Kamienica przy ulicy Słowackiego 53 w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy ulicy Juliusza Słowackiego 53 w Katowicach
Ilustracja
Kamienica od strony południowo-zachodniej (2012)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. J. Słowackiego 53, 40-093 Katowice / ul. J. Matejki 8, 40-077 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalna

Styl architektoniczny

historyzm z elementami modernizmu

Architekt

Robert Czieslik

Kondygnacje

5+1

Ukończenie budowy

1897

Rozebrano

od 28 grudnia 2013
do 10 stycznia 2014

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Słowackiego 53”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Słowackiego 53”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Słowackiego 53”
Ziemia50°15′30,7″N 19°00′51,7″E/50,258528 19,014361

Kamienica przy ulicy Juliusza Słowackiego 53 w Katowicach – narożna kamienica mieszkalna w Katowicach, położona przy ulicy J. Słowackiego 53 i ulicy J. Matejki 8 w Katowicach w dzielnicy Śródmieście, istniejąca w latach 1897–2014. Była ona zaprojektowana przez Roberta Czieslika w stylu historyzmu z elementami modernizmu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pocztówka wydana w okresie II wojny światowej; po prawej stronie widoczna część kamienicy od strony ulicy J. Matejki

Kamienica została wzniesiona w 1897 roku w pobliżu linii kolejowej KatowiceWrocław, a projekt budynku opracował Robert Czieslik[1].

Po II wojnie światowej kamienica znalazła się w zarządzie miasta[1]. W 1998 roku została ona zakupiona przez Jerzego Seiferta, a z biegiem czasu stan techniczny budynku się pogarszał w związku z nieuregulowanym stanem prawnym nieruchomości. Wyeksmitowano z kamienicy lokatorów, lecz jako, że nie utracili oni tytułów prawnych do lokali, nie można było zamknąć całej kamienicy, przez co stała się miejscem przebywania m.in. bezdomnych. Sam Seifert twierdził, iż poprzedni właściciele wyjechali za granicę po II wojnie światowej, otrzymali za nieruchomość odszkodowanie i przez co powinna była ona przejść do Skarbu Państwa, lecz urzędnicy nie wpisali tego faktu w księgach wieczystych[1][2].

Na początku października 2012 roku w opuszczonej wówczas kamienicy zapadł się strop, a jeszcze w tym samym miesiącu, 29 października Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Katowicach wydał nakaz wyburzenia budynku[3]. Na jego też wniosek 5 grudnia 2013 roku zamknięto ulicę J. Matejki z obawy przez możliwym upadkiem elementów zrujnowanej kamienicy z powodu trwającego wówczas orkanu Ksawery[4]. W tym też okresie podjęto decyzję o częściowej rozbiórce budynku, która zapadła podczas spotkania wicewojewody Piotra Spyry oraz prezydenta Katowic Piotra Uszoka[4].

Ulica ta pozostawała zamknięta aż do czasu wyburzenia budynku, którą zajął się wojewoda śląski. Pierwotnie planowano, że firma wyburzeniowa miała zdjąć jedynie dach i jego elementy, a po zakończeniu tych prac właściciel miał wykonać nałożony na niego przez katowicki PINB nakaz rozbiórki kamienicy, który obowiązywał do końca 2013 roku[5]. Ostateczne podjęto decyzję o jednoczesnej rozbiórce całego budynku, o czym poinformował prezydent Katowic Piotr Uszok 18 grudnia 2013 roku[6], gdyż stan techniczny nie pozwalał na częściową rozbiórką budynku[7].

Rozbiórka kamienicy miała się rozpocząć 20 grudnia 2013 roku, lecz prace te jeszcze nie uszyły. W międzyczasie właściciel kamienicy pokazał wstępną koncepcję biurowca, który miał stanąć w miejscu kamienicy[8]. Ostatecznie rozbiórka kamienicy Seiferta rozpoczęła się 28 grudnia 2013 roku[7], a 10 stycznia 2014 roku zakończyły się prace rozbiórkowe. Jeszcze tego samego dnia przywrócono przejezdność wzdłuż sąsiadującej z budynkiem ulicy J. Matejki. Koszt wyburzenia budynku wyniósł blisko 250 tys. złotych. Prace te sfinansowano z publicznych środków, a koszty te miały przejść na Seiferta[9].

Katowicki PINB wszczął wobec Jerzego Seiferta postępowanie w sprawie dokończenia rozbiórki budynku (fundamentów) oraz usunięcia gruzu[10]. Właściciel nieruchomości złożył na przełomie stycznia i lutego 2014 roku wniosek o wydłużenie terminu rozbiórki do końca maja 2014 roku[11]. Działka po kamienicy została odgruzowana do połowy marca 2014 roku[12].

Po kamienicy pozostała pusta działka, zamknięta z dwóch stron ścianami bocznymi sąsiednich kamienic. Obie zostały zagospodarowane pod wielkoformatowe reklamy operowane przez Jerzego Seiferta. Pierwsza z nich pojawiła się w połowie października 2014 roku[13].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Miejsce po wyburzonej kamienicy (2023)

Kamienica mieszkalna[14] znajdowała się w narożniku ulic J. Słowackiego 53 i J. Matejki 8 w Katowicach, na obszarze dzielnicy Śródmieście[15], narożniku pierzei zwartej zabudowy ulicy[14]. Był to budynek murowany z cegły, powstały na planie w kształcie litery „L”, zwieńczony dachem dwuspadowym. Wraz ze strychem liczyła ona 5 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną (suterena)[14].

Kamienica architektonicznie reprezentowała styl historyzmu z elementami modernizmu. Elewacja kamienicy zarówno od strony ulicy J. Słowackiego, jak i od ulicy J. Matejki była ujednolicona, odpowiednio siedmio- i czternastoosiowa. Parter był potynkowany, kondygnacje od drugiej do piątej częściowo potynkowane i oblicowane cegłą, a czego tynkowe elementy były dodatkowo boniowane. Elewacja była artykułowana ramowo, ze zdobieniami o motywach roślinnych i geometrycznych. Narożnik kamienicy był ścięty i na nim znajdował się wykusz o przekroju trójkątnym, sięgający od drugiej do trzeciej kondygnacji. Na elewacji znajdowały się też balkony[14].

Otwory okienne kamienicy były prostokątne, na czwartej i piątej kondygnacji zakończone łukiem odcinkowym, w opaskach tynkowych, a okna drugiej kondygnacji zwieńczone były trójkątnymi naczółkami. Stolarka okienna była czterokwaterowa, ze ślemieniem. W maju 1993 roku zachowało się ok. 70% oryginalnej stolarki okiennej, a także znajdowała się oryginalna brama wejściowa i stolarka drzwiowa[14].

Sień kamienicy od strony ulicy J. Słowackiego miała oryginalną, lastrykową posadzkę. Na klatce schodowej znajdowały się drewniane dwubiegowe schody z balustradą tralkową. W sieni do strony ulicy J. Matejki w 1993 roku zachowany był sufit z fasetą zdobiony stiukową dekoracją roślinną, a schody były analogiczne do tych od strony ulicy J. Słowackiego. Brama przejazdowa była pozbawiona wystroju[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 126, ISBN 978-83-7729-502-1.
  2. Justyna Przybytek: Słynna ruina z crogu Słowackiego i Matejki nadaje się do rozbiórki? Potrzeba pół miliona. katowice.naszemiasto.pl, 2012-11-02. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  3. Krzysztof Szendzielorz: Nadzór budowalny nakazał wyburzyć katowicką kamienicę przy ul. Matejki w Katowicach. dziennikzachodni.pl, 2012-10-30. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  4. a b Kamienica Seiferta zostanie rozebrana. Ulica Matejki zamknięta do odwołania. katowice.naszemiasto.pl, 2013-12-07. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  5. Justyna Przybytek: Rozbiórka kamienicy Seiferta w Katowicach? Jeszcze postoi. dziennikzachodni.pl, 2013-12-16. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  6. Kamienica Seiferta w Katowicach do wyburzenia w całości. dziennikzachodni.pl, 2013-12-18. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  7. a b Justyna Przybytek: Kamienica Seiferta w Katowicach jest wyburzana. Nareszcie!. dziennikzachodni.pl, 2013-12-28. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  8. Justyna Przybytek: Nowy biurowiec w miejscu kamienicy Seiferta w Katowicach. dziennikzachodni.pl, 2013-12-23. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  9. Monika Krasińska: Rozbiórka kamienicy zakończona. www.radio.katowice.pl, 2014-01-10. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  10. Justyna Przybytek: Wyburzona kamienica w Katowicach: Seifert ma czas do piątku na posprzątanie gruzów. dziennikzachodni.pl, 2014-01-20. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  11. Justyna Przybytek: Kiedy znikną sterty gruzu po kamienicy Seiferta w Katowicach? Na razie krążą pisma. dziennikzachodni.pl, 2014-02-05. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  12. Arkadiusz Ławrywianiec: Kamienica Seiferta w Katowicach: Gruzy po wyburzeniu już wywiezione. dziennikzachodni.pl, 2014-03-18. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  13. Justyna Przybytek: Katowice: zamiast kamienicy Seiferta jest wielki plakat Godlewskiego. dziennikzachodni.pl, 2014-10-15. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).
  14. a b c d e f J. Laskownicka, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, ul. J. Słowackiego 53/J. Matejki 8, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993, s. 1 (pol.).
  15. Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-07-30]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]