Hotel dla owadów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Ignasiak (dyskusja | edycje) o 21:40, 2 mar 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Hotel dla owadów w Vogelpark Plankstadt, Baden-Württemberg, Niemcy
Hotel dla owadów w Waldhaus Durbeke w Altenbeken, Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy
Hotel dla skorków
Bambusowy hotel dla pszczół
Osa wlatująca do hotelu dla owadów
Rurkowate łodygi, cegła, glina, drewno, kamień – materiały do budowy hotelu dla owadów
Tabliczka informacyjna na terenie pokazowym w Anglesey w pobliżu Lode, Cambridgeshire, Wielka Brytania

Hotel dla owadów, hotel dla insektów – sztuczna budowla z materiałów naturalnych, zapewniająca różnym gatunkom owadów schronienie i możliwość budowy gniazd, szczególnie podczas zimy. Kształt, użyte materiały i rozmiary budowli zależą od jej celu i wymagań owadów, jakie chce się zwabić.

Cele

Hotele dla owadów są wykorzystywane przez ogrodników i hodowców owoców i warzyw w celu poprawy zapylania kwiatów roślin owadopylnych.

Wiele hoteli dla owadów służy zakładaniu gniazd, np. pszczół samotnic i os samotnic. Owady te przynoszą pożywienie do gniazda, gdzie składają jaja, po czym giną. Inne hotele dla owadów zakładane są w celu umożliwienia im hibernacji, np. biedronkom i motylom.

Budowa hotelu dla różnych owadów

Hotel dla owadów można zbudować samodzielnie, wykorzystując odpady i materiały naturalne. Dobrym materiałem budowlanym są suche kamienie, stare kafle, cegły, a także drewno, pnie, gałęzie, słoma, glina, związane w pęki rurkowate pędy bambusa i trzcin[1], suche liście, patyki i kora[2]. Różnorodność zastosowanych materiałów oraz różne rozmiary otworów przyciągają zróżnicowane gatunki owadów. Wywiercone w drewnie otwory zachęcają też owady do pozostawienia tam larw do przepoczwarczenia.

W centrach ogrodniczych – zwłaszcza tych nastawionych na uprawy i ogrodnictwo ekologiczne – są oferowane gotowe hotele dla owadów.

Pszczoły samotnice, osy samotnice i bombusy

Pszczoły samotnice, niektóre osy i bombusy (trzmiele i trzmielce) nie mieszkają w ulach wraz z królową. Samotne pszczoły nie produkują miodu i nie żądlą, jednak zapylają więcej kwiatów niż pszczoły miodne. Do znanych gatunków pracowitych pszczół należą murarka, frantki i lepiarki[3]. Pojedyncza samica murarki ogrodowej może zapylić więcej drzew owocowych niż sto pszczół miodnych. Ten gatunek raczej nie żądli, zaś gnieździ się w ścianach, budując rzędy komórek z gliny i ziaren piasku zlepionych śliną. Zimują także w glinianych murach, rurkowatych jamkach ziemnych, w otworach w drewnie, słomie i łodygach roślin[1]. W naturze samica pszczoły samotnicy wykopuje jamkę w piaszczystej ziemi, często w pobliżu ścieżki, wyposaża ją w pożywienie (nektar i pyłek), składa jaja i zamyka gniazdo, zostawiając młode samym sobie[4].

W ciągu ostatnich lat liczba trzmieli i trzmielców zmniejszyła się o około 90%. Zagraża im chemizacja rolnictwa i zanikanie kwiecistości – bioróżnorodności roślin, zwłaszcza upraw koniczyny, łubinu, komonicy i lucerny, które są bazą pokarmową tych owadów. Ludzie usuwają martwe drzewa czy kłody, będące naturalnym siedliskiem trzmieli i trzmielców; wypalają wiosną trawy i nieużytki, paląc wiele gniazd. Rola tych owadów jest nie do zastąpienia: swoją długą ssawką zapylają wiele roślin, których pszczoły miodne, ze względu na krótszy języczek, nie są w stanie zapylić, a żerują już przy niższej niż one temperaturze (+10 °C)[1][5].

Najpopularniejszy hotel dla pszczół tworzy się z pociętych pni lub odcinka pnia z wywierconymi otworami – norami – różnych rozmiarów (np. 2, 4, 6 i 8 mm), oddalonymi o kilka centymetrów. Otwory powinny być skierowane nieznacznie w dół, aby nie dostawała się tam woda deszczowa. Do tego celu nadają się też bloki kamienne. Otwory powinny być głębokie (ok. 6–10 cm), ale nie na wylot. Otwory wejściowe powinny być gładkie, aby nie uszkadzać delikatnych ciał owadów: te w drewnie przeciera się np. papierem ściernym. Najlepszą lokalizacją hotelu dla owadów jest ciepłe i osłonięte od wiatru miejsce, np. (na półkuli północnej) południowa ściana[1] lub żywopłot. Inne gatunki lubią gniazda zbudowane w użyciem gliny, kamyków, piasku lub zimowanie w przestrzeniach pomiędzy cegłami.

Nawet tak prosta konstrukcja jak kilka kawałków bambusa lub trzciny, związanych lub włożonych do puszki i zawieszonych w ciepłym miejscu, jest odpowiednia dla pszczół samotnic. Często dodawane są łodygi bzu, pędy róży i jeżyn, które mogą zarazem służyć za pożywienie.

Jako sztuczne lokum dla murarek odpowiednie są kawałki trzciny o długości ok. 20 cm, po jednej dla kokonu, które są układane w skrzynkach poziomo, jeden na drugim, pod zadaszeniem. Konstrukcja bywa osłaniana siatką przed ptakami. Pod nią stawia się pudełko z kokonami[6].

Motyle

Hibernujące gatunki motyli wyszukują szczeliny w domach i szopach lub w pękach liści. Istnieją specjalne domki dla motyli, których wejścia są konstruowane z uwzględnieniem delikatności skrzydeł tych owadów.

Owady pasożytnicze

Hotel dla owadów przyciąga też pasożyty. „Kukułcze” pszczoły cuckoo bee, np. z podrodziny Nomadinae (koczownice), i „kukułcze” osy (rodzina Chrysididae, złotolitkowate) mogą znosić jaja w gniazdach innych pszczół czy os, aby tamte wyżywiły ich potomstwo[4].

Owady drapieżne

Hotele są zarazem siedliskiem owadów drapieżnych, które kontrolują ilość niechcianych owadów. Skorki żywią się mszycami, ale same są szkodnikami drzew owocowych oraz kwiatów, takich jak powojniki, dalie i złocienie. Jako miejsca do mieszkania dla nich bywają stosowane odwrócone do góry dnem doniczki z terakoty, wypełnione pękami słomy lub wełny drzewnej. Skorki mogą być bez trudu usuwane z ogrodu – należy tylko wynieść doniczki po zadomowieniu się skorków[7].

Mszyce zjada też biedronka siedmiokropka, która oprócz tego żywi się tarcznikami, wełnowcami i czerwcami. Dorosła biedronka zjada kilkadziesiąt mszyc dziennie, a larwa – kilkaset mszyc w ciągu swojego rozwoju. Domkiem odpowiednim dla biedronek hibernujących w większych grupach mogą być gałązki włożone do otwartego drewnianego pudełka, co stworzy małe puste przestrzenie pomiędzy nimi.

Larwy złotooków żerują na mszycach, roztoczach i innych miękkich stawonogach. Owady dorosłe żywią się pyłkiem i nektarem roślinnym oraz spadzią, albo są drapieżne – np. przedstawiciele rodzaju Chrysopa[8]. W ciągu 2–3 tygodni potrafią zjeść nawet do 1500 mszyc[1].

Ofiarami łowików padają inne owady, jak osy, pszczoły miodne, mrówki, koniki polne, muchówki i błonkówki, a także pająki. Drapieżne są również larwy żyjące w glebie i spróchniałym drewnie[9].

Równonogi (w Polsce zwłaszcza stonoga murowa) w ogrodzie żywią się padliną, inne gatunki są drapieżnikami. Lubią przestrzenie między cegłami i dachówkami, zapewniającymi schronienie przed deszczem, jednak preferują środowisko wilgotne[10].

Przykłady występowania

9-metrowy hotel dla owadów był najwyższą budowlą Chelsea Flower Show w Anglii w 2011 i najwyższą konstrukcją w historii wystaw Chelsea. Stanowił część ogrodu B&Q, nagrodzonego złotym medalem[11], a zbudowany został przez dzieci w ramach programu edukacyjnego na rzecz zachowania różnorodności[12] z użyciem odpadów takich jak stare książki, zabawki, papier, siano i rolki papieru toaletowego[2]. Inne ogrody na tym samym festiwalu także zawierały hotele dla owadów[13].

W Polsce hotel dla owadów wchodzi w skład ogrodu dydaktycznego Międzynarodowego Ośrodka Edukacji Ekologicznej przy Szkole Leśnej w Bielawie[14][15].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Owadzi hotel w ogrodzie. Vitalia.pl, 2011-10-06. [dostęp 2012-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  2. ↑ a b Bonnie Alter: Insect Hotels Abound at Chelsea Flower Show. TreeHugger.com, 2011-07-04. [dostęp 2012-12-26]. (ang.).
  3. ↑ Otwórz hotel dla owadów. Inspirowani Naturą, 2012-05-21. [dostęp 2012-12-26].
  4. ↑ a b Garden Entomology, s. 33.
  5. ↑ Damian Teper. Sezonowa hodowla trzmieli. „Hasło ogrodnicze”. 10, 2007. 
  6. ↑ Murarka. ExpertOgrody.pl. [dostęp 2012-12-27].
  7. ↑ Garden Entomology, s. 11.
  8. ↑ Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (redaktorzy). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007. ISBN 978-83-881470-7-4.
  9. ↑ O.W. Richards, R.G. Davies: Imms' General Textbook of Entomology. Berlin: Springer, 1977. ISBN 0-412-61390-5.
  10. ↑ Stonoga murowa – Oniscus asellus. Mikrokosmos. [dostęp 2012-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  11. ↑ The B&Q Garden. RHS Chelsea Flower Show. [dostęp 2012-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-10)]. (ang.).
  12. ↑ Hotel dla owadów. NastrojowyOgród.pl, 2011-06-21. [dostęp 2012-12-26].
  13. ↑ RHS Chelsea Flower Show, Royal Hospital, Chelsea, Londyn, 24 maja 2011 [dostęp 2012-12-26] (ang.).
  14. ↑ Adrianna Pasiniewicz: Szkoła Leśna. Urząd Miejski Bielawa, 2012-07-26. [dostęp 2012-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-13)].
  15. ↑ Pierwszy hotel dla robaków na Dolnym Śląsku. Wrocław. Nasze Miasto.pl, 2011-12-16. [dostęp 2012-12-26].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hotel_dla_owadów&oldid=52639807”