Kamienica przy Rynku 6 w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy Rynku 6
w Katowicach
Ilustracja
Kamienica od strony katowickiego Rynku (2022)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

Rynek 6 / al. W. Korfantego 1,
40-003 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalno-handlowa

Inwestor

A. Goldstein

Kondygnacje

3+1

Powierzchnia użytkowa

713,35 m²

Ukończenie budowy

1869

Ważniejsze przebudowy

1900, 1911, 1933

Pierwszy właściciel

A. Goldstein

Obecny właściciel

Skarb Państwa[1]

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy Rynku 6”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy Rynku 6”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy Rynku 6”
Ziemia50°15′36,5″N 19°01′21,1″E/50,260139 19,022528

Kamienica przy Rynku 6 w Katowicach – narożna kamienica mieszkalno-handlowa, położona przy Rynku 6 i alei Wojciecha Korfantego 1 w Katowicach, na tereni9e dzielnicy Śródmieście. Została wybudowana w 1869 roku przez budowniczego A. Goldsteina, a w późniejszym czasie często zmieniała swoich właścicieli. Jest wpisana do gminnej ewidencji zabytków.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pocztówka wydana po 1906 roku, przedstawiająca północną pierzeję Rynku w Katowicach; pośrodku widoczna kamienica pod nr. 6

Kamienica rynkowa pod numerem 6 została oddana do użytku w 1869 roku. Wybudował ją z przeznaczeniem na sprzedaż Abraham Goldstein, bogaty Żyd, który w 1866 r. wraz z bratem Josefem przybył z Królestwa Polskiego prowadzić interesy w Katowicach. W późniejszym czasie bardzo często zmieniała ona swoich właścicieli. Była także kilkukrotnie przebudowywana, m.in. w latach 1900, 1911 i 1933[2].

W latach 90. XIX w. na parterze mieścił się jeden z pierwszych śląskich salonów samochodowych – Benz-Automobil. W latach 1906-1912 w budynku mieszkał dr Andrzej Mielęcki, lekarz chorób kobiecych i znany polski działacz społeczno-polityczny[3].

W latach 1935–1936 ówczesnym właścicielem budynku przy Rynku 6 był Herman Bartschat. Działała tam wówczas kancelaria adwokacka Włodzimierza i Zygmunta Guzy[3] oraz zakład krawiecki[4]. Zakład prowadził ówczesny właściciel kamienicy – H. Bartschat i Ska. Wykonywano tam ubiory męskie, mundury, liberie i czapki, a także prowadzono skład ozdób wojskowych i urzędniczych[5].

Po II wojnie światowej na parterze przez kilka dziesięcioleci działał bardzo popularny bar mleczny[6] „Centralny”. W 1975 roku kamienica przeszła pod zarząd tymczasowy Komunalnego Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej[1]. Według informacji z 21 maja 2003 roku, miasto planowało wówczas pozyskać na własność budynek celem rozbudowy go w kierunku zachodnim, bądź połączeniem z planowanym wówczas budynkiem w północnej części katowickiego Rynku. Ówczesnym właścicielem nieruchomości była powołana w latach międzywojennych spółka Dom Rynkowy. Wydział Budynków i Lokali Urzędu Miasta Katowice wystąpił w tym okresie do Wydziału Prawnego o opinię dotyczącą możliwości powołania kuratora dla spółki Dom Rynkowy celem likwidacji spółki wraz z możliwością zakupu budynku przez miasto Katowice bądź Skarb Państwa[1].

W lipcu 2017 roku Komunalny Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej wystąpił do władz miasta o dofinansowanie prac remontowych kamienicy. Prace te ruszyły w październiku 2017 roku, a w styczniu 2018 roku były już na ukończeniu. W ramach prac w północnej elewacji kamienicy wyrównano i wzmocniono ściany, a także wymieniono stolarkę okienną. Łączny koszt prac wyniósł około 190 tys. złotych[7].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Kamienica narożna przy Rynku 6 oraz alei W. Korfantego 1 położona jest w centralnej części Katowic, w dzielnicy Śródmieście. Znajduje się ona w północnej pierzei katowickiego Rynku[8]. Należy do Skarbu Państwa i jest w zarządzie Komunalnego Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach[7]. Pod koniec grudnia 2021 roku w systemie REGON zarówno pod adresem Rynek 6, jak i Aleja W. Korfantego 1 brak było zarejestrowanych podmiotów gospodarczych[9].

Kamienica z 1869 roku jest współcześnie budynkiem bezstylowym, wybudowanym na planie litery C[2]. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 713,35 m², zaś powierzchnia zabudowy 409 m². Budynek ma trzy kondygnacje nadziemne i jedną podziemną[8]. Bryła budynku jest zwarta, kryta płaskim dachem, o otynkowanych, symetrycznych elewacjach – po zachodniej stronie jest ona dziesięcioosiowa, a po południowej czteroosiowa. Narożniki oraz osie skrajne elewacji zachodniej kamienicy zostały zaakcentowane lizenami, zaś na całej szerokości budynek jest zwieńczony gzymsem[2].

Wejście do kamienicy znajduje się w pierwszej osi kamienicy, po południowej stronie. Okna w kamienicy są prostokątne o prostych opaskach. We wnętrzu znajdują się schody dwubiegowe w konstrukcji stalowej z drewnianymi spocznikami. Zachowała się oryginalna, metalowa balustrada[2].

Kamienica wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Informacja Prezydenta Miasta dotycząca realizacji przebudowy centrum miasta [online], Zał. nr 2 do protokołu XLII, bip.katowice.eu, 21 maja 2009 [dostęp 2021-12-28] (pol.).
  2. a b c d Klajmon 1997 ↓, s. 82.
  3. a b Lipońska-Sajdak Jadwiga, Szota Zofia: Gruss aus Kattowitz. Pozdrowienia z Katowic. Katowice 2004, ISBN 83-87727-07-5
  4. Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik (pol.).
  5. Abramski 2000 ↓, s. 67.
  6. M. in. [1]
  7. a b Kończy się remont kamienicy przy katowickim Rynku. Ściana nad Rawą przestała straszyć. katowice24.info, 2018-01-18. [dostęp 2021-12-28]. (pol.).
  8. a b Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2021-12-28]. (pol.).
  9. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2021-12-28]. (pol.).
  10. Urząd Miasta Katowice: GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 2021-12-28]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Abramski, Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, ISBN 83-913341-0-4 (pol.).
  • Barbara Klajmon, Katowicka kamienica mieszczańska. 1840-1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, ISBN 83-85871-09-8 (pol.).