Kamienica przy ulicy Stawowej 4 w Katowicach
 nr rej. A/1678/97 z dnia 17 grudnia 1997 roku
| |
_01._M.R.jpg) Fragment fasady zabytkowej kamienicy (2012) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Ul. Stawowa 4, |
| Typ budynku |
kamienica mieszkalno-handlowa |
| Styl architektoniczny |
bezstylowy (pierwotnie secesja) |
| Architekt |
firma Perl & Trapp |
| Powierzchnia użytkowa |
1600 m² |
| Ukończenie budowy |
1906 |
| Ważniejsze przebudowy |
1932 |
| Pierwszy właściciel |
firma Perl & Trapp |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′38,36″N 19°01′06,56″E/50,260656 19,018489
| |
Kamienica przy ulicy Stawowej 4 w Katowicach – zabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa, położona przy ulicy Stawowej 4 w Katowicach-Śródmieściu. Powstała ona w 1906 roku w stylu secesyjnym według projektu opracowanego w firmie Perl & Trapp, zaś po przebudowie z 1932 roku została ona pozbawiona dekoracji i stanowi obecnie budynek bezstylowy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kamienica została oddana do użytku w 1906 roku[1][2] i wybudowano ją wówczas w stylu secesyjnym[3]. Projekt powstał w znanej wówczas na Górnym Śląsku firmie Perl & Trapp[4], która była także pierwszym właścicielem kamienicy. Po niej właścicielem kamienicy był F. Lissy[3].
W 1932 roku kamienicę przebudowano. Dobudowano wówczas prawą oś kamienicy, nadbudowano ją o czwarte piętro[2], a także została ona pozbawiona wszelkich dekoracji[4]. W 1935 roku właścicielami kamienicy pod numerem 4 byli Zins i Ehrlich. Poza lokalami mieszkalnymi działały tutaj wówczas następujące placówki: sklep mięsny Felszerów, skład mąki Hermanna Hasse i fabryka soków „Emka”[5].
Dnia 17 grudnia 1994 roku budynek wpisano do rejestru zabytków[6]. W 2016 roku kamienica przeszła remont[7]. W 2018 roku w kamienicy mieściły się lokale mieszkalne oraz użytkowe[4], zaś na początku 2022 w systemie REGON było czynnych sześć aktywnych podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy Stawowej 4[8]. Działały tu w tym czasie m.in.: piekarnia[9], sklep mięsny[10] i serwis telefonów[11].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Zabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa położona jest przy ulicy Stawowej 4 w katowickiej dzielnicy Śródmieście[2].
Budynek obecnie nie posiada wyraźnych cech stylowych, lecz zachowały się pozostałości pierwotnego, secesyjnego wyglądu[1]. Kamienica powstała na planie odwróconej litery „L”[12]. Posiada ona pięć kondygnacji nadziemnych oraz podpiwniczenie[2]. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 1600 m², zaś powierzchnia zabudowy 276 m²[2]. Kamienica ma bryłę dwuskrzydłową, rozbitą wykuszem i zwieńczoną szczytem. Kryta jest ona dachem dwuspadowym o stromej połaci frontowej[12].
Fasada kamienicy jest niesymetryczna i tynkowana. Posiada ona łącznie siedem osi i jest pozbawiona dekoracji[12]. Do wykusza z obydwu stron przylegają balkony z tynkowanym balustradami prócz balkonu na ostatniej kondygnacji, gdzie balustrady są z innych materiałów[12].
Parter kamienicy z biegiem czasu uległ przebudowie, a brama wjazdowa mieści się na wysokości trzeciej osi. We wnętrzu kamienicy znajdują się dwubiegowe schody z tralkową balustradą. Okna klatki schodowej został przeszklone kolorowymi szybkami[12].
Kamienica jest wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/1678/97[6] – granice ochrony obejmują cały budynek[1]. Budynek wpisany jest także do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
- ↑ a b c d e Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
- ↑ a b Klajmon 1997 ↓, s. 131.
- ↑ a b c Bulsa 2018 ↓, s. 216.
- ↑ Księga... 1935 ↓, s. 133.
- ↑ a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Województwo śląskie. nid.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
- ↑ Remont Kamienicy, ul. Stawowa 4. investmap.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
- ↑ Pawlak Sp. z o.o., Katowice. 2pos.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
- ↑ Panorama Firm: "Jan Bielesz" Sp. z o.o. Zakład Przetwórstwa Mięsnego Sklep nr 9. panoramafirm.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
- ↑ Smartfon Studio. smartfonstudio.pl. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
- ↑ a b c d e Klajmon 1997 ↓, s. 47.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, ISBN 978-83-63780-28-9 (pol.).
- Barbara Klajmon, Katowicka kamienica mieszczańska. 1840-1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, ISBN 83-85871-09-8 (pol.).
- Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, 1935 (pol.).
