Aragonit
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
CaCO3 (węglan wapnia)[1], czasem występują domieszki węglanów: Pb, Sr, Zn |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
3,5–4 |
| Przełam |
muszlowy, kruchy |
| Łupliwość |
wyraźna w jednym kierunku |
| Układ krystalograficzny | |
| Gęstość minerału |
2,947 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
bezbarwny, biały, szary, żółty, zielony, niebieskozielony, lawendowy, czerwony, brązowy |
| Rysa |
bez barwy |
| Połysk |
szklisty, żywiczny |
Aragonit – minerał z gromady węglanów, polimorficzna odmiana węglanu wapnia, druga co do powszechności występowania na Ziemi (na pierwszym miejscu jest kalcyt)[2]. M. in. stanowi 90% masy perłowej[1].
Jego nazwa wiąże się z miejscem występowania – okolic miasta Molina de Aragón (Hiszpania). Została ona nadana minerałowi w roku 1797 przez Abrahama Gottloba Wernera[2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
- Pleochroizm: brak
- Widmo absorpcyjne: nie diagnostyczne
- Luminescencja w bliskim ultrafiolecie wykazuje bladoróżowe, żółte lub zielone świecenie. W dalekim ultrafiolecie kryształy dają żółtawe, żółtawoczerwone lub białe świecenie.
Zazwyczaj tworzy kryształy tabliczkowe, słupkowe, igiełkowe. Często występują zbliźniaczenia (czasami wielokrotne). Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, pręcikowych, promienistych, groniastych, naciekowych. Czasami tworzy wykwity (kwiat żelaza). Jest kruchy, przezroczysty. Często zawiera domieszki: ołowiu (tarnowicyt), cynku (nicholsonit), strontu i pierwiastków ziem rzadkich. Reaguje z kwasem solnym. Jest izomorficzny z witerytem, stroncjanitem, cerusytem. W warunkach panujących na powierzchni Ziemi przekrystalizowuje się w kalcyt i tworzy z nim paramorfozy.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Jest produktem niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych; występuje w pęcherzach pogazowych. W kawernach wapiennych i strefach utleniania złóż kruszców, w osadach gorących źródeł (składnik grochowców). Wraz z konchioliną, stanowi budulec masy perłowej muszli małży, ślimaków oraz łodzikowatych.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Hiszpania, Austria, Wielka Brytania, Peru, Włochy, Chile, Meksyk, Grecja, USA, kraje Afryki Południowo-Zachodniej oraz Słowacja i Czechy.
- W Polsce: występuje w okolicach Kłodzka, Ząbkowic Śląskich i Szklar. Spotykany jest w Górach Świętokrzyskich i okolicach Tarnobrzega.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- W jubilerstwie rzadko ze względu na miękkość, oszlifowane kryształy są zwykle bezbarwne,
- ma znaczenie naukowe,
- interesujący dla kolekcjonerów,
- czasami wykorzystywany jako kamień ozdobny,
- do wyrobu biżuterii artystycznej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
- Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.