10<ref>{{Cytuj |autor = Brian S. Mustanski, Michael G. DuPree, Caroline M. Nievergelt, Sven Bocklandt, Nicholas J. Schork |tytuł = A genomewide scan of male sexual orientation |czasopismo = Human Genetics |data = 2005-03-01 |data dostępu = 2019-08-02 |issn = 1432-1203 |wolumin = 116 |numer = 4 |s = 272–278 |doi = 10.1007/s00439-004-1241-4 |url = http://beck2.med.harvard.edu/week6/Mustanski%20%20dupree%20genome%20scan%20of%20male%20sexual%20orientation%202005.pdf |język = en}}</ref>. Natomiast badania Mustanskiego z 2005 roku wykazały prawdopodobieństwo wpływu interakcji większej ilości genów z różnych regionach chromosomowych (7q36, 8p12 oraz 10q26)<ref>Mustanski, B. S., Dupree, M. G., Nievergelt, C. M., Bocklandt, S., Schork, N. J., & Hamer, D.H. (2005). A genomewide scan of male sexual orientation. ''Human Genetics'', 116, 272–278 [http://web.archive.org/web/20050415233637/http://mypage.iu.edu/~bmustans/Mustanski_etal_2005.pdf PDF]</ref>. Pojawiają się też inne badania wskazujące na wpływ czynników genetycznych na kształtowanie się orientacji seksualnej<ref>[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1101951113-133393,00.html Anastasia Toufexis ''New Evidence of a „Gay Gene”'', „The Time”, 2001-06-24]</ref><ref name="Bocklandt et al. 2006">Bocklandt, S.B., Horvath, S., Vilain, E., Hamer, D.H. (2006). Extreme skewing of X chromosome inactivation in mothers of homosexual men. Human Genetics, 118:691-694</ref> oraz innych czynników biologicznych<ref>Cantor, J.M., Blanchard, R., Paterson, A. D. & Bogaert, A. F. (2002). How many gay men owe their sexual orientation to fraternal birth order. ''Archives of Sexual Behavior'', '''31''':63-71</ref><ref>{{Cytuj |autor = S. Marc Breedlove, Cynthia L. Jordan, Tessa J. Breedlove, Nicholas J. Breedlove, Andrew D. Huberman |tytuł = Finger-length ratios and sexual orientation |czasopismo = [[Nature]] |data = 2000-03 |data dostępu = 2019-08-02 |issn = 1476-4687 |wolumin = 404 |numer = 6777 |s = 455–456 |doi = 10.1038/35006555 |url = https://www.academia.edu/20041700/Finger-length_ratios_and_sexual_orientation |język = en}}</ref>.
Za jeden z argumentów na rzecz, że homoseksualizm ma podłoże [[Genetyka|genetyczne]], wysuwano powszechność jego występowania w różnych kulturach. Zdaniem naukowców z Uniwersytetu Stanu Illinois za orientację seksualną człowieka odpowiada co najmniej kilka niepowiązanych ze sobą genów rozrzuconych po różnych [[chromosom]]ach. Badacze porównali chromosomy 456 osób z 146 rodzin, w których dwóch lub więcej braci było gejami. Odnaleziono kilka fragmentów [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]], które u części homoseksualnego rodzeństwa były identyczne. U ponad 60% braci wykryto takie same obszary [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]] na trzech chromosomach – 7., 8. i 10<ref>{{Cytuj |autor = Brian S. Mustanski, Michael G. DuPree, Caroline M. Nievergelt, Sven Bocklandt, Nicholas J. Schork |tytuł = A genomewide scan of male sexual orientation |czasopismo = Human Genetics |data = 2005-03-01 |data dostępu = 2019-08-02 |issn = 1432-1203 |wolumin = 116 |numer = 4 |s = 272–278 |doi = 10.1007/s00439-004-1241-4 |url = http://beck2.med.harvard.edu/week6/Mustanski%20%20dupree%20genome%20scan%20of%20male%20sexual%20orientation%202005.pdf |język = en}}</ref>. Natomiast badania Mustanskiego z 2005 roku wykazały prawdopodobieństwo wpływu interakcji większej ilości genów z różnych regionach chromosomowych (7q36, 8p12 oraz 10q26)<ref>Mustanski, B. S., Dupree, M. G., Nievergelt, C. M., Bocklandt, S., Schork, N. J., & Hamer, D.H. (2005). A genomewide scan of male sexual orientation. ''Human Genetics'', 116, 272–278 [http://web.archive.org/web/20050415233637/http://mypage.iu.edu/~bmustans/Mustanski_etal_2005.pdf PDF]</ref>. Pojawiają się też inne badania wskazujące na wpływ czynników genetycznych na kształtowanie się orientacji seksualnej<ref>[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1101951113-133393,00.html Anastasia Toufexis ''New Evidence of a „Gay Gene”'', „The Time”, 2001-06-24]</ref><ref name="Bocklandt et al. 2006">Bocklandt, S.B., Horvath, S., Vilain, E., Hamer, D.H. (2006). Extreme skewing of X chromosome inactivation in mothers of homosexual men. Human Genetics, 118:691-694</ref> oraz innych czynników biologicznych<ref>{{cytuj |autor=J. M. Cantor, R. Blanchard, A. D. Paterson, A. F. Bogaert |data=2002-02 |tytuł= How many gay men owe their sexual orientation to fraternal birth order |czasopismo=Archives of Sexual Behavior |wolumin=31 |numer=1 |s=63-71 |pmid=11910793}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = S. Marc Breedlove, Cynthia L. Jordan, Tessa J. Breedlove, Nicholas J. Breedlove, Andrew D. Huberman |tytuł = Finger-length ratios and sexual orientation |czasopismo = [[Nature]] |data = 2000-03 |data dostępu = 2019-08-02 |issn = 1476-4687 |wolumin = 404 |numer = 6777 |s = 455–456 |doi = 10.1038/35006555 |url = https://www.academia.edu/20041700/Finger-length_ratios_and_sexual_orientation |język = en}}</ref>.


Badania [[Ciąża bliźniacza|bliźniąt]] wykazały, że u bliźniąt jednojajowych zgodność występowania tej samej orientacji homoseksualnej wynosiła 52%. W tym samym badaniu zgodność orientacji homoseksualnej wynosiła u bliźniąt dwujajowych 22%, u braci nie będących bliźniakami 9,2 a 11% u braci przybranych<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko=Bailey|imię=JM.|tytuł=A genetic study of male sexual orientation|czasopismo=Archives of General Psychiatry|wolumin=48|numer=12 |strony=1089–1096 |rok=1991|miesiąc=Dec |imię2=RC.|nazwisko2=Pillard |doi= |pmid=1845227}}</ref>.
Badania [[Ciąża bliźniacza|bliźniąt]] wykazały, że u bliźniąt jednojajowych zgodność występowania tej samej orientacji homoseksualnej wynosiła 52%. W tym samym badaniu zgodność orientacji homoseksualnej wynosiła u bliźniąt dwujajowych 22%, u braci nie będących bliźniakami 9,2 a 11% u braci przybranych<ref>{{Cytuj |autor=J. Michael Bailey, Richard C. Pillard |tytuł=A genetic study of male sexual orientation |czasopismo=Archives of General Psychiatry |wolumin=48 |numer=12 |s=1089–1096 |data=1991-12 |doi= 10.1001/archpsyc.1991.01810360053008 |pmid=1845227}}</ref>.


Wysunięto również hipotezę, że o orientacji seksualnej decyduje budowa mózgu. Przeprowadzono badania, które sugerowały m.in., że trzecie jądro [[Podwzgórze|podwzgórza]] INH3 u gejów jest znacznie mniejsze niż u mężczyzn heteroseksualnych<ref>{{Cytuj |autor=S LeVay |tytuł=A difference in hypothalamic structure between heterosexual and homosexual men |czasopismo=[[Science]] |wolumin=253 |numer=5023 |s=1034–1037 |data=1991-08-30 |doi= 10.1126/science.1887219 |pmid=1887219}}</ref>. Różnica dotyczy też [[Spoidło mózgowe przednie|spoidła mózgowego przedniego]]: u mężczyzn homoseksualnych jest ono o 18% większe niż u heteroseksualnych kobiet i o 35% większe niż u mężczyzn heteroseksualnych<ref>{{Cytuj |autor=L S Allen, R A Gorski |tytuł=Sexual orientation and the size of the anterior commissure in the human brain. |czasopismo=[[Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America]] |wolumin=89 |numer=15 |s=7199–7202 |data=1992-08-01 |doi=10.1073/pnas.89.15.7199 |pmc=PMC49673 |pmid=1496013}}</ref>. W 2004 różnice w budowie mózgów zaobserwowała grupa naukowców z Oregon Health Sciences University wśród męskich osobników [[Owca domowa|owiec]] wśród których obserwowano zachowania homoseksualne w porównaniu do osobników wykazujących zachowania heteroseksualne<ref name="EUREKALERT" />.
Wysunięto również hipotezę, że o orientacji seksualnej decyduje budowa mózgu. Przeprowadzono badania, które sugerowały m.in., że trzecie jądro [[Podwzgórze|podwzgórza]] INH3 u gejów jest znacznie mniejsze niż u mężczyzn heteroseksualnych<ref>{{Cytuj |autor=S LeVay |tytuł=A difference in hypothalamic structure between heterosexual and homosexual men |czasopismo=[[Science]] |wolumin=253 |numer=5023 |s=1034–1037 |data=1991-08-30 |doi= 10.1126/science.1887219 |pmid=1887219}}</ref>. Różnica dotyczy też [[Spoidło mózgowe przednie|spoidła mózgowego przedniego]]: u mężczyzn homoseksualnych jest ono o 18% większe niż u heteroseksualnych kobiet i o 35% większe niż u mężczyzn heteroseksualnych<ref>{{Cytuj |autor=L S Allen, R A Gorski |tytuł=Sexual orientation and the size of the anterior commissure in the human brain. |czasopismo=[[Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America]] |wolumin=89 |numer=15 |s=7199–7202 |data=1992-08-01 |doi=10.1073/pnas.89.15.7199 |pmc=PMC49673 |pmid=1496013}}</ref>. W 2004 różnice w budowie mózgów zaobserwowała grupa naukowców z Oregon Health Sciences University wśród męskich osobników [[Owca domowa|owiec]] wśród których obserwowano zachowania homoseksualne w porównaniu do osobników wykazujących zachowania heteroseksualne<ref name="EUREKALERT" />.

Wersja z 16:37, 29 sie 2019

Orientacja seksualna – trwały emocjonalny, romantyczny i seksualny pociąg do osób określonej płci. Orientacja seksualna rozciąga się na kontinuum, od wyłącznie heteroseksualnej do wyłącznie homoseksualnej[1]. Doświadczanie i świadomość orientacji seksualnej jednostki może rozwijać się poprzez różnorodne fazy eksploracji i rozwoju tożsamości poprzez okres dojrzewania i w dorosłości[2].

Definicje

 Zobacz też: seks, seksualność i tożsamość seksualna.

Rozbieżności w definicjach orientacji seksualnej są przyczyną zamieszania pojęciowego[3]. Różnice w definiowaniu i pomiarze sięgają lat 60. XIX wieku, kiedy naukowcy po raz pierwszy szerzej zainteresowali się orientacjami seksualnymi[4]. Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego, „orientacja seksualna jest trwałym wzorem emocjonalnych, romantycznych i/lub seksualnych atrakcji skierowanych do mężczyzn, kobiet lub obu płci. Orientacja seksualna odnosi się również do tożsamości osoby opierającej się na tych atrakcjach, na powiązanych zachowaniach i na przynależności do społeczności innych osób, które podzielają te atrakcje. Badania przeprowadzone w ciągu kilku dziesięcioleci wykazały, że orientacja seksualna rozciąga się wzdłuż kontinuum, od wyłącznego pociągu do innej płci do wyłącznego pociągu do tej samej płci. Zazwyczaj jednak orientacja seksualna jest omawiana w trzech kategoriach: heteroseksualna, homoseksualna i biseksualna”[1]. Aseksualność (brak seksualnego pociągu do innych) jest czasami określana jako czwarta kategoria lub jako brak orientacji seksualnej[5][6][7][8]. Niektórzy mogą jednak używać innych etykiet, takich jak panseksualizm lub poliseksualizm[9], lub nie używać ich wcale[1][10].

Orientacja seksualna może być też zdefiniowana jako element tożsamości, który obejmuje seksualne i emocjonalne przyciąganie danej osoby do innej osoby oraz zachowanie i/lub przynależność społeczną, które mogą wynikać z tego przyciągania. Poszczególne osoby mogą identyfikować się między innymi jako lesbijki, geje, osoby heteroseksualne, biseksualne, queer, panseksualne lub aseksualne[11].

Termin „preferencja seksualna” w dużej mierze pokrywa się z orientacją seksualną, ale generalnie odróżnia się od niej w przypadku badań psychologicznych[12]. Osoba, która identyfikuje się jako biseksualna, na przykład, może preferować jedną płeć ponad drugą[13]. Termin „preferencje seksualne” może również sugerować pewien stopień dobrowolnego wyboru[12][14][15], podczas gdy konsensus naukowy jest taki, że orientacja seksualna nie stanowi wyboru[16][17][18].

Tożsamość seksualna i zachowania seksualne są ściśle związane z orientacją seksualną, jednak odróżniają się od siebie, gdzie tożsamość seksualna odnosi się do własnej koncepcji jednostki, a zachowania odwołują się do faktycznych czynności seksualnych wykonywanych przez jednostkę oraz orientacja odnosi się do „fantazji, więzi i tęsknot”[19].

Przyczyny rozwoju

Za jeden z argumentów na rzecz, że homoseksualizm ma podłoże genetyczne, wysuwano powszechność jego występowania w różnych kulturach. Zdaniem naukowców z Uniwersytetu Stanu Illinois za orientację seksualną człowieka odpowiada co najmniej kilka niepowiązanych ze sobą genów rozrzuconych po różnych chromosomach. Badacze porównali chromosomy 456 osób z 146 rodzin, w których dwóch lub więcej braci było gejami. Odnaleziono kilka fragmentów DNA, które u części homoseksualnego rodzeństwa były identyczne. U ponad 60% braci wykryto takie same obszary DNA na trzech chromosomach – 7., 8. i 10[20]. Natomiast badania Mustanskiego z 2005 roku wykazały prawdopodobieństwo wpływu interakcji większej ilości genów z różnych regionach chromosomowych (7q36, 8p12 oraz 10q26)[21]. Pojawiają się też inne badania wskazujące na wpływ czynników genetycznych na kształtowanie się orientacji seksualnej[22][23] oraz innych czynników biologicznych[24][25].

Badania bliźniąt wykazały, że u bliźniąt jednojajowych zgodność występowania tej samej orientacji homoseksualnej wynosiła 52%. W tym samym badaniu zgodność orientacji homoseksualnej wynosiła u bliźniąt dwujajowych 22%, u braci nie będących bliźniakami 9,2 a 11% u braci przybranych[26].

Wysunięto również hipotezę, że o orientacji seksualnej decyduje budowa mózgu. Przeprowadzono badania, które sugerowały m.in., że trzecie jądro podwzgórza INH3 u gejów jest znacznie mniejsze niż u mężczyzn heteroseksualnych[27]. Różnica dotyczy też spoidła mózgowego przedniego: u mężczyzn homoseksualnych jest ono o 18% większe niż u heteroseksualnych kobiet i o 35% większe niż u mężczyzn heteroseksualnych[28]. W 2004 różnice w budowie mózgów zaobserwowała grupa naukowców z Oregon Health Sciences University wśród męskich osobników owiec wśród których obserwowano zachowania homoseksualne w porównaniu do osobników wykazujących zachowania heteroseksualne[29].

Jedną z najczęściej stwierdzanych zależności jest zwiększone prawdopodobieństwo wykształcenia orientacji homoseksualnej w zależności od liczby starszych braci[30].

Oświadczenia organizacji naukowych

Stanowisko Światowego Towarzystwa Psychiatrycznego[31]: Szablon:CytatD Stanowisko Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego[1]: Szablon:CytatD Stanowisko Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej[32]: Szablon:CytatD

Stanowisko Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego[33]: Szablon:CytatD

Stanowisko Amerykańskiej Akademii Lekarzy Rodzinnych[34]: Szablon:CytatD

Stanowisko Amerykańskiej Akademii Psychiatrii Dzieci i Młodzieży[35]: Szablon:CytatD

Stanowisko Amerykańskiego Kolegium Położników i Ginekologów[36]: Szablon:CytatD

Stanowisko brytyjskiego Królewskiego Kolegium Psychiatrów[37]: Szablon:CytatD

Stanowisko Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego[38] i Polskiego Towarzystwa Psychologicznego[39]:Szablon:CytatD

Stanowisko Irlandzkiego Towarzystwa Psychologicznego[40] i Irlandzkiego Kolegium Psychiatrycznego[41] : Szablon:CytatD

Stanowisko Południowoafrykańskiego Towarzystwa Psychologicznego[42]: Szablon:CytatD

Stanowisko Południowoafrykańskiej Akademii Nauk[43]: Szablon:CytatD

Stanowisko Kolumbijskiego Kolegium Psychologów[44]: Szablon:CytatD

Stanowisko Libańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego[45]: Szablon:CytatD

Stanowisko Libańskiego Towarzystwa Medycznego na Rzecz Zdrowia Seksualnego[46]: Szablon:CytatD

Kwestia wyboru

Większość naukowców uznaje, że orientacja seksualna nie jest wynikiem wyboru[16][17][18].

Pomimo niezmienności orientacji seksualnej pewna część osób nieheteroseksualnych ocenia, że zadecydowała o ukierunkowaniu swojego pociągu seksualnego[potrzebny przypis]. Badanie z 1996 na próbie 72 osób homoseksualnych wykazało, że 15% gejów i 10% lesbijek odpowiedziało, że nie miało żadnego wyboru, co do ich orientacji seksualnej, 67% gejów i 59% lesbijek odpowiedziało, że miało częściowy wybór, co do ich orientacji seksualnej, a 18% gejów i 31% lesbijek odpowiedziało, że miało pełny wybór, co do ich orientacji seksualnej[47].

Odrębną od orientacji seksualnej kwestią są związki, jakie tworzą osoby biseksualne. Pozostawanie w związku z osobą płci przeciwnej nie oznacza automatycznie orientacji heteroseksualnej i vice versa[potrzebny przypis]. W 1997 roku na łamach czasopisma „Psychology of Women Quarterly” zostało opublikowane badanie 90 kobiet, z którego wynika, że 58% kobiet w związkach lesbijskich i 1/3 kobiet w związkach heteroseksualnych wybrała orientację ich obecnego związku, czyli czy będzie on z osobą tej samej czy przeciwnej płci[48].

W tym samym roku w czasopiśmie „Journal of the Gay and Lesbian Medical Association” opublikowano badanie, z którego wynika, że 80% gejów, 62% lesbijek, 67% biseksualnych mężczyzn i 25% biseksualnych kobiet ma poczucie, że nie miało żadnego wyboru w kwestii swojej orientacji seksualnej. Próba składała się z 147 osób, uczestników festiwalu LGBT w Sacramento i określona została z tego powodu jako niereprezentatywna („uczestnicy niniejszego badania mieli prawdopodobnie większą samoakceptację i większe zaangażowanie w życie społeczności niż wielu innych lesbijek i gejów”)[49].

Z badania nad zinternalizowaną homofobią z 2009 roku, w którym wzięło udział 2 259 osób nieheteroseksualnych, 13% gejów, 30% lesbijek, 41% biseksualnych mężczyzn i 55% biseksualnych kobiet odpowiedziało, że w różnym stopniu miało poczucie wyboru swojej orientacji seksualnej[50]. Natomiast z badania z 2010 roku, w którym wzięło udział 775 osób, 88% gejów, 68.4% lesbijek, 38.3% biseksualnych mężczyzn i 40.6% biseksualnych kobiet odpowiedziało, że nie miało wyboru w kwestii swojej orientacji seksualnej. Kolejne 6.9% gejów, 15.2% lesbijek, 22.4% biseksualnych mężczyzn i 15.2% biseksualnych kobiet odpowiedziało, że miało niewielki wpływ na wybór swojej orientacji seksualnej[51].

Płynność

Naukowcy są zgodni co do tego, że orientacja seksualna nie jest wyborem[16][17][18]. Jak pokazują badania, orientacja seksualna jest stabilna u większości ludzi[52][53][54], a u części osób, zwłaszcza u kobiet, jest ona płynna lub zmienna[2][54][55][56][57][58]. Nie ma natomiast dowodów, że orientację seksualną da się zmienić przez psychoterapię[55][56][59]. Tożsamość seksualna może się zmieniać w ciągu całego życia jednostki oraz może, ale nie musi, zgadzać się z płcią biologiczną, zachowaniami seksualnymi lub rzeczywistą orientacją seksualną[60][13] [61].

Esencjalizm

Esencjalizm, w kontekście płynności seksualnej, to przekonanie, że orientacja seksualna i pożądanie seksualne są fundamentalnie biologiczne i dlatego nie zmieniają się w ciągu całego życia. Wyniki szeroko zakrojonego, długofalowego badania przeprowadzonego przez Savin-Williams, Joyner i Rieger (2012) wykazały, że stabilność tożsamości orientacji seksualnej w okresie sześciu lat była bardziej powszechna niż jej zmiana, szczególnie w przypadku mężczyzn[62].

Na poparcie esencjalistycznego stanowiska przemawia fakt, że terapia konwersyjna (próby zmiany orientacji seksualnej) rzadko kończy się sukcesem. W opracowanym przez Maccio (2011) raporcie na temat prób terapii orientacji seksualnej, wymienia ona dwa badania, w których twierdzono, że udało się przekonwertować gejów i lesbijki na heteroseksualistów oraz cztery, które twierdziły coś przeciwnego. Poszukiwała rozwiązania sporu na podstawie próbki, która nie została zrekrutowana z organizacji religijnych. Badanie składało się z 37 byłych uczestników terapii konwersyjnej (62,2% to mężczyźni) z różnych środowisk kulturowych i religijnych, którzy obecnie lub uprzednio identyfikowali się jako lesbijki, geje lub osoby biseksualne. Wyniki wykazały, że nie wystąpiły statystycznie istotne przesunięcia w orientacji seksualnej pomiędzy okresem przed leczeniem a okresem po nim. Podczas sesji kontrolnych kilka zmian orientacji seksualnej, które nastąpiły po terapii, nie utrzymało się. Niniejsze badanie stanowi wsparcie dla esencjalistycznego poglądu na orientację seksualną, aczkolwiek w dużej mierze męska próba populacji zniekształca wyniki badań[63].

Kolejnym argumentem przemawiającym za esencjalistycznym poglądem na orientację seksualną jest to, że nietypowe zachowania płciowe w dzieciństwie (np. mały chłopiec bawiący się lalkami) wydają się być prognostycznymi dla homoseksualizmu w dorosłym życiu. W badaniu podłużnym przeprowadzonym przez Drummonda i innych (2008) przyjrzano się młodym dziewczętom z dysforią płciową (znaczący przykład nietypowych dla płci zachowań) i stwierdzono, że większość z tych dziewcząt wyrosła na biseksualistki lub lesbijki[64]. Wiele badań retrospektywnych dotyczących zachowań z dzieciństwa jest krytykowanych pod kątem zawodności pamięci; dlatego w badaniach przeprowadzonych przez Riegera, Linsenmeiera, Gygaxa i Baileya (2008) wykorzystano domowe nagrania wideo do zbadania związku między zachowaniami dziecięcymi a orientacją seksualną dorosłych[65]. Wyniki tego badania przemawiały na rzecz esencjalizmu, jednak poznanie, w jaki sposób założenia kulturowe dotyczące seksualności mogą wpływać na kształtowanie tożsamości seksualnej jest również pod uwagę brane[66].

Zmienność

Amerykańskie Towarzystwo Gejów i Lesbijek Psychiatrów stwierdza, że pomimo wiary części ludzi iż orientacja seksualna jest wrodzona i stała, orientacja rozwija się podczas życia jednostki[67]. We wspólnym oświadczeniu Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego i amerykańskich organizacji medycznych stwierdza się, że różni ludzie w różnych momentach życia uświadamiają sobie, że są heteroseksualni, homoseksualni lub biseksualni[68]. W raporcie Centrum Uzależnień i Zdrowia Psychicznego znajduje się informacja, że u niektórych ludzi orientacja seksualna jest ciągła i staje się stała w określonym momencie życia, u innych orientacja jest płynna i może zmieniać się przez całe życie[69]. W badaniu na 79 nieheteroseksualnych kobietach obserwowano, że w okresie 10 lat 2/3 zmieniało etykietę orientacji seksualnej, z czego 1/3 dwa lub więcej razy. Większość kobiet identyfikujących się jako biseksualne utożsamiała się z tą orientacją po 10 latach. 17% zmieniło określenie z biseksualistek i nieokreślonych na heteroseksualistki. 15% deklarujących się jako lesbijki w ostatniej rundzie pytań przyznało się do kontaktów seksualnych z mężczyznami w okresie ostatnich dwóch lat. Jednak żadna z kobiet deklarujących ostatecznie heteroseksualizm nie informowała o kontaktach seksualnych z kobietą w okresie ostatnich dwóch lat doświadczenia. Wszystkie kobiety deklarowały zmniejszenie zainteresowania zachowaniami homoseksualnymi na korzyść zachowań heteroseksualnych[70]. W 2015 opublikowano wyniki badań nad osobami, u których w sposób naturalny (to jest: bez terapii reperatywnej) orientacja seksualna zmieniła się. Okazało się, że tylko w przypadku zmian w kierunku bliższym osobom własnej płci zmiana orientacji powiązana była z objawami depresji. Autorzy zaznaczyli, że temat wymaga więcej badań i nie jest jasne, jakie czynniki (być może jest to m.in. społeczne piętnowanie osób o skłonnościach do osób tej samej płci) wpływają na wystąpienie owych objawów depresyjnych[71].

W 2012 roku na łamach „Archives of Sexual Behavior” zostało opublikowane badanie dotyczące trwałości i zmiany identyfikacji orientacji seksualnej na przestrzeni 10 lat. W próbie 2560 osób kobiety stanowiły 54%, średnia wieku badanych wynosiła około 47 lat, 97,42% badanych zadeklarowało początkowo orientację heteroseksualną, 1,25% homoseksualną i 1,33% biseksualną. Po 10 latach 2,15% z 2560 uczestników badania odpowiedziało, że zmieniło orientację seksualną. Heteroseksualizm był najbardziej trwały zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Kobiecy homoseksualizm okazał się nietrwały, a męski trwały. Natomiast najmniej trwały u obu płci okazał się biseksualizm. Zmianę zadeklarowało:

  • 1,36% heteroseksualnych kobiet,
  • 63,63% homoseksualnych kobiet,
  • 64,71% biseksualnych kobiet,
  • 0,78% heteroseksualnych mężczyzn,
  • 9,52% homoseksualnych mężczyzn,
  • 47,06% biseksualnych mężczyzn[72].

Demografia

 Główny artykuł: Demografia orientacji seksualnych.

Wielorakie aspekty orientacji seksualnej i już opisane problemy z ustaleniem granic stwarzają wyzwania metodologiczne dla badania demografii orientacji seksualnej. Ustalenie częstotliwości występowania różnych orientacji seksualnych w rzeczywistych populacjach jest procesem trudnym i budzącym kontrowersje.

Współczesne sondaże naukowe wskazują, że większość ludzi deklaruje orientację heteroseksualną[73]. Jednak relatywny odsetek populacji zgłaszającej orientację homoseksualną różni się w zależności od różnych metodologii i kryteriów selekcji. Większość z tych danych statystycznych mieści się w przedziale od 2,8 do 9% dla mężczyzn i od 1 do 5% dla kobiet na terenie Stanów Zjednoczonych[74] – odsetek ten może wynosić nawet 12% w przypadku niektórych dużych miast i zaledwie 1% w przypadku obszarów wiejskich.

Szacunki dotyczące odsetka populacji osób biseksualnych również są bardzo zróżnicowane, przynajmniej częściowo ze względu na różne definicje biseksualizmu. Niektóre badania uznają osobę za biseksualną tylko wtedy, gdy jest ona niemal w równym stopniu zainteresowana obiema płciami, a inne uznają osobę za biseksualną, jeżeli w ogóle przyciąga ją ta sama płeć (w przypadku osób w większości heteroseksualnych) lub płeć przeciwna (w przypadku osób w większości homoseksualnych). Niewielki procent osób nie jest seksualnie przyciągany do nikogo (aseksualność). Badanie przeprowadzone w 2004 r. wykazało, że odsetek osób seksualnych wynosi 1%[8][75]

Trwałość związków

W badaniu przeprowadzonym przez Williams Institute przy UCLA przez okres 12 lat (2002-2014), naukowcy sprawdzali trwałość związków w stanie Vermont na ponad 515 parach. Porównując pary jednopłciowe z różnopłciowymi, wykazali, że na trwałość związku ma wpływ jego długość trwania, wiek i jakość. Najstabilniejsze okazały się związki homoseksualne mężczyzn, następnie związki heteroseksualne, a najmniej stabilne związki homoseksualne kobiet[76]. Esther Rothblum z uniwersytetu w San Diego tłumaczy to tym, że kobiety mają większe oczekiwania co do związku[77].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d American Psychological Association: Answers to Your Questions: For a Better Understanding of Sexual Orientation and Homosexuality. apa.org, 2008. [dostęp 2019-01-14]. (ang.).
  2. ↑ a b American Psychological Association, Guidelines for Psychological Practice With Transgender and Gender Nonconforming People, „American Psychologist”, 70 (9), 2015, s. 832–864, DOI: 10.1037/a0039906, ISSN 1935-990X [dostęp 2019-06-19], Cytat: The developmental pathway of gender identity typically includes a progression through multiple stages of awareness, exploration, expression, and identity integration (Bockting & Coleman, 2007; A. H. Devor, 2004; Vanderburgh, 2007). Similarly, a person’s sexual orientation may progress through multiple stages of awareness, exploration, and identity through adolescence and into adulthood (Bilodeau & Renn, 2005). Just as some people experience their sexual orientation as being fluid or variable (L. M. Diamond, 2013), some people also experience their gender identity as fluid (Lev, 2004). (ang.).
  3. ↑ MG. Shively, C. Jones, JP. De Cecco. Research on sexual orientation: definitions and methods. „Journal of Homosexuality”. 9 (2-3), s. 127-36, 1983-1984. PMID: 6376622. 
  4. ↑ RL. Sell. Defining and measuring sexual orientation: a review. „Archives of Sexual Behavior”. 26 (6), s. 643-58, grudzień 1997. PMID: 9415799. 
  5. ↑ Marshall Cavendish Corporation, Sex and society, New York: Marshall Cavendish, 2010, s. 82–83, ISBN 978-0-7614-7905-5, OCLC 312443631 [dostęp 2019-06-19].
  6. ↑ Todd Melby. Asexuality gets more attention, but is it a sexual orientation?. „Contemporary Sexuality”. 39 (11), s. 1, 4–5, listopad 2005. 
  7. ↑ Lori A. Brotto, Morag Yule, Asexuality: Sexual Orientation, Paraphilia, Sexual Dysfunction, or None of the Above?, „Archives of Sexual Behavior”, 46 (3), 2017, s. 619–627, DOI: 10.1007/s10508-016-0802-7, ISSN 0004-0002 [dostęp 2019-06-19] (ang.).
  8. ↑ a b Anthony F. Bogaert, Asexuality: Prevalence and associated factors in a national probability sample, „The Journal of Sex Research”, 41 (3), 2004, s. 279–287, DOI: 10.1080/00224490409552235, ISSN 0022-4499, PMID: 15497056 [dostęp 2019-06-19].
  9. ↑ Beth A. Firestein, Becoming visible: counseling bisexuals across the lifespan, New York: Columbia University Press, 2007, ISBN 978-0-231-13724-9, OCLC 76937265 [dostęp 2019-06-19].
  10. ↑ What is Sexual Orientation? - Definition and Meaning [online], www.plannedparenthood.org [dostęp 2019-06-19] (ang.).
  11. ↑ American Psychological Association, Guidelines for psychological practice with transgender and gender nonconforming people., „American Psychologist”, 70 (9), 2015, s. 832–864, DOI: 10.1037/a0039906, ISSN 1935-990X [dostęp 2019-06-19] (ang.).
  12. ↑ a b Avoiding heterosexual bias in language. Committee on Lesbian and Gay Concerns, „The American Psychologist”, 46 (9), 1991, s. 973–974, ISSN 0003-066X, PMID: 1958016 [dostęp 2019-06-19].
  13. ↑ a b Margaret Rosario i inni, Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time, „Journal of Sex Research”, 43 (1), 2006, s. 46–58, DOI: 10.1080/00224490609552298, ISSN 0022-4499, PMID: 16817067, PMCID: PMC3215279 [dostęp 2019-06-19] (ang.).
  14. ↑ Lawrence Meir Friedman, The republic of choice: law, authority, and culture, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 19 sierpnia 1998, ISBN 0-674-76260-6, OCLC 19778746 [dostęp 2019-06-19].
  15. ↑ Gottfried Heuer, Sexual revolutions: psychoanalysis, history and the father, New York, NY: Routledge, 2011, ISBN 978-0-415-57043-5, OCLC 614989213 [dostęp 2019-06-19].
  16. ↑ a b c Barbara L. Frankowski, Committee on Adolescence, Sexual Orientation and Adolescents, „Pediatrics”, 113 (6), 2004, s. 1827–1832, DOI: 10.1542/peds.113.6.1827, ISSN 0031-4005, PMID: 15173519, Cytat: The mechanisms for the development of a particular sexual orientation remain unclear, but the current literature and most scholars in the field state that one’s sexual orientation is not a choice; that is, individuals do not choose to be homosexual or heterosexual. (ang.).
  17. ↑ a b c Gloria Kersey-Matusiak, Delivering culturally competent nursing care, New York: Springer Pub. Co, 2013, s. 169, ISBN 978-0-8261-9382-7, OCLC 823727701 [dostęp 2019-06-19], Cytat: Most health and mental health organizations do not view sexual orientation as a 'choice'.
  18. ↑ a b c Mary Ann Lamanna, Agnes Riedmann, Susan D. Stewart, Marriages, Families, and Relationships: Making Choices in a Diverse Society, Cengage Learning, 17 stycznia 2014, ISBN 978-1-305-17689-8 [dostęp 2019-06-19], Cytat: The reason some individuals develop a gay sexual identity has not been definitively established – nor do we yet understand the development of heterosexuality. The American Psychological Association (APA) takes the position that a variety of factors impact a person's sexuality. The most recent literature from the APA says that sexual orientation is not a choice that can be changed at will, and that sexual orientation is most likely the result of a complex interaction of environmental, cognitive and biological factors...is shaped at an early age...[and evidence suggests] biological, including genetic or inborn hormonal factors, play a significant role in a person's sexuality (American Psychological Association 2010). (ang.).
  19. ↑ Laura Reiter, Sexual orientation, sexual identity, and the question of choice, „Clinical Social Work Journal”, 17 (2), 1989, s. 138–150, DOI: 10.1007/BF00756141, ISSN 0091-1674 [dostęp 2019-06-19] (ang.).
  20. ↑ Brian S. Mustanski i inni, A genomewide scan of male sexual orientation, „Human Genetics”, 116 (4), 2005, s. 272–278, DOI: 10.1007/s00439-004-1241-4, ISSN 1432-1203 [dostęp 2019-08-02] (ang.).
  21. ↑ Mustanski, B. S., Dupree, M. G., Nievergelt, C. M., Bocklandt, S., Schork, N. J., & Hamer, D.H. (2005). A genomewide scan of male sexual orientation. Human Genetics, 116, 272–278 PDF
  22. ↑ Anastasia Toufexis New Evidence of a „Gay Gene”, „The Time”, 2001-06-24
  23. ↑ Bocklandt, S.B., Horvath, S., Vilain, E., Hamer, D.H. (2006). Extreme skewing of X chromosome inactivation in mothers of homosexual men. Human Genetics, 118:691-694
  24. ↑ J.M. Cantor i inni, How many gay men owe their sexual orientation to fraternal birth order, „Archives of Sexual Behavior”, 31 (1), 2002, s. 63-71, PMID: 11910793.
  25. ↑ S. Marc Breedlove i inni, Finger-length ratios and sexual orientation, „Nature”, 404 (6777), 2000, s. 455–456, DOI: 10.1038/35006555, ISSN 1476-4687 [dostęp 2019-08-02] (ang.).
  26. ↑ J. Michael Bailey, Richard C. Pillard, A genetic study of male sexual orientation, „Archives of General Psychiatry”, 48 (12), 1991, s. 1089–1096, DOI: 10.1001/archpsyc.1991.01810360053008, PMID: 1845227.
  27. ↑ S LeVay, A difference in hypothalamic structure between heterosexual and homosexual men, „Science”, 253 (5023), 1991, s. 1034–1037, DOI: 10.1126/science.1887219, PMID: 1887219.
  28. ↑ L S Allen, R A Gorski, Sexual orientation and the size of the anterior commissure in the human brain., „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 89 (15), 1992, s. 7199–7202, DOI: 10.1073/pnas.89.15.7199, PMID: 1496013, PMCID: PMC49673.
  29. ↑ Jonathan Modie: Biology behind homosexuality in sheep, study confirms. [w:] EurekAlert! [on-line]. American Association for the Advancement of Science, 8 marca 2004. [dostęp 25-12-2011]. (ang.).
  30. ↑ JM. Cantor. Is homosexuality a paraphilia? The evidence for and against.. „Arch Sex Behav”. 41 (1), s. 237–247, Feb 2012. DOI: 10.1007/s10508-012-9900-3. PMID: 22282324. 
  31. ↑ Bhugra D, Eckstrand K, Levounis P, Kar A, Javate KR. WPA Position Statement on Gender Identity and Same-Sex Orientation, Attraction and Behaviours. „World Psychiatry”. 15 (3), s. 299–300, 2016. DOI: 10.1002/wps.20340. PMID: 27717266. PMCID: PMC5032493. [dostęp 2019-07-24]. 
  32. ↑ American Academy of Pediatrics: Gay, Lesbian, and Bisexual Teens: Facts for Teens and Their Parents. 2016. [dostęp 2016-12-15].
  33. ↑ American Psychiatric Association: Position Statement on Issues Related to Homosexuality. 2013. [dostęp 2014-10-28].
  34. ↑ American Academy of Family Physicians: Homosexuality: Facts for Teens. 2017. [dostęp 2017-10-17].
  35. ↑ Adelson SL; American Academy of Child and Adolescent Psychiatry (AACAP) Committee on Quality Issues (CQI). Practice Parameter on Gay, Lesbian, or Bisexual Sexual Orientation, Gender Nonconformity, and Gender Discordance in Children and Adolescents. „Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry”. 51 (9), s. 957–74, 2012. DOI: 10.1016/j.jaac.2012.07.004. PMID: 22917211. 
  36. ↑ American College of Obstetricians and Gynecologists: FAQ: Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender (LGBT) Teens. 2016. [dostęp 2016-12-19].
  37. ↑ Royal College of Psychiatrists: Royal College of Psychiatrists' statement on sexual orientation. 2014. [dostęp 2014-10-28].
  38. ↑ Polskie Towarzystwo Seksuologiczne: Stanowisko Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego na temat zdrowia osób o orientacji homoseksualnej. 2016. [dostęp 2016-12-15].
  39. ↑ Polskie Towarzystwo Psychologiczne: Stanowisko Polskiego Towarzystwa Psychologicznego na temat zdrowia osób o orientacji homoseksualnej. 2016. [dostęp 2016-12-15].
  40. ↑ Psychological Society of Ireland: Guidelines for Good Practice with Lesbian, Gay and Bisexual Clients. 2015. [dostęp 2017-10-17].
  41. ↑ College of Psychiatry of Ireland: Lesbian, Gay & Bisexual Patients: The Issues for Mental Health Practice. 2011. [dostęp 2017-10-17].
  42. ↑ Psychological Society of South Africa: An Open Statement from the Psychological Society of South Africa Concerning Vote of the South African Representatives at the Third Committee of the United Nations General Assembly on 16 November 2010. [dostęp 2016-04-21].
  43. ↑ Academy of Science of South Africa: Diversity in Human Sexuality: Implications for Policy in Africa. Pretoria: Academy of Science of South Africa, 2015, s. 39. ISBN 978-0-9922286-9-9. [dostęp 2015-12-23].
  44. ↑ Colegio Colombiano de Psicólogos: Cumplimiento de la Sentencia de Tutela 478 de 2015 sobre Protección del Derecho a la Igualdad, del Libre Desarrollo de la Personalidad y Corresponsabilidades en la Educación de los Menores de Edad. 2016. [dostęp 2016-12-19].
  45. ↑ Lebanese Psychiatric Society: Statement on Homosexuality. 2013. [dostęp 2015-12-23].
  46. ↑ Lebanese Medical Association for Sexual Health: Position Statement on Sexual Orientation Change Efforts (SOCE). 2013. [dostęp 2017-10-17].
  47. ↑ Vera Whisman: Queer By Choice: Lesbians, Gay Men, and The Politics of Identity. New York: Routledge, 1996, s. 129. ISBN 978-0-415-91015-6.
  48. ↑ Susan Rosenbluth. Is Sexual Orientation a Matter of Choice?. „Psychology of Women Quarterly”. 21 (4), s. 595–610, 1997. DOI: 10.1111/j.1471-6402.1997.tb00133.x. 
  49. ↑ Herek GM, Cogan JC, Gillis JR, Glunt EK. Correlates of Internalized Homophobia in a Community Sample of Lesbians and Gay Men. „Journal of the Gay and Lesbian Medical Association”. 2 (1), s. 17–25, 1998. [dostęp 2015-12-08]. 
  50. ↑ Herek GM, Gillis JR, Cogan JC. Internalized Stigma Among Sexual Minority Adults: Insights From a Social Psychological Perspective. „Journal of Counseling Psychology”. 56 (1), s. 32–43, 2009. DOI: 10.1037/a0014672. [dostęp 2015-12-08]. 
  51. ↑ Herek GM, Norton AT, Allen TJ, Sims CL. Demographic, Psychological, and Social Characteristics of Self-Identified Lesbian, Gay, and Bisexual Adults in a US Probability Sample. „Sexuality Research and Social Policy”. 7 (3), s. 176–200, 2010. DOI: 10.1007/s13178-010-0017-y. PMID: 20835383. PMCID: PMC2927737. 
  52. ↑ Schwartz i inni, Handbook of identity theory and research, New York: Springer, 2011, s. 652, ISBN 978-1-4419-7988-9, OCLC 745001280 [dostęp 2019-06-19], Cytat: Modern scholarship examining the stability of sexual orientation also seems to support our conceptualizations of sexual orientation, sexual orientation identity, and sexual identity (e.g., Diamond, 2003a; Horowitz & Necomb, 2001; Rosario, Schrimshaw, Hunter, & Braun, 2006, see Savin-Williams, Chapter 28, this volume). Specifically, some dimensions of sexual identity, such as relationships, emotions, behaviors, values, group affiliation, and norms, appear to be relatively fluid; by contrast, sexual orientation [i.e., an individual's patterns of sexual, romantic, and affectional arousal and desire for other persons based on those persons' gender and sex characteristics (APA Task Force on Appropriate Therapeutic Responses to Sexual orientation, 2009)] has been suggested to be stable for a majority of people across the lifespan (Bell, Weinberg, & Hammersmith, 1981; Ellis & Ames, 1987; Haldeman, 1991; Money, 1987).
  53. ↑ John O. Mitterer, Introduction to psychology : gateways to mind and behavior, wyd. 13th ed, Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning, 2013, s. 372, ISBN 978-1-111-83363-3, OCLC 741539300 [dostęp 2019-06-19], Cytat: Sexual orientation is a deep part of personal identity and is usually quite stable. Starting with their earliest erotic feelings, most people remember being attracted to either the opposite sex or the same sex. [...] The fact that sexual orientation is usually quite stable doesn't rule out the possibility that for some people sexual behavior may change during the course of a lifetime.
  54. ↑ a b Measuring and Surveying Bisexuality. W: Eric Anderson, Mark McCormack: The Changing Dynamics of Bisexual Men's Lives. Springer, 2016, s. 47. ISBN 978-3-319-29412-4. [dostęp 2019-07-25]. Cytat: (...) research suggests that women's sexual orientation is slightly more likely to change than men's (Baumeister 2000; Kinnish et al. 2005). The notion that sexual orientation can change over time is known as sexual fluidity. Even if sexual fluidity exists for some women, it does not mean that the majority of women will change sexual orientations as they age – rather, sexuality is stable over time for the majority of people.
  55. ↑ a b American Psychological Association. Guidelines for Psychological Practice with Lesbian, Gay, and Bisexual Clients. „American Psychologist”. 67 (1), s. 10–42, 2012. DOI: 10.1037/a0024659. PMID: 21875169. [dostęp 2019-07-25]. Cytat: (...) some research indicates that sexual orientation is fluid for some people; this may be especially true for women (e.g., Diamond, 2007; Golden, 1987; Peplau & Garnets, 2000). (...) Therapeutic efforts to change sexual orientation have increased and become more visible in recent years (Beckstead & Morrow, 2004). Therapeutic interventions intended to change, modify, or manage unwanted nonheterosexual orientations are referred to as “sexual orientation change efforts” (SOCE; APA, 2009b). (...) Reviews of the literature, spanning several decades, have consistently found that efforts to change sexual orientation were ineffective (APA, 2009b; Drescher, 2001; Haldeman, 1994; T. F. Murphy, 1992). 
  56. ↑ a b Royal College of Psychiatrists, Royal College of Psychiatrists' statement on sexual orientation [online], 2014, Cytat: It is not the case that sexual orientation is immutable or might not vary to some extent in a person’s life. (...) The College believes strongly in evidence-based treatment. There is no sound scientific evidence that sexual orientation can be changed. Systematic reviews carried out by both the APA and Serovich et al suggest that studies which have shown conversion therapies to be successful are seriously methodologically flawed.
  57. ↑ Constance L. Shehan: The Wiley Blackwell Encyclopedia of Family Studies. Wiley-Blackwell, 2016, s. 1781. ISBN 978-0-470-65845-1. [dostęp 2019-07-25]. Cytat: Like gender, sexual orientation is not fixed and static but exhibits variation and fluidity over the life span and is always a matter of degree.
  58. ↑ Diamond LM, Rosky CJ. Scrutinizing Immutability: Research on Sexual Orientation and U.S. Legal Advocacy for Sexual Minorities. „The Journal of Sex Research”. 53 (4-5), s. 363–391, 2016. DOI: 10.1080/00224499.2016.1139665. PMID: 26986464. Cytat: (...) arguments based on the immutability of sexual orientation are unscientific, given what we now know from longitudinal, population-based studies of naturally occurring changes in the same-sex attractions of some individuals over time. 
  59. ↑ Jannini EA, Blanchard R, Camperio-Ciani A, Bancroft J. Male Homosexuality: Nature or Culture?. „The Journal of Sexual Medicine”. 7 (10), s. 3245–3253, 2010. DOI: 10.1111/j.1743-6109.2010.02024.x. PMID: 21053405. [dostęp 2019-07-25]. Cytat: (...) position statements of the major mental health organizations in the United States state that there is no scientific evidence that a homosexual sexual orientation can be changed by psychotherapy, often referred to as “reparative” or “conversion” therapy. 
  60. ↑ Karen Sinclair, About whoever: the social imprint on identity and orientation., South Orange, NJ: Karen Sinclair, 2013, ISBN 978-0-9814505-2-0, OCLC 846751545 [dostęp 2019-06-19].
  61. ↑ Michael W. Ross i inni, Concordance Between Sexual Behavior and Sexual Identity in Street Outreach Samples of Four Racial/Ethnic Groups:, „Sexually Transmitted Diseases”, 30 (2), 2003, s. 110–113, DOI: 10.1097/00007435-200302000-00003, ISSN 0148-5717 [dostęp 2019-06-19] (ang.).
  62. ↑ Ritch C. Savin-Williams, Kara Joyner, Gerulf Rieger, Prevalence and Stability of Self-Reported Sexual Orientation Identity During Young Adulthood, „Archives of Sexual Behavior”, 41 (1), 2012, s. 103–110, DOI: 10.1007/s10508-012-9913-y, ISSN 1573-2800 [dostęp 2019-06-20] (ang.).
  63. ↑ Elaine M. Maccio, Self-Reported Sexual Orientation and Identity Before and After Sexual Reorientation Therapy, „Journal of Gay & Lesbian Mental Health”, 15 (3), 2011, s. 242–259, DOI: 10.1080/19359705.2010.544186, ISSN 1935-9705 [dostęp 2019-08-02].
  64. ↑ Kelley D. Drummond i inni, A follow-up study of girls with gender identity disorder., „Developmental Psychology”, 44 (1), 2008, s. 34–45, DOI: 10.1037/0012-1649.44.1.34, ISSN 1939-0599 [dostęp 2019-06-20] (ang.).
  65. ↑ Gerulf Rieger i inni, Sexual orientation and childhood gender nonconformity: Evidence from home videos., „Developmental Psychology”, 44 (1), 2008, s. 46–58, DOI: 10.1037/0012-1649.44.1.46, ISSN 1939-0599, PMID: 18194004 (ang.).
  66. ↑ Peter Hegarty, Toward an LGBT-informed paradigm for children who break gender norms: Comment on Drummond et al. (2008) and Rieger et al. (2008)., „Developmental Psychology”, 45 (4), 2009, s. 895–900, DOI: 10.1037/a0016163, ISSN 1939-0599 [dostęp 2019-06-20] (ang.).
  67. ↑ Association of Gay and Lesbian Psychiatrists. [dostęp 2011-12-30]. (ang.).
  68. ↑ American Psychological Association. [dostęp 2011-12-30].
  69. ↑ Question A2: Sexual orientation [online], camh.net, 28 grudnia 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-12-28].
  70. ↑ LM. Diamond. Female bisexuality from adolescence to adulthood: results from a 10-year longitudinal study.. „Dev Psychol”. 44 (1), s. 5–14, Jan 2008. DOI: 10.1037/0012-1649.44.1.5. PMID: 18194000. 
  71. ↑ Everett B. Sexual orientation identity change and depressive symptoms: a longitudinal analysis. „Journal of Health and Social Behavior”. 56, s. 37-58, 2015. DOI: 10.1177/0022146514568349. 
  72. ↑ Mock SE, Eibach RP. Stability and Change in Sexual Orientation Identity Over a 10-Year Period in Adulthood. „Archives of Sexual Behavior”. 41 (3), s. 641–8, 2012. DOI: 10.1007/s10508-011-9761-1. PMID: 21584828. 
  73. ↑ J. Michael Bailey i inni, Sexual Orientation, Controversy, and Science, „Psychological Science in the Public Interest: A Journal of the American Psychological Society”, 17 (2), 2016, s. 45–101, DOI: 10.1177/1529100616637616, ISSN 2160-0031, PMID: 27113562 [dostęp 2019-08-29].
  74. ↑ Leslie A. Whittington, M.V. Lee Badgett, James Alm, Wedding Bell Blues: The Income Tax Consequences of Legalizing Same-Sex Marriage, Rochester, NY, 20 lipca 2000, s. 24 [dostęp 2019-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2010-06-04] (ang.).
  75. ↑ Study: One in 100 adults asexual [online], CNN.com, 14 października 2004 [zarchiwizowane z adresu 2007-10-27].
  76. ↑ Longitudinal predictors of relationship dissolution among same-sex and heterosexual couples.. „Couple and Family Psychology: Research and Practice”. 6 (4), s. 247-257, 2017. Thomas L. Sexton, PhD. American Psychological Association. DOI: 10.1037/cfp0000091. 
  77. ↑ Study identifies predictors of relationship dissolution among same-sex and heterosexual couples. The Williams Institute, 2018-03-01. [dostęp 2018-04-09].
Płeć, tożsamość płciowa i orientacja seksualna
Płeć biologiczna
Zgodność tożsamości płciowej
z płcią przypisaną przy narodzinach
Tożsamości płciowe (gender)
Binarne
Trzecia płeć
Inne
Orientacje i tożsamości seksualne
Orientacje seksualne
Alternatywne określenia
Zobacz też

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Orientacja_seksualna&oldid=57369108”