Gospodarka planowa
Gospodarka planowa – system gospodarczy, w którym decyzje dotyczące produkcji i inwestycji zawarte są w planie sformułowanym przez władze centralne, zwykle przez organ publiczny taki jak agencja rządowa[1][2].
Charakterystyka
Gospodarka planowa może składać się zarówno z przedsiębiorstw państwowych, prywatnych, jak i mieszanych. Gospodarka planowa i nakazowa są niekiedy używane jako synonimy, jest to jednak błędne założenie, gdyż gospodarka nakazowa oznacza system gospodarczy w którym rząd kontroluje produkcję, dystrybucję i ceny, co w gospodarce planowej niekoniecznie ma miejsce[3].
Ten typ organizacji gospodarki jest stosowany w okresie wojny; stosowany był też w większości państw o ustrojach socjalistycznych, a ich tworzenie i realizowanie jest jednym z najważniejszych zadań rządu[4].
Planowanie gospodarcze jest przeciwieństwem nieplanowanych modelów, tj. wolny rynek w którym decyzje w zakresie produkcji, dystrybucji, cen i inwestycji są przeprowadzane przez niezależne i prywatne firmy w oparciu o ich indywidualne zainteresowanie, a nie plan makroekonomiczny. Istnieje też gospodarka mieszana w której łącza się wpływy wolnego rynku i planowana[5], model ten jest przez to często określany mianem planowanej gospodarki rynkowej[6].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Alec Nove (1987), „planned economy,” The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 3, s. 879–880.
- ↑ See Myant, Martin; Jan Drahokoupil (2010). Transition Economies: Political Economy in Russia, Eastern Europe, and Central Asia. Hoboken, New Jersey: Wiley. ISBN 978-0-470-59619-7.
- ↑ planned economy. Dictionary.com Unabridged (v 1.1). Random House, Inc.
- ↑ Ellman, Michael (2007). „The Rise and Fall of Socialist Planning”. w: Estrin, Saul; Kołodko, Grzegorz W.; Uvalić, Milica. Transition and Beyond: Essays in Honour of Mario Nuti. New York: Palgrave Macmillan. s. 22. ISBN 0-230-54697-8.
- ↑ Alec Nove (1987), „Planned Economy,” The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 3, s. 879.
- ↑ Barkley, John (1992). Comparative Economics in Transforming World Economy. MIT. s. 10. ISBN 0-262-68153-6.