Grzegorz III Laham

Grzegorz III Laham

Lutfi Laham
Vigilate et ambulate in dilectione
Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1933 Darajja
melchicki patriarcha Antiochii
Okres sprawowania	2000 – 2017
Wyznanie	katolickie
Kościół	melchicki
Inkardynacja	Zakon Bazylianów Melkitów Najświętszego Zbawcy
Śluby zakonne	20 stycznia 1952
Prezbiterat	15 lutego 1959
Nominacja biskupia	9 września 1981
Sakra biskupia	27 listopada 1981
Wybór patriarchy	5 grudnia 2000
Odznaczenia

{{Duchowny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = | faksymile = | imię i nazwisko org = | opis grafiki = | miejsce pochówku = | kraj działania = | opis faksymile = Nieznane pola: "imię przybrane oryginalne", "imię i nazwisko oryginalne" oraz "państwo".

Grzegorz III Laham BS (właśc. Lutfi Laham, ur. 15 grudnia 1933) – duchowny katolickiego Kościoła melchickiego, od 2000 do 2017 patriarcha tego Kościoła – „Patriarcha miast Antiochii, Aleksandrii i Jeruzalem, Cylicji, Syrii, Iberii, Arabii, Mezopotamii, Pentapolis, Etiopii, całego Egiptu i całego Wschodu, Ojciec Ojców, Pasterz Pasterzy, Biskup Biskupów, Trzynasty spośród Świętych Apostołów”.

Życiorys

Młodość

Lufti Laham urodził się 15 grudnia 1933 w wiosce Darajja (Daraya) koło Damaszku w Syrii. W 1943 wstąpił do seminarium bazylianów salwatorianów w ich klasztorze Świętego Zbawiciela w Szuf (Shouf) koło Sydonu w Libanie. 15 sierpnia 1949 złożył wstępne, a 20 stycznia 1952 – wieczyste śluby zakonne. Następnie studiował filozofię i teologię. Po ukończeniu tego seminarium w 1956 władze zakonne wysłały go na dalsze studia do Rzymu, gdzie studiował teologię w prowadzonym przez jezuitów Papieskim Instytucie Wschodnim w Rzymie. W toku tych studiów 15 lutego 1959 przyjął święcenia kapłańskie w opactwie obrządku greckiego w Grottaferrata. Studia zakończył doktoratem z eklezjologii Kościołów Wschodu.

Po powrocie do Libanu w latach 1961-1969 ksiądz Laham był przełożonym salwatoriańskiego Wyższego Seminarium Świętego Zbawiciela, przeniesionego wówczas do Dżejty (Jeita) koło Bejrutu. W seminarium tym, jak również na Uniwersytecie Świętego Ducha w Kaslik koło Bejrutu, wykładał teologię i liturgię. W 1962 założył pierwszy wydawany po arabsku periodyk zajmujący się zagadnieniami Kościołów Wschodu i ruchu ekumenicznego – „Al-Wahadat” („Jedność w Wierze”). Dzięki temu synod Kościoła melchickiego powołał go na sekretarza swej Komisji Ekumenicznej i Komisji Liturgicznej. W 1972 ksiądz Laham przygotował w Bejrucie wspólną konferencję katolickiego i prawosławnego patriarchatu antiocheńskiego dotyczącą liturgii. Został również członkiem zarządu Zrzeszenia Instytutów Teologicznych Bliskiego Wschodu (Association of Theological Institutes in Middle East, ATIME). Jako powszechnie poważany teolog brał udział w wielu kongresach teologicznych. Między innymi w Niemczech, we Włoszech i w Anglii.

Lutfi Laham, jako ksiądz i później jako biskup, prowadził ożywioną działalność społeczną, wykorzystując do tego struktury swego Kościoła i zakonu. W 1965 założył w wioskach w diecezji Sydonu sieć „ośrodków dla młodych dziewcząt”, udzielających im bieżącej opieki. W 1966, wspólnie z dwoma innymi salwatorianami – Jerzym Kuejterem (Koueiter, Kwaiter) i Salimem Ghazalem, założył w Salije (Salhieh) koło Sydonu „Centrum Opieki nad Chłopcami” – schronisko dla sierot, szkołę handlową dla chłopców i ośrodek pracy z młodzieżą.

W 1974 władze Izraela aresztowały melchickiego arcybiskupa Jerozolimy Hilariona Capucci. Ksiądz Laham został mianowany na jego miejsce zarządcą wikariatu patriarchalnego w Jerozolimie. W latach 1974-1975 doprowadził do końca wiele tamtejszych przedsięwzięć o charakterze gospodarczym, między innymi odnowienie katedry patriarszej, siedziby patriarchatu i schroniska dla pielgrzymów. Założył również ośrodek studiów religijnych, który później przerodził się w zamiejscowy wydział Uniwersytetu Betlejemskiego. W 1976 założył przy tym ośrodku wielojęzyczną Bibliotekę Orientalną, która miała służyć pielgrzymom informacją o Kościołach Wschodu, oraz Fundusz Studencki, wspomagający ubogich studentów. W 1978 założył w Jerozolimie Fundusz Pomocy Rodzinom dla rodzin z biedniejszych zakątków diecezji.

Wikariusz patriarchalny Jerozolimy

9 września 1981 został wybrany przez synod tytularnym melchickim arcybiskupem Tarsu i mianowany wikariuszem patriarchalnym Jerozolimy (nie będąc jednak biskupem tej diecezji). Chirotonię biskupią otrzymał z rąk ówczesnego patriarchy melchickiego Maksymosa V Hakima 27 listopada tego roku. Jako arcybiskup w Jerozolimie Laham prowadził wiele przedsięwzięć mających na celu pomoc dla jej najbiedniejszych mieszkańców.

W 1986 synod powołał arcybiskupa Lahama na przewodniczącego Synodalnej i Patriarchalnej Komisji Liturgii. Owocem działalności tej komisji było wydanie w 1992 nowej wersji „Anthologion” – melchickiego modlitewnika i „Księgi Liturgii” – melchickiego mszału. Nowe wersje tych ksiąg liturgicznych zostały oczyszczone z naleciałości łacińskich i powracały do grecko-bizantyjskiej tradycji liturgicznej Kościoła melchickiego. W czerwcu 2000 arcybiskup Laham zorganizował w rezydencji patriarchalnej w Jerozolimie spotkanie arcybiskupów katolickich Kościołów tradycji bizantyjskiej poświęcone wspólnym problemom tych Kościołów.

Patriarcha melchicki

22 listopada 2000 patriarcha Maksymos V Hakim zrezygnował z urzędu ze względu na podeszły wiek (92 lata) i zły stan zdrowia. 29 listopada tego samego roku synod w Rabue (Raboueh, Rabweh) wybrał na jego następcę arcybiskupa Lahama, który przybrał imię Grzegorza III. 5 grudnia 2000 Jan Paweł II udzielił mu communio. Patriarcha Grzegorz III Laham działa na rzecz pokoju między wyznawcami religii na Bliskim Wschodzie i na rzecz zjednoczenia podzielonych Kościołów patriarchatu Antiochii. 4 lutego 2005, wspólnie z prawosławnym patriarchą Antiochii Ignacym IV, poświęcił kościół pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła w Dumar w Syrii. Odbył wiele wizyt zagranicznych, między innymi w USA i w Irlandii. 6 maja 2017 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z racji podeszłego wieku.

Patriarcha jest Duchowym Protektorem obediencji maltańskiej Rycerskiego i Szpitalnego Zakonu Świętego Łazarza z Jerozolimy oraz Protektorem i Wielkim Mistrzem Patriarchalnego Zakonu Św. Krzyża Jerozolimskiego. Jest Kapelanem Wielkiego Krzyża Świętego Wojskowego Konstantyńskiego Orderu Świętego Jerzego (najstarszego chrześcijańskiego zakonu rycerskiego), którego obecnym wielkim mistrzem jest J.K.W. Ferdynand de Bourbon-Siciles, książę Castro, tytularny Król Obojga Sycylii. Jest również Protektorem Duchowym Zakonu Rycerzy Chrystusa Świątyni Jerozolimskiej (Ordo Militiae Christi Templi Hierosolymitani).

Patriarcha jest autorem wielu publikacji z zakresu teologii i dziedzin pokrewnych, z których najbardziej znane to „Wprowadzenie do obrzędów Kościoła Wschodu i ich symboliki”, „Głos pasterza – duchowość wschodniej liturgii”, „Życie patriarchy Germana Adama”, „Kościół melchicki na Soborze Watykańskim II”. Przetłumaczył także na angielski i niemiecki historię Kościoła melchickiego.

Linki zewnętrzne

• {{{tytuł}}} [online], catholic-hierarchy.org  (ang.).data dostępu?{{Catholic-hierarchy}} Brakujące pola: data dostępu, tytuł oraz id. Nieznane pola: 1, 2 oraz 3.