Kamienica przy placu Wolności 6 w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy placu Wolności 6
w Katowicach
Symbol zabytku nr rej. A/1412/90 z dnia 14 września 1990 roku
Ilustracja
Kamienica od frontu (2014)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

pl. Wolności 6,
40-078 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalno-handlowa

Styl architektoniczny

eklektyzm z elementami neorenesansu i secesji

Kondygnacje

5+1

Powierzchnia użytkowa

4 018,61 m²

Ukończenie budowy

1896

Ważniejsze przebudowy

1907

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przypl. Wolności 6”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przypl. Wolności 6”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przypl. Wolności 6”
Ziemia50°15′37,9″N 19°00′45,8″E/50,260528 19,012722

Kamienica przy placu Wolności 6 w Katowicachzabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa, położona przy placu Wolności 6 w Katowicach, na obszarze dzielnicy Śródmieście. Wzniesiono ją w 1896 roku w stylu eklektycznym z elementami neorenesansu i secesji.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kamienica została wzniesiona w 1896 roku[1]. W 1907 roku budynek został przebudowany według projektu Georga Schalschy, a w ramach tych prac nadbudowano poddasze[2]. W 1935 roku właścicielem kamienicy był Jerzy Schalscha, a zamieszkiwali ją wówczas mieszkańcy różnej profesji[3]. Właściciel prowadził w kamienicy swoje Biuro Architektoniczne, a poza tym posiadał filię w Trzebini[4]. Działała w tym czasie w kamienicy także stolarnia[3], a w 1945 roku w budynku czynna była wytwórnia zabawek „Bobo”[4].

14 września 1990 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa katowickiego pod numerem A/1412/90. Ochroną objęto wówczas cały budynek[5]. W 2014 roku budynek przeszedł remont dachu oraz górnej części elewacji[6].

W systemie REGON w połowie lipca 2023 roku były zarejestrowane 3 działalności gospodarcze z siedzibą przy placu Wolności 6[7]. Kamienica była wówczas siedzibą m.in. Stowarzyszenia „Młoda Sztuka Śląska”[8].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Fragment fasady kamienicy (2012)

Kamienica mieszkalno-handlowa położona jest przy placu Wolności 6 w Katowicach, w zachodniej części dzielnicy Śródmieście. Zlokalizowana jest w zwartej, północnej pierzei zabudowy placu[1].

Jest to budynek murowany z cegły, z tynkowanymi elewacjami, powstały na planie prostokąta z dwoma oficynami bocznymi i oficyną tylną[2]. Powierzchnia użytkowa kamienicy wynosi 4 018,61 m², a powierzchnia zabudowy 509 m². Liczy 5 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną[1].

Kamienica architektonicznie reprezentuje styl eklektyczny z elementami neorenesansu i secesji[1]. Fasada kamienicy jest ośmioosiowa i symetryczna. Dwie skrajne osie zostały zespolone w obrębie płytkich ryzalitów zwieńczonych półkolistymi przyczółkami i flankowanymi pilastrami na trzeciej i czwartej kondygnacji. Zostały też ujęte balkonami na drugiej, trzeciej i czwartej kondygnacji. Nad częścią środkową kamienicy znajdują się dwie mansardy z trójkątnymi przyczółkami. Pierwsze dwie kondygnacje są boniowane, a ponadto cała fasada posiada także bogate detale stiukowe: obramienia okien i dekoracje szczytów. Otwory okienne pierwszej, drugiej i czwartej kondygnacji są prostokątne, czterokwaterowe i ze ślemieniem, a trzeciej kondygnacji zostały zamknięte półkoliście, są trzykwaterowe i też mają ślemienia[2].

W sieni kamienicy znajdują się ceramiczne lamperie i stiukowe fasety z motywami roślinnymi. Posadzka jest betonowa, a schody dwubiegowe, metalowe, z drewnianymi stopniami i balustradami. Brama przejazdowa znajduje się w środkowej osi kamienicy i jest zintegrowana z klatką schodową[2].

Kamienica prócz wpisu do rejestru zabytków nieruchomych chroniona jest wpisem do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-07-13]. (pol.).
  2. a b c d H. Rojkowska, I. Kęder, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, pl. Wolności 6, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993, s. 1 (pol.).
  3. a b Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 157 (pol.).
  4. a b Jerzy Abramski, Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, s. 42-43, ISBN 83-913341-0-4 (pol.).
  5. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2023-07-13]. (pol.).
  6. Katowice. Remont kamienicy, Plac Wolności 6. investmap.pl. [dostęp 2023-07-13]. (pol.).
  7. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
  8. Stowarzyszenie Klon/Jawor: Spis organizacji. Stowarzyszenie "Młoda Sztuka Śląska". spis.ngo.pl. [dostęp 2023-07-13]. (pol.).