Kamienica przy placu Wolności 7 w Katowicach
 Kamienica od strony placu Wolności (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
pl. Wolności 7, |
| Typ budynku |
kamienica mieszkalno-handlowa |
| Styl architektoniczny |
historyzm z elementami późnego modernizmu |
| Kondygnacje |
5+1 |
| Powierzchnia użytkowa |
m² |
| Ukończenie budowy |
1887 (?) |
| Ważniejsze przebudowy |
1893 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′37,4″N 19°00′44,7″E/50,260389 19,012417
| |
Kamienica przy placu Wolności 7 w Katowicach – narożna kamienica mieszkalno-handlowa, znajdująca się przy placu Wolności 7 (róg z ulicą Gliwicką) w Katowicach, na obszarze dzielnicy Śródmieście. Powstała prawdopodobnie w 1887 roku i wykazuje cechy historyzmu z elementami późnego modernizmu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kamienica została wzniesiona prawdopodobnie w 1887 roku[1], a w 1893 roku (lub 1894 roku[2]) nadbudowano trzecie piętro[1] według projektu Ludwiga Goldsteina[3].
W kamienicy w 1909 roku urodził się i do 1929 roku mieszkał kompozytor i pedagog muzyczny Kurt Schwaen, co upamiętnia umieszczona w 2009 roku na fasadzie kamienicy tablica pamiątkowa[1].
W kamienicy mieściła się siedziba Związku Gospodarczego Przemysłu Przetwórczego[4]. W latach międzywojennych budynek przeszedł przebudowę[1]. W tym okresie swoją siedzibę w nim miała firma „Urania” – Dom Handlowo-Kredytowy, w którym handlowano biżuterią, zegarkami, platerami i radioodbiornikami[4]. W 1935 roku właścicielką kamienicy była Jadwiga Kiełbasa, a zamieszkiwali ją wówczas mieszkańcy różnej profesji. Siedzibę miały tu wówczas dwie firmy: „Veritas” i „Inwesta”[5].
Według stanu z września 2016 roku kamienica była w zarządzie tymczasowym Komunalnego Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach[6]. W połowie lipca 2023 roku w systemie REGON była zarejestrowana jedna działalność gospodarcza z siedzibą przy placu Wolności 7 – producent reklam[7].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Narożna kamienica mieszkalno-handlowa położona jest przy placu Wolności 7 (róg z ulicą Gliwicką) w Katowicach, w zachodniej części dzielnicy Śródmieście[1].
Jest to budynek murowany z cegły, wzniesiony na planie litery „L”, z dwoma oficynami bocznymi[3]. Powierzchnia użytkowa kamienicy wynosi 200,99 m², a powierzchnia zabudowy 704 m². Liczy 5 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną[1].
Kamienica reprezentuje styl historyzmu z elementami późnego modernizmu. Elewacja wschodnia (od strony placu Wolności) jest dziewięcioosiowa, zaś południowa (od strony ulicy Gliwickiej) ośmioosiowa, a łączy je jednoosiowy narożnik z wykuszem sięgającym drugiej i trzeciej kondygnacji, na którym znajduje się balkon z pełną murowaną balustradą. Skrajne elewacje przy narożniku są zespolone z nim w płytkim ryzalicie, a skrajna oś północna jest cofnięta w stosunku do lica muru. Elewacje na pierwszej kondygnacji są tynkowane (boniowanie pasowe), a znajdują się w nich prostokątne wejścia z wysokimi nadprożami, a na piętrach są one ceglane z szerokimi poziomymi pasami tynku i podziałami pionowymi w postaci pilastrów rozdzielających osie w strefie drugiej i trzeciej kondygnacji. Detale tynkowe na elewacji występują w postaci opasek okiennych, kapiteli pilastrów i płycinowych podziałów ryzalitu narożnego[3].
Otwory okienne pomiędzy parterem a drugim piętrem są prostokątne, na czwartej kondygnacji są zamknięte półkoliście. Stolarka okienna jest cztero- i sześciokwaterowa ze ślemieniem, a na czwartej kondygnacji dwu- i trójkwaterowa, także ze ślemieniem[3].
Wewnątrz kamienicy znajdują się dwie klatki schodowe, do których wejścia prowadzą od strony placu Wolności i od ulicy Gliwickiej. Obie z nich obudowane są stropami Kleina, na ścianach znajduje się stiukowa artykulacja architektoniczna w postaci pilastrów i belkowań, a posadzki są betonowe. Schody są dwubiegowe, murowane, z drewnianymi stopniami i balustradami. Brama przejazdowa znajduje się w północnej części kamienicy, od strony placu Wolności[3].
Kamienica wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-07-14]. (pol.).
- ↑ Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, Katowice 2018, s. 277.
- ↑ a b c d e H. Rojkowska, I. Kęder, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, pl. Wolności 7 / Gliwicka, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993, s. 1 (pol.).
- ↑ a b Jerzy Abramski, Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, s. 42–43, ISBN 83-913341-0-4 (pol.).
- ↑ Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 157 (pol.).
- ↑ Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach: Wykaz budynków – powierzchnia dachu. Stan na 19.09.2016 r.. kzgm.katowice.pl, 2016-09-19. [dostęp 2023-07-14]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2023-07-14]. (pol.).
